Tổng thống Philippines, bà Gloria Arroyo, dự định đi thăm các đảo nhỏ trong vùng quần đảo Trường Sa giữa lúc các nhà lập pháp ở Manila lo ngại là một hiệp định khảo sát địa chấn ký kết với Trung Quốc và Việt Nam đã làm suy yếu lập trường của Philippines trong việc tuyên bố đòi chủ quyền quần đảo này.
Theo bản tin của hãng thông tấn AP đánh đi từ Manila hôm thứ hai, Tham mưu trưởng quân đội Philippines, Đại tướng Hermogenes Esperon cho biết ông đã bị bà Arroyo khiển trách khi ông báo cáo là chuẩn bị đến thăm dãy đảo Kalayaan vào ngày thứ hai.
Bà Arroyo nói rằng bà rất muốn đến thăm các đảo này, và theo Tướng Esperon, vị nữ Tổng thống của Philippines có thể thực hiện ý định này trong tương lai gần đây.
Tháng trước, Việt Nam và Philippines đã cực lực đả kích việc Tổng thống Trần Thủy Biển của Đài loan đến thăm đảo Ba Bình trong vùng quần đảo Trường Sa, nơi đang có 6 nước đòi chủ quyền là Việt Nam, Trung Quốc, Đài loan, Philippines, Malaysia và Brunei.
Các nhà quan sát cho rằng ý định đi thăm dãy đảo Kalayaan của bà Arroyo có lẽ là một phản ứng trước mối quan tâm của các nhà lập pháp Philippines về việc Manila không bảo vệ được quyền lợi của mình trước những động thái có tính chất hung hãn hơn của các lân bang, đặc biệt là của Trung Quốc, trong vụ tranh chấp chủ quyền này.
Philippines, Trung Quốc và Việt Nam đã ký kết các thỏa thuận để cùng nhau thực hiện các cuộc khảo sát địa chấn trong vùng quần đảo Trường Sa.
Tuy nhiên, thỏa thuận này cũng bao gồm những khu vực nằm trong hải phận Philippines và báo chí địa phương đã nối kết sự nhượng bộ này với những khoản tiền cho vay của Trung Quốc dành cho những dự án mà kinh phí được thổi phồng để trả tiền hối lộ cho các nhân vật có quyền thế ở Philippines.
Chính phủ ở Manila không chịu công khai nội dung của hiệp định và nói rằng họ không làm điều gì sai trái.
