Vào ngày 7 tháng 11 tới đây, người dân Mỹ sẽ đi bầu cử Quốc hội giữa kỳ, những cuộc bầu cử mà có thể làm thay đổi cán cân quyền lực ở Washington. Đảng Dân chủ đối lập đang hy vọng sẽ giành lại được quyền kiểm soát ít nhât là một trong hai viện Quốc hội lần đầu tiên kể từ năm 1994. Thông tín viên quốc gia của đài VOA, Jim Malone, có một số nhận định chi tiết về sự kiện sắp tới này như sau:
Đây là một thông lệ được thực hiện hai năm một lần theo quy định của Hiến pháp Hoa Kỳ. Tất cả 435 thành viên của Hạ viện cũng như 33 trong số 100 thượng nghị sĩ và 36 thống đốc bang sẽ ra tranh cử năm nay.
Đảng Dân chủ đối lập cần giành 15 ghế trong Hạ viện và 6 ghế Nghị viện để nắm quyền kiểm soát cả hai viện quốc hội.
Các Đảng viên đảng Dân chủ cho rằng dân chúng đã sẵn sàng cho một sự thay đổi trong khi các Đảng viên Cộng hòa vẫn quyết tâm giữ đa số ghế trong cả hai viện quốc hội.
Trong nhiều tháng nay, theo kết quả của các cuộc thăm dò dư luận thì mong muốn một sự thay đổi chính trị của công chúng dường như sẽ có lợi cho các Đảng viên Dân chủ vào tháng 11 này.
Bà Karlyn Bowman người theo dõi các cuộc thăm dò dư luận Hoa Kỳ tại Viện Doanh nghiệp Hoa Kỳ có trụ sở tại Washington cho biết:
Ngày nay người dân Mỹ khá bi quan. Tôi nghĩ rằng cuộc chiến ở Iraq đã bao trùm lên cảm giác của họ đối với nhiều vấn đề, và quí vị có thể thấy họ bi quan trong cả những vấn đề không liên quan trực tiếp tới cuộc chiến ở Iraq, ví dụ như họ bi quan về tình hình kinh tế mặc dù nền kinh tế của chúng ta đang hoạt động khá tốt.
Các phân tích gia chính trị cho biết sự chán nản của công chúng đối với cuộc chiến ở Iraq sẽ là một yếu tố chính trong chiến dịch tranh cử năm nay.
Ông Stuart Rothenberg xuất bản một tờ tin chính trị không thiên vị đảng nào ở Washington, ông nói:
Cuộc bầu cử này không phải là cuộc bầu cử của những vấn đề truyền thống. Đây là một cuộc bầu cử theo tâm trạng. Cuộc bầu cử này trả lời câu hỏi “quí vị muốn thay đổi hay giữ nguyên hiện trạng?”. Và một số người muốn thay đổi bởi cuộc chiến ở Iraq, một số người thì muốn thay đổi bởi vấn đề nhập cư, một số khác lại vì các vụ bê bối, và bất cứ vấn đề nào có thể thay đổi. Tuy nhiên không có những vấn đề cụ thể, như thuế chẳng hạn, có tính chất quyết định đối với cuộc bầu cử này.
Đảng Cộng hòa đã thừa nhận sự bất an của công chúng trong nước đối với vấn đề Iraq tuy nhiên vẫn khẳng định rằng Hoa Kỳ không có cách lựa chọn nào khác ngoại trừ việc phải tiếp tục theo đuổi con đường mà họ đang chọn.
Tổng thống Bush vẫn tiếp tục thuyết phục công chúng rằng Iraq là mặt trận trung tâm trong cuộc chiến toàn diện chống khủng bố.
Và đây là sự tranh đấu giữa những kẻ cực đoan và những người cấp tiến, và những người ôn hòa mong muốn được sống một cuộc sống yên bình. Và lời kêu gọi đất nước trong thế kỷ này là liệu chúng ta có giúp đỡ những lực lượng ôn hòa giành chiến thắng hay không. Đây là vấn đề cơ bản mà Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ đang phải đối mặt không phải chỉ trong nhiệm kỳ tổng thống của tôi.
Đảng Dân chủ đã nhanh chóng chỉ trích việc giải quyết tình hình ở Iraq của tổng thống Bush, mặc dù Đảng Dân chủ cũng vẫn chưa đạt được một vị trí thống nhất về cách thức giải quyết cuộc sung đột này.
Đảng Dân chủ lập luận rằng Đảng Cộng hòa muốn chuyển hướng các cuộc tranh luận bầu cử từ vấn đề Iraq sang vấn đề về cuộc chiến chống khủng bố bởi sự ủng hộ của công chúng đối với các nỗ lực ở Iraq đã trở nên mờ nhạt.
Ông Harry Reid đại diện tiểu bang Nevada là người đứng đầu phe Nghị sĩ Dân chủ, ông nói:
Sự thật không biết nói dối. Dưới thời chính quyền của tổng thống Bush và Quốc hội Cộng Hòa, nước Mỹ kém an toàn hơn, phải đối mặt với những thách thức to lớn hơn và không được chuẩn bị kỹ càng cho một thế giới nguy hiểm nơi mà chúng ta đang sinh sống.
Các cuộc thăm dò dư luận cho thấy các Đảng viên Dân chủ đang chiếm ưu thế đối với một loạt vấn đề trong đó có vấn đề về Iraq, vấn đề kinh tế và chăm sóc sức khỏe.
Tuy nhiên kết quả của hầu hết các cuộc thăm dò cho thấy Đảng Cộng hòa vẫn nhỉnh hơn đôi chút khi được hỏi về vấn đề đảng nào sẽ hành động tốt hơn trong việc bảo đảm sự an toàn cho người Mỹ khỏi các cuộc tấn công khủng bố.
Vấn đề này là yếu tố chủ chốt đã giúp Đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử quốc hội giữa kỳ năm 2002 và việc tái đắc cử của Tổng thống Bush năm 2004.
Phân tích gia về ý kiến công chúng, bà Karlyn Bowman cho biết thêm:
Người dân Mỹ dường như bất mãn với việc điều hành của các Đảng viên Cộng hòa nói riêng và của cả Quốc hội nói chung. Tuy nhiên, đồng thời họ cũng không cảm thấy thuyết phục rằng các đảng viên Dân chủ sẽ điều hành tốt hơn.
Khả năng chiếm đa số ghế của Đảng Cộng hòa trong Quốc hội cũng đã bị hủy hoại bởi vụ bê bối có liên quan đến cựu dân biểu Cộng hòa Mark Foley đại diện bang Florida.
Ông Foley đã từ chức sau khi bị phát hiện rằng ông đã gửi những bức thư thiếu nghiêm túc tới những nhân viên trẻ đang thực tập trong văn phòng quốc hội.
Cho dù các đảng viên Dân chủ có giành lại quyền kiểm soát một hoặc cả hai viện Quốc hội thì Tổng thống Bush cũng vẫn sẽ tiếp tục ở lại Nhà Trắng trong hai năm còn lại của nhiệm kỳ của ông.
Các chuyên gia cho rằng điều này sẽ tạo nên một chính trường với những sự thiên vị và bế tắc chính trị trong vòng hai năm tới, đặc biệt là khi Đảng Dân chủ mở các cuộc điều tra quốc hội, mà những cuộc điều tra này có thể đẩy chính quyền của Tổng thống Bush và liên minh Cộng Hòa vào tư thế cố thủ.
