Thành phố New York đang khởi sự một chương trình chống nạn nghèo khó, theo đó những người có thái độ đàng hoàng sẽ được tưởng thưởng bằng tiền mặt. Những người ủng hộ cho chương trình có tên là 'Thành Phố New York với Cơ Hội' nói rằng nó sẽ giúp đưa người ta ra khỏi cảnh bần cùng, còn những người chống đối thì nói rằng dùng tiền mặt chỉ để phủ dụ người ta phải làm những bổn phận căn bản thì không giúp gì cho việc bài trừ tận gốc nạn nghèo khó.
Lá thư Mỹ quốc hôm nay sẽ gửi đến quí vị bài viết của Victoria Cavaliere nói rằng ngoài thành phố New York, các quốc gia Brazil và Mexico cũng cho áp dụng chương trình tương tự . Mời quí thính giả nghe Lan Phương trong các chi tiết sau đây:
Chương trình thí điểm kéo dài 2 năm là một sáng kiến của thị trưởng thành phố New York, ông Michael Blommberg. Chương trình này sẽ được đem ra thực thi vào tháng 9 sắp tới với sự tham gia của 14,000 người thuộc những cộng đồng nghèo nhất của thành phố. Chương trình này được các hiệp hội và chính ông Bloomberg tài trợ. Nếu nó đem đến thành thì sẽ có kế hoạch giúp biến nó trở thành một chương trình do chính phủ tài trợ.
Theo ông thị trưởng Bloomberg, chương trình này nhắm hóa giải bớt một số những trở ngại về tài chính mà các gia đình nghèo phải đối phó, thí dụ như phải nghỉ làm để đưa con đau ốm đi bác sỹ. Theo chương trình này thì người cha hay mẹ đứa bé sẽ nhận được có thể đến 50 đô la cho việc đưa con đi chữa trị.
Các học sinh nào đạt được tiến bộ trong kỳ thi tiêu chuẩn để các đại học căn cứ vào điểm số của kỳ thi mà xét đơn xin nhập học, sẽ nhận được món tiền thưởng có thể lên tới 350 đô la. Những người trưởng thành giữ được một việc làm toàn thời gian có thể được cấp thêm đến 150 đô la một tháng. Cộng chung lại, số tiền trợ cấp như vậy có thể giúp cho một gia đình từ 3,000 đến 6,000 đô la một năm.
Hiện tại mức nghèo khó tại Hoa Kỳ được định là 17,000 đô la một năm cho một gia đình 3 người.
Bà Linda Gibbs là phó thị trưởng thành phố New York đặc trách y tế và xã hội. Bà cho biết chương trình thí điểm này sẽ trắc nghiệm xem tưởng thưởng bằng tiền mặt có thể nào giúp cho những người triền miên gặp cảnh nghèo khó thoát ra khỏi cảnh bần cùng hay không.
Bà Gibbs nói: "Khuyến khích họ bằng số tiền tưởng thưởng như vậy sẽ có giúp họ thay đổi thái độ hay không? có những gia đình đôi khi phải giữ 2 việc hoặc phải nuôi 3, 4 đứa con. Họ bị đặt trước tình thế là nếu đến trường để họp với giáo chức hầu theo dõi việc học của con cái thì lại phải bỏ một đứa còn nhỏ ở nhà không ai trông coi, hoặc có nên bỏ một ít giờ làm việc để đến cuộc họp này hay không, mà nếu đi thì sẽ mất tiền của mấy giờ bỏ làm việc. Chương trình này sẽ giúp những người nghèo có thể thay đổi động lực cho những quyết định như thế."
Chương trình này còn thưởng tiền cho những người nghèo nào giữ đúng thời biểu đi bác sỹ để khám nghiệm thường xuyên về sức khỏe. Các gia đình có thể được thưởng từ 25 đến 50 đô la một tháng nếu con cái họ chịu đến trường đủ 95% những ngày học trong năm. Những người lớn hoàn tất việc huấn nghệ hay học xong những môn học mới sẽ nhận dược 400 đô la tiền thưởng.
Tất cả những khoản tiền thưởng này đều bị những lời chỉ trích nhắm tới Một số những người chống đối nói rằng chương trình này không nhắm giải quyết vấn đề tận gốc rễ hoặc những bất bình đẳng trong cơ cấu xã hội Hoa Kỳ, thí dụ như thiếu bảo hiểm y tế hay thiếu những phúc lợi cho những người làm việc toàn thời gian.
Bà Heather Mac Donald là một nghiên cứu sinh tại Học viện Manhattan chuyên Nghiên Cứu về Chính Sách.Bà cho rằng chương trình này sẽ không giúp người ta thay đổi thái độ, mà sẽ đưa đến kết quả ngược lại.
Bà Mac Donald nói: "Theo tôi thì chương trình thí điểm này sẽ là một hệ thống an sinh xã hội tai hại nhất từng được người ta đề ra vì nó tìm cách tưởng thưởng cho những người làm những chuyện bình thường cho bản thân họ và con cái họ mà đáng lý ra một người có trách nhiệm đương nhiên phải chu toàn."
Những người đứng về phía ông Bloomberg thì nêu lên rằng New York không phải là nơi đầu tiên dùng biện pháp tưởng thưởng bằng tiền để chống nạn nghèo khó.
Vào tháng tư, thị trưởng Blomberg đã đến Mexico để nghiên cứu một chương trình tương tự có tên là “ oportunidades” trong tiếng Tây Ban Nha có nghĩa là 'Cơ Hội'. Giờ đây có 5 triệu hộ dân Mexico tham gia chương trình này, một chương trình lúc bắt đầu chỉ là một sáng kiến nhỏ khởi đi từ một vùng quê năm 1997.
Chương trình này được coi là đã có công hạ giảm tình trạng nghèo khó và cải thiện sức khỏe cũng như trình độ học vấn ở những vùng mà nạn nghèo khó hiện hữu triền miên.
Những chương trình thưởng tiền mặt tương tự cũng được đem áp dụng tại Brazil, Thổ Nhĩ Kỳ, Honduras và Malawi.
Phó thị trưởng New York Linda Gibbs nói rằng chương trình thí điểm này tại New York sẽ theo một cơ cấu độc đáo.
Bà Gibbs nói: "Không ai trông đợi là chương tirnh này sẽ thay đổi được động thái của người được thụ hưởng ngay ngày hôm nay. Câu hỏi được đặt ra là không biết chương trình này có thể thay đổi được lối hành sử của con người hay không sau một thời gian dài để tập cách sử xự đúng đắn và những kết quả mà chúng ta biết có liên hệ đến việc giảm được nạn nghèo khó triền miên truyền từ đời này sang đời khác."
Để đo lường mức độ hữu hiệu của chương trình này, người ta sẽ cho thí nghiệm với 2 nhóm, một nhóm được nhận tiền tưởng thưởng, và một nhóm thì không, nhưng cả hai sẽ được nghiên cứu bằng cách để họ tham dự vào những cuộc thăm dò, phỏng vấn và duyệt xét thường xuyên.
