Khởi sự phiên xử cựu Thủ tướng Thái

Các phiên tòa xét xử cựu thủ tướng Thái, ông Thaksin Shinawatra đã bắt đầu, lần đầu tiên kể từ khi ông bị lật đổ trong một cuộc đảo chính của quân đội vào năm 2006. Nhiều cuộc điều tra khác về hành vi tham nhũng nhắm vào nhà cựu lãnh đạo, gia đình và những người hợp tác với ông có thể được đưa ra trước tòa trong những tháng tới đây. Từ Bangkok, phái viên Ron Corben của đài VOA ghi nhận chi tiết trong bài tường thuật sau đây.

Các luật sư đã thay mặt cho ông Thaksin và vợ ông, bà Potjaman, tại tòa trong những phiên xét xử ở Tòa án tối cao. Hai vợ chồng ông Thaksin bị cáo buộc lạm dụng quyền thế trong một vụ mua bán đất đai trong thời gian ông Thaksin làm thủ tướng. Ông bị cáo buộc là dùng ảnh hưởng của mình để tạo điều kiện cho bà vợ mua 5 hecta đất qua một cơ quan chính phủ. Vụ xử dự trù sẽ hoàn tất trước đầu tháng 9.

Vụ án này đã được liên kết với một vụ tai tiếng mới: Ba thành viên của toán luật sư biện hộ đầu tiên bị can đã bị bắt và bỏ tù về tội khinh mạn tòa án, sau khi bị truy tố về tội tìm cách hối lộ các giới chức tòa án với khoảng 62,000 đôla để trong một hộp đựng thức ăn trưa.

Lãnh tụ đảng Dân chủ đối lập, ông Abhisit Vejjajiva, nói rằng mặc dù có những mưu toan phá hoại tiến trình tư pháp được báo cáo, ông vẫn đặt lòng tin vào sự trung lập của tòa án.

Ông Vejjajiva nói: “Chúng tôi biết rằng có những hành động rõ ràng về phía chính phủ để tìm cách ngăn chặn các vụ đó – nhưng chúng tôi vẫn đặt lòng tin vững mạnh vào sự trung lập của các tòa án. Chúng tôi chỉ lo ngại rằng trước khi được đưa ra tòa thì các vụ việc có thể bị ngăn chặn một cách nào đó do sự can thiệp của chính phủ. Chúng tôi không muốn điều ấy xảy ra.”

Các vụ khác chống lại ông Thaksin gồm những lời tố cáo về những khoản tiền cho vay bất hợp lệ của một ngân hàng nhà nước, một dự án xổ số đặc biệt, và ngân khoản lên đến 120 triệu đôla Ngân hàng Xuất Nhập khẩu Thái Lan cho chính phủ quân nhân Miến Điện vay.

Vợ ông Thaksin cũng bị đưa ra tòa vào cuối tháng này về các cáo trạng trốn thuế dính đấp đến việc chuyển nhượng các cổ phần có liên quan đến công ty trước kia thuộc gia đình bà là Tổng công ty Shin.Vị cựu thủ tướng đã bán công ty này cho một quỹ đầu tư của Singapore vào năm 2006, và gia đình ông đã tìm cách tránh không đóng những khoản thuế đánh vào số tiền lời lên đến gần 2 tỷ đôla.

Vụ mua bán này góp phần gây thêm sự chống đối ông Thaksin và châm ngòi cho những cuộc biểu tình ồ ạt phản đối ông. Ông bị lật đổ trong cuộc đảo chính của quân đội hồi tháng 9 năm 2006. Chính phủ quân nhân đã thiết lập một ủy ban đặc biệt điều tra các cáo giác tham nhũng nhắm vào ông Thaksin và các thành viên trong chính phủ của ông.

Ủy ban đã chung quyết công tác hồi cuối tháng 6, nhưng các vụ khác còn đang nằm trong vòng điều tra của Ủy ban quốc gia Chống tham nhũng. Chính phủ hiện thời, được bầu lên hồi tháng chạp năm ngoái, bị coi là liên kết chặt chẽ với ông Thaksin.

Nhiều chính trị gia đối lập và những người ủng hộ họ đang kêu gọi chính phủ từ chức vì nhiều vấn đề, kể cả điều mà một số người chỉ trích cho là những mưu toan chấm dứt các cuộc điều tra tham nhũng. Từ nhiều tuần này, mấy ngàn người đã biểu tình ôn hòa quanh các cơ quan chính phủ ở Bangkok.