Các giới chức bộ Ngoại giao Mỹ thừa nhận đang có một cuộc tranh luận
nội bộ về việc liệu Hoa Kỳ có nên mở một bộ phận đặc trách về quyền lợi
ngoại giao ở Tehran hay không. Hôm qua, Iran cho biết sẽ cứu xét một
yêu cầu của Hoa Kỳ mở một văn phòng ngoại giao. Từ bộ Ngoại giao, phái
viên David Gollust của đài VOA ghi nhận chi tiết trong bài tường thuật
sau đây.
Khái niệm mở một văn phòng bảo vệ quyền lợi của Hoa
Kỳ tại Tehran thoạt tiên được nêu ra trong một bài báo hôm thứ hai của
tờ Washington Post, có vẻ như đi ngược lại với chính sách của chính phủ
Bush muốn cô lập Iran vì nước này không chịu ngưng việc làm giàu
uranium.
Nhưng trong một cuộc nói chuyện với các ký giả trên
đường đi Châu Âu hôm thứ hai, ngoại trưởng Hoa Kỳ, bà Condoleezza Rice
cố ý từ chối không muốn loại trừ một biện pháp như thế, và nói rằng bà
không muốn bình luận về điều mà bà gọi là những cuộc tranh luận nội bộ
của Hoa Kỳ.
Chỉ vài giờ sau, thông tấn xã chính thức của Iran
nói rằng Tehran sẵn sàng trên nguyên tắc cứu xét một đề nghị như thế
nêu Hoa Kỳ đưa ra.Bang giao chính thức giữa hai nước đã bị cắt đứt sau
cuộc cách mạng Hồi giáo của Iran năm 1979, khi những phần tử tranh đấu
sinh viên chiếm sứ quán Hoa Kỳ ở Tehran và cầm giữ các nhà ngoại giao
Mỹ cùng những người khác làm con tin trong hơn 1 năm trời.
Nhưng
các nhà ngoại giao của hai nước đã giao tiếp với nhau tại nhiều nơi
trong những năm qua. và Iran đã thầm lặng cho hoạt động văn phòng bảo
vệ quyền lợi của họ tại Washingon từ nhiều năm, trên nguyên tắc trực
thuộc sứ quán Pakistan.
Tại một cuộc họp báo hôm qua, phó phát
ngôn viên bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, ông Tom Casey đã lập lại các nhận định
của ngoại trưởng Rice rằng mặc dầu có bất đồng với chính phủ Iran, Hoa
Kỳ vẫn đang mưu tìm các phương cách để liên hệ với nhân dân Iran.
Ông
Casey nói: "Các vấn đề của chúng tôi với chính phủ hiện thời của Iran,
kể cả chương trình hạt nhân của họ cũng như việc họ ủng hộ các hoạt
động khủng bố, hoàn toàn không có nghĩa là sự thù nghịch hay chống báng
của Hoa Kỳ đối với nhân dân Iran và chúng tôi rất tôn trọng nhân dân
Iran và nền văn minh của Iran. Như quý vị đã thấy qua các hoạt động
trao đổi đã diễn ra, trong các địa hạt thể thao, y học hay nghệ thuật,
là chúng tôi liên tục mưu tìm các đường lối để có thể phát hiện những
phương tiện tiếp xúc với nhân dân Iran.”
Hoa Kỳ có một văn
phòng ở Dubai, một quốc gia trong vùng Vịnh, xử lý các vấn đề thủ tục
về thị thực cho người Iran đi thăm Hoa Kỳ, trong khi sứ quán Thụy Sĩ ở
Tehran xử lý các vấn đề quyền lợi của Hoa Kỳ ở Iran.Các giới chức ở
Washington nói rằng một văn phòng đặc trách quyền lợi Mỹ ở Tehran sẽ
tương tự như văn phòng mà Hoa Kỳ đang cho hoạt động ở thủ đô La Habana
của Cuba.
Các giới chức này nói rằng Iran sẽ ở trong thế hơi
lúng túng nếu từ chối một yêu cầu của Hoa Kỳ đề nghị mở một văn phòng
như thế, khi mà Iran có sự hiện diện ngoại giao ở Washington với một
văn phòng đang hoạt động công khai và có một trang web riêng trên mạng
Internet.
Trong các nhận định đưa ra trên máy bay hôm thứ hai,
ngoại trưởng Rice nói rằng Hoa Kỳ muốn có thêm người Iran đi thăm Hoa
Kỳ, và thừa nhận rằng những người khách Iran muốn sang Mỹ sẽ gặp khó
khăn khi phải liên hệ với văn phòng thị thực ở Dubai.
Bà Rice đã
nhiều lần đề nghị một cuộc đối thoại chính trị mở với Iran, nếu chính
phủ ở Tehran coi trọng những lời kêu gọi của Hội đồng Bảo an Liên hiệp
quốc đề nghị Iran đình chỉ nỗ lực làm giàu uranium mà các giới chức Mỹ
tin là có liên hệ đến vũ khí.
Hôm qua, một giới chức cao cấp ở
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã từ chối không đánh giá các khả năng Hoa Kỳ có
thể mở văn phòng bảo vệ quyền lợi Mỹ ở Tehran trong năm nay, nhưng viện
dẫn phái bộ Hoa Kỳ tại La Habana, và nói rằng đã xảy ra các sự kiện còn
khác thường hơn.
