Hoa Kỳ và Việt Nam đang nỗ lực khởi động một thỏa thuận mang tính nhân đạo mới về vấn đề chất độc màu da cam, chất độc khai quang mà quân đội Hoa Kỳ đã rải xuống Việt Nam trong cuộc chiến tranh.
Theo bản tin hôm thứ tư của AP thì dự án này do Quĩ Ford, một tổ chức từ thiện có trụ sở ở New York, phối hợp thực hiện với phía Việt Nam. Quĩ Ford dự định tài trợ khoản 7,5 triệu đô la cho các hoạt động liên quan đến chất độc màu da cam trong vòng hai năm tới.
Chủ tịch nước Việt Nam, người đang ở thăm Hoa Kỳ, đã gặp gỡ các giới chức của Quĩ Ford ở New York hôm thứ ba để thảo luận về nỗ lực này. Theo một tuyên bố của quĩ Ford thì dự án sẽ qui tụ các nhà khoa học lỗi lạc, các nhà lập chính sách và các doanh nhân nổi tiếng của cả hai bên.
Ban lãnh đạo dự án là một nhóm mới được thành lập có tên Nhóm Đối thoại Mỹ-Việt về Chất độc màu Da cam, các thành viên của nhóm gồm có bà Christine Todd Whitman, cựu giám đốc Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ và bà Tôn Nữ Thị Ninh, Phó chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Quốc hội Việt Nam.
Bà Whitman nói trong một tuyên bố rằng đã đến lúc hai nước phải ngồi lại với nhau để giải quyết di sản của cuộc chiến và thảo luận về các vấn đề còn tồn tại.
Chất Dioxin là một hóa chất rất độc hại trong chất độc màu da cam, hiện chất này vẫn còn nhiễm ở nhiều vùng đất mà quân đội Hoa Kỳ đã đặt những kho chứa, pha trộn và sau đó đưa loại hóa chất khai quang này lên các máy bay để rải xuống Việt Nam. Chất độc này có liên hệ tới nguyên nhân dẫn đến nhiều dị tật bẩm sinh và sức khỏe của con người.
Nhóm sẽ tìm cách xây dựng một phương pháp không thiên vị và mang tính nhân đạo để tiếp cận chính phủ, các tổ chức từ thiện và các nhà tài trợ, những nơi mà chỉ với những nỗ lực ngoại giao thôi đã tỏ ra khó thành công, về vấn đề về chất độc màu da cam.
Dự án sẽ xúc tiến những nỗ lực dọn sạch chất dioxin ở các căn cứ quân sự cũ của Hoa Kỳ, hỗ trợ các trung tâm điều trị và giáo dục cho các nạn nhân chất độc màu da cam, và phát triển một phòng thí nghiệm dioxin của Việt Nam.
Trong tuần này, Chủ tịch Nguyễn Minh Triết cũng dự kiến sẽ thảo luận về vấn đề chất độc màu da cam với Tổng thống Hoa Kỳ George W. Bush. Hồi tháng 11 năm ngoái, hai nhà lãnh đạo đã đồng ý sẽ làm việc cùng nhau để giải quyết các vấn đề về môi trường và sức khỏe gần những kho chứa chất độc màu da cam ở Việt Nam.
