Nam và Bắc Triều Tiên đã cho xe lửa chạy xuyên qua vùng phi quân sự lần đầu tiên trong vòng 56 năm. Đây là một dấu mốc mới trong những nỗ lực nhằm cải thiện quan hệ vốn có nhiều căng thẳng giữa hai miền Triều Tiên. Từ trạm xe lửa ở ngoại ô Hán Thánh, nơi đoàn tàu của Nam Triều Tiên khởi hành sang miền bắc, thông tín viên Kurt Achin của đài VOA gởi về bài tường thuật sau đây:
Thời gian của hai chuyến xe lửa chạy thử tuy rất ngắn, nhưng khi quay lại điểm khởi hành sau khi vượt qua ranh giới để tiến vào lãnh thổ của phía bên kia, những chuyến xe này đã làm nên lịch sử.
Hai chuyến xe, mỗi chuyến chở 100 người Nam Triều Tiên và 50 người Bắc Triều Tiên, đã khởi hành từ bên này biên giới vào sáng hôm nay và quay về nhà ga vào buổi chiều.
Trước giờ khởi hành của chuyến xe lửa xuất phát từ ga Munsan ở Nam Triều Tiên, một buổi lễ trọng thể đã được tổ chức để chào mừng một phái đoàn cao cấp của Bắc Triều Tiên.
Giàn nhạc ở đây đã diễn tấu bản nhạc “Pangasimnida” mà chúng tôi tạm dịch là “Mừng ngày tái ngộ” – là bản nhạc được nhiều người xem là một biểu trưng của mối quan hệ Liên Triều. Đây là lần đầu tiên kể từ năm 1951 một chuyến xe lửa đã chạy qua vùng đất được canh phòng cẩn mật ngăn đôi hai miền Triều Tiên.
Tuyến xe lửa này đã được khởi công xây dựng chỉ vài tháng sau hội nghị thượng đỉnh diễn ra ở Bình Nhưỡng vào tháng 6 năm 2000. Hội nghị thượng đỉnh lịch sử và duy nhất này đã mở ra một chương mới cho công cuộc hợp tác song phương.
Bộ trưởng Bộ Thống Nhất Nam Triều Tiên, ông Lee Jea Joung, nói đại ý rằng hai mạch máu chính của trái tim Triều Tiên giờ đây đã được nối lại sau khi bị đứt, và nhờ vậy, trái tim của bán đảo này đã hoạt động trở lại.
Ông Kwon Ho Ung, một ủy viên cao cấp của Hội đồng bộ trưởng Bắc Triều Tiên, nói rằng tiến trình hòa giải dân tộc cần được tiếp tục thực hiện.
Ông Kwon Ho Ung cảnh báo rằng vào thời điểm này vẫn còn những thế lực bên trong và bên ngoài bán đảo Triều Tiên muốn gây trở ngại cho công cuộc thống nhất.
Lâu nay, chính phủ ở Bình Nhưỡng vẫn đổ lỗi cho Hoa kỳ về tình trạng bị chia cắt của bán đảo Triều Tiên. Họ cũng viện dẫn điều mà họ gọi là “thái độ thù địch của Mỹ” để biện minh cho việc chế tạo vũ khí hạt nhân.
Khoảng 28,000 binh sĩ Hoa kỳ đang được bố trí ở Nam Triều Tiên nhằm ngăn không cho Bình Nhưỡng lập lại cuộc xâm lăng miền nam mà họ đã phát động vào năm 1950. Tuy nhiên, Washington nhiều lần tuyên bố rằng Hoa kỳ không hề có ý định tấn công Bắc Triều Tiên.
Những lễ hội náo nhiệt đã được tổ chức để mừng dịp thông xe ngày hôm nay, nhưng không phải là mọi người ở Nam Triều Tiên đều cảm thấy vui mừng trước sự việc này.
Vài vụ xô xát không mấy nghiêm trọng đã diễn ra giữa cảnh sát và khoảng 20 người biểu tình. Nhiều người trong số này ở độ tuổi 70 và 80. Họ đại diện cho hai nhóm người khác nhau: một nhóm là những cựu chiến binh cực lực chống đối lãnh tụ Kim Jong Il của Bắc Triều Tiên và nhóm kia là thân nhân của những người mà người ta tin là đã bị Bắc Triều Tiên bắt cóc.
Giới hữu trách ở Hán Thánh tin rằng khoảng 400 người Nam Triều Tiên đã bị Bắc Triều Tiên bắt cóc trong nửa thế kỷ qua. Tuy nhiên, họ cũng tìm cách làm giảm nhẹ tầm quan trọng của những cuộc thảo luận để giải quyết vấn đề này vì không muốn gây trở ngại cho mối quan hệ đang được cải thiện một cách chậm chạp.
Các nhà quan sát cho rằng: sau khi đi vào hoạt động, tuyến xe lửa Liên Triều sẽ đóng một vai trò quan trọng cho công cuộc viện trợ qui mô lớn mà Nam Triều Tiên sẽ cung cấp cho Bắc Triều Tiên. Ông Paik Hak Soon – một học giả của Viện Sejong ở Hán Thánh, nói rằng tuyến xe lửa này sẽ tạo điều kiện thuận lợi để chở hàng hóa từ miền nam sang miền bắc.
Tuyến xe lửa sẽ được dùng để chở nguyên liệu và những mặt hàng dùng để sản xuất, như những vật liệu để sản xuất xà phòng, giày dép và quần áo. Chuyến thông xe này là một bằng chứng mạnh mẽ cho thấy rằng: Bắc Triều Tiên không những thiếu thực phẩm mà họ cũng rất cần tới những nhu yếu phẩm khác.
Theo các nhà quan sát, tuyến xe lửa này cũng mang lại nhiều lợi ích cho Nam Triều Tiên. Vì nếu có sự chấp thuận của Bắc Triều Tiên thì những chuyến xe lửa chở hàng hóa mua bán giữa Nam Triều Tiên với Trung Quốc sẽ giảm thiểu đáng kể chi phí vận chuyển cho các doanh nghiệp Nam Triều Tiên.