Trong khuôn khổ loạt bài giới thiệu những người Mỹ nổi bật vì đã tạo được sự thay đổi trong cách suy nghĩ, sinh hoạt và hành động, Câu chuyện Phụ nữ kỳ này thuật lại bài viết của biên tập viên JoAnn Mar của đài VOA nói về 3 người Mỹ trẻ tuổi chủ trương một website vi tín dụng hàng đầu trên thế giới, giúp 90 ngàn người có được một số vốn nhỏ để khởi nghiệp.
Nhiều người Mỹ coi việc chi 25 đôla cho một bữa ăn tối hay đi xem phim chẳng đáng gì. Nhưng trong thế giới đang phát triển, 25 đôla có thể mang lại nhiều thứ hơn là những vui thú cho một buổi tối. 25 đôla có thể là một số vốn để khởi đầu một công cuộc kinh doanh nhỏ ở Uganda. Hoặc có thể giúp cho một nông trại gia đình ở Kenya trở nên phát đạt.
Nhiều tổ chức được gọi là vi tín dụng cho vay những khoản tiền nhỏ như thế cho những người buôn bán nghèo ở các nước thuộc thế giới thứ ba. Một trong những tổ chức mới nhất loại này có tên là Kiva, một tổ chức bất vụ lợi có cơ sở ở San Francisco, giúp bất cứ ai có tiền đầu tư trở thành một người cung cấp tín dụng quốc tế.
Matt và Jessica Flannery đã nẩy ra ý kiến lập ra Kiva cách đây 3 năm, sau khi dự buổi nói chuyện của sáng lập viên ngân hàng Grameen Bank là ông Mohammed Yunus, người đi tiên phong về vi tín dụng.
Matt nói: “Tiến sĩ Yunus đến nói chuyện tại trường đại học Stanford. Đó là điểm xuất phát để Jessica quyết định cống hiến đời mình cho lãnh vực này. Đó cũng là điểm xuất phát để tôi thực sự học hỏi chi tiết về việc này và say mê nó. Tôi muốn khởi sự một cơ sở kinh doanh, như một công ty dot com hay một công ty có liên quan đến kỹ thuật gì đó. Trong đầu tôi mang đầy những ý tưởng ngông cuồng. Nay có Jessica bên cạnh, cô ấy đã hướng tôi qua một lối suy nghĩ có trách nhiệm đối với xã hội hơn và tập trung nhiều hơn vào việc phát triển có tính quốc tế. Sự kết hợp của hai niềm say mê đó đã đưa đến cơ sở kinh doanh hiện nay của chúng tôi.”
Cặp vợ chồng Flannery đã khai trương Kiva với sự giúp đỡ của người bạn và cũng là láng giềng, anh Premal Shah, lúc đó là một thành viên trong ban quản trị của công ty chi trả trên mạng Pay Pal và đang muốn đi tìm một công việc làm thích thú hơn.
Anh Shah nói: “Sau 5 hay 6 năm làm việc với Pay Pal, tôi nhớ rằng động cơ khiến tôi đi Ấn Độ vào lúc sắp hết làm cho công ty đó để chứng kiến sự vận hành của vi tín dụng chỉ là cái cảm giác là tuy tôi có thể đầy đủ về vật chất nhưng rất hời hợt về mặt tinh thần và cảm thấy không có nguồn hứng khởi nào cả. Càng nghĩ lại, tôi càng thấy là rời bỏ Pay Pal để hợp tác với Kiva chỉ là một hành động không có tính toán.”
Trong khi các ngân hàng vi tài trợ đã có từ cả 3 thập kỷ, thì Kiva là công ty đi tiên phong trong khái niệm kết hợp cá nhân những người cho vay với những người buôn bán nhỏ qua mạng Internet. Jessica Flannery giải thích rằng những người cho vay tiền truy cập trang web của Kiva, đọc về những người làm ăn yêu cầu xin tài trợ, rồi cho vay các món tiền có thể chỉ là 25 đôla cho bất cứ người nào mà họ chọn.
Jessica nói: “Tôi nghĩ đến những người mà tôi đã đích thân cho mượn tiền. Có một người bán bắp rang ở Samoa, có một người bán thịt ở Afghanistan, một người chủ tiệm làm tóc ở Iraq, cả lô những nhà chăn nuôi bò, gà, dê, những người có quầy bán trái cây, rau cỏ, đại loại như thế.”
Ông Ken Gardner đã là nguời cho vay vi tín dụng trong năm ngoái. Tính đến nay, ông đã cho vay 91 khoản ở 20 quốc gia. Khoản cho vay đầu tiên của ông là 25 đôla.
Ông Gardner nói: “Ta chỉ cần truy cập mạng Internet, tìm kiếm www.kiva.org là thấy được trang nhà của Kiva.”
Ông Gardner nói thêm: “Đó là một người thiếu phụ ở Ecuador có một quầy nhỏ bán trái cây và phải tự lực cánh sinh. Bà ấy đã ly dị và đang chật vật tìm cách để sống còn. Bà đang phải đi mượn tiền của những người cho vay ngoài đường với phân lời 30 phần trăm để mua hoa quả rồi bán ở quầy. Vậy là tiền lãi nợ ăn hết cả lợi nhuận của bà. Vì thế mà tôi chọn bà là người đầu tiên để cho vay.”
98 phần trăm những khoản mà Kiva cho vay đều được trả lại và những người cho vay như ông Ken Gardner thường để tiền của họ lại xoay vòng cho những người khác vay. Những người sáng lập Kiva nói rằng thành quả của họ nhờ một phần vào những quan hệ hợp tác sách lược với các đại công ty như Google, Yahoo, YouTube, Starbucks và PayPal.
Các công ty này giúp giảm bớt chi phí điều hành cho Kiva và giúp hướng dẫn những người sử dụng Internet truy cập trang nhà của Kiva. Anh Matt Flannery cũng cho rằng thành công của Kiva và nhờ vào khối nhân viên và những người tình nguyện trẻ tuổi.
Matt nói: “Chúng tôi thực sự coi đây là một dự án hợp tác cộng đồng. Có rất nhiều người nữa đã đem lại tác động một cách dũng cảm đến Kiva ngoài Jessica, bản thân tôi và Premel. Danh sách này còn dài. Những câu chuyện đảm lược về những người đã quên mình, không nhất thiết để được khen tặng, mà làm một điều gì đó dũng cảm giúp cho chương trình này đến với thêm nhiều người khiến tôi cảm thấy vô cùng xúc động. Hai năm vừa qua đã có những người đứng ra làm những việc vĩ đại và phi thường cho Kiva.”
Nhà bỉnh bút cho báo New York Times Nicholas Kristoff là một trong 90 ngàn người cho vay đã gia nhập Kiva. Vi tài trợ là một công nghệ đang phát triển nhanh. Năm nay, Kiva đã cho vay hơn 10 triệu đôla, so với 500 ngàn trong năm ngoái. Mặc dù cuộc chiến chống lại nạn nghèo khó trên thế giới còn lâu mới kết thúc, hai vợ chồng Matt và Jessica Flannery cùng với anh Premal Shah đã giúp hàng ngàn người thoát khỏi cảnh nghèo, qua lòng nhân ái có sách lược và công cuộc hợp tác hiện đại qua mạng.
