Thủ tướng Ấn Độ sẽ đi dự cuộc họp thượng đỉnh G-8 ở Nhật Bản sau khi
quy tụ đủ hậu thuẫn trong nước để thông qua một hiệp ước hạt nhân dân
sự với Hoa Kỳ đã bị đình trệ. Từ New Delhi, phái viên đài VOA Anjana
Pasricha gửi về bài tường thuật sau đây.
Chương trình làm việc
của thủ tướng Ấn Độ ông Manmohan Singh ở Nhật Bản gồm nhiều cuộc họp
với các nhà lãnh đạo thế giới bên lề hội nghị thượng đỉnh G-8.Quan
trọng nhất sẽ là cuộc họp với Tổng thống Bush vào ngày mốt, trong đó
ông hy vọng sẽ truyền đạt ý định thực hiện các bước chót nhằm ký một
hiệp ước hạt nhân dân sự giữa hai nước.
Các bước này gồm việc
mưu tìm một sự chấp thuận của Cơ quan Nguyên tử năng Quốc tế và một
biệt lệ của Nhóm Cung cấp Hạt nhân. Cho đến nay, chính phủ vẫn chưa
thực hiện việc này vì sự chống đối mãnh liệt đối với hiệp ước của các
đồng minh tả khuynh trong liên minh do đảng Quốc đại lãnh đạo. Nhưng
sau một tuần lễ vận động chính trị ráo riết, đảng Quốc đại đã được sự
ủng hộ cấp thiết cho hiệp ước từ phía một đối thủ trước đây là một đảng
phái khu vực có tên là đảng Samajwadi.
Đảng Samajwadi cho biết
hiệp ước hạt nhân đem lại lợi ích cho quốc gia và đã hứa sẽ mở rộng sự
ủng hộ từ quốc hội qua chính phủ. Hậu thuẫn của đảng này sẽ tối thiết
để bảo đảm rằng đa số các thành viên trong quốc hội sẽ ủng hộ hiệp ước
hạt nhân.
Phát ngôn viên đảng Quốc Đại, ông Tom Vadakan nói:
“Chúng tôi đã nhắc lại lập trường của chúng tôi. Có đôi lúc, thủ tướng
đã nói rằng trước khi đưa vào hoạt động toàn bộ hiệp ước, ông ấy sẽ đưa
vấn đề ra trước Quốc hội.”
Đảng Samajwadi kiểm soát 39 thành
viên quốc hội trong số 543 đại biểu của hạ viện. Đảng này có thể giúp
chính phủ tồn tại, ngay cả nếu như các đảng cộng sản rút lại sự ủng hộ
cấp thiết như họ đã dọa nhiều lần. Các đảng cộng sản nói rằng hiệp ước
sẽ gây phương hại cho chính sách đối ngoại độc lập của Ấn Độ và hạn chế
chương trình vũ khí hạt nhân của Ấn Độ. Hiệp ước hạt nhân sẽ giúp Ấn Độ
tiếp cận được nền kỹ thuật hạt nhân dân sự, cho dù nước này chưa ký
hiệp ước cấm phổ biến hạt nhân.
Cả New Delhi lẫn Washington đều
muốn chung quyết hiệp ước trước kỳ bầu cử tổng thống Hoa Kỳ vào tháng
11. Các giới chức Mỹ đã nhiều lần cảnh báo rằng số phận của hiệp ước sẽ
rất bất định nếu bị trì hoãn và phải đối diện với chính phủ mới của Hoa
Kỳ.
Thủ tướng Manmohan Singh nói rằng Ấn Độ cần hiệp ước này để
có thêm các chọn lựa về năng lượng nhằm thúc đẩy nền kinh tế. Nếu được
thông qua, hiệp ước dự trù sẽ củng cố thêm các quan hệ ngày càng gia
tăng giữa New Delhi và Washington.
