29 tháng 8 năm nay là đúng một năm sau trận bão Katrina ập vào Louisiana, Alabama, Mississipi mà thành phố St. Benard nơi mắt bão và New Orleans lân cận đã bị thiệt hại nặng nề nhất với khoảng 50% nhà cửa bị hủy hoàn toàn và khoảng 30% bị một phần tổn thất. 169 dặm đê điều chặn nước lũ đã được Army Corps of Engineers kiến thiết lại. Những mái nhà phủ bạt xanh của cơ quan cứu trợ khẩn cấp của liên bang, FEMA, vẫn còn rải đầy từ mạn tây sang mạn đông.
Khu nhà di động trailer được chở đến đặt khắp thành phố. Nửa thành phố phía mạn đông, nơi mà nạn lụt nhiều ngày sau Katrina, nhiều khu phố đến bây giờ vẫn được bỏ hoang. Building, trường học, cơ sở hạ tầng vẫn chưa hoàn toàn khôi phục. Gần 1 triệu người di tản. Houston trở thành một trong những điểm dừng chân tái lập nghiệp của gần 100,000 người trong hơn nửa triệu nạn nhân hiện cư trú tại tiểu bang Texas.
Khu thương mại Việt Nam một thời phồn thịnh phía mạn đông New Orleans bây giờ lác đác hồi phục. Ngư nghiệp chài lưới mà người Việt Nam chiếm đa số vẫn gặp khó khăn chồng chất thử thách.
Kỹ nghệ sòng bài với 12 casinos đã từng đóng góp một chủ lực kinh tế cho tiểu bang Louisiana và Mississipi, đến nay cũng chỉ có 5 casino tái hoạt động, theo Mercury News, và tái hồi phục nhiều ngàn công việc và nhiều triệu đô kinh tài.
Người Việt Nam sau những cuộc di dân tỵ nạn đã tập trung đông đảo với dân số hàng chục ngàn tại mạn đông New Orleans. Làng Versailes của người Việt Nam, chùa chiền, giáo xứ, khu chợ chồm hổm, những thương xá việt nam một thời phồn thịnh dọc con đường Chef Menteur ngày nay được dồn sức để hồi phục giữa một mảng thành phố hoang tàn đổ nát
Cư dân người Việt Nam sinh sống phần lớn bằng nghề chài lưới khu Empire, Buras và Venice khoảng 80 dặm từ New Orleans hướng về Nam ra tận mũi cùng của đất liền giáp biển. Điểm tận cùng này được người dân tại đây đặt cho nó cái tên là mũi Cà Mau.
5 trong 6 vựa tôm sò cá ghẹ ở đây là do người Việt Nam chủ quản. Tàu bè từ những chiếc thuyền bobo nhỏ bắt ghẹ, những chiếc skip bắt tôm trị giá $4-5 chục ngàn đô, và những tàu lớn đánh cá ngoài khơi trị giá hàng triệu đô của người Việt Nam đến nay vẫn chỉ hồi phục hoạt động khoảng 50%.
Chúng tôi đến một khu chài lưới Buras hôm 29 tháng 8 đang lúc những tàu đánh tôm sò mới về. Cảnh tấp nập tàu bè và bận bịu sơ chế tại đây đã một chốc cho thấy một sinh khí khác hẳn cái điêu tàn của New Orleans. Lẫn trong tiếng máy và không ngừng tay làm việc cho mẻ tôm mới về, một ngư dân trò chuyện
Cô Mai Lâm bắt sò 16-17 năm nay cũng có hoàn cảnh tương tự, nhà chưa biết khi nào có tiền sửa lại, công việc thì cũng mới trở lại vài tháng
Một gia đình ngư dân khác trong nghề gần 20 năm với vài chiếc Skip đánh tôm chia sẻ những khó khăn trong cuộc sống hiện tại khi mọi chi phí vật giá dầu mỡ leo thang mà giá bán tôm đánh lên lại bị hạ trên 20% và nhà cửa bị hư hoại vẫn phải bỏ hoang.
Buras có trên 150 tàu Việt Nam. Venice có khoảng 30 tàu tôm 100% là chủ VN. Anh Đường là một chủ vựa tôm, từng thâu mua khoảng 60,000 pounds mỗi ngày, tại đây cho biết chỉ khoảng 50% tàu tái hoạt động.
Vựa tôm cá cô Bảy là một trong số những cơ sở đếm trên đầu ngón tay mở cửa lại chỉ 1 tháng sau bão Katrina. Hơn 2/3 tàu lớn ở đây bị tiêu tán hư hại không hồi phục được. Tìm nguồn nhân lực để làm việc với không chổ ở, không chợ, không nơi sinh hoạt cũng là một khó khăn
Lượng cung cấp tôm trở nên thặng dư tuy chỉ khoảng 50% số tàu hoạt động khi gần 20 nhà máy lọc và chế biến và sản xuất vẫn chưa tái hoạt động được, giá tôm mua vào lúc trước giá $1.20 nay chỉ còn $1.00/lbs. Giá ghẹ hãng mua vào giảm gần phân nửa. Vựa ghẹ lúc trước bão có vài chục chiếc của người VN bây giờ chỉ còn có 9 chín chiếc.
Kỹ nghệ cá tôm ghẹ sò chắc hẵn là đã bị thiệt hại rất lớn. Hôm nay là đúng một năm sau bão Katrina kỹ nghệ này cũng chỉ khôi phục được khoảng 50%. Chi phí tăng, sức thu nhập giảm. Nhiều gia đình đã vĩnh viễn rời bỏ New Orleans lập nghiệp tại thành phố khác.
Đi hay ở, cuộc sống trước mặt vẫn còn nhiều nan giải cho các ngư phủ nói chung và làng chài lưới Việt Nam nói riêng. Mất trắng tay, nhiều gia đình đang phải bắt đầu lại từ đầu như thuở mới định cư. Cái kiếm ăn là phải lo trước còn cuộc sống có ổn định hoàn toàn hay không có lẽ cần nhiều năm để hồi phục.
