Sau hơn 30 năm chiến tranh, hóa chất da cam vẫn còn là một đề tài nhức nhối và gây tranh cãi giữa người Mỹ và người Việt. Trong bài sau đây, mời quý vị nghe lập luận của một người ở Hà Nội và một người ở California liên quan đến loại thuốc khai quang mà Hoa Kỳ đã rải xuống Việt Nam trong thời gian chiến tranh.
Tại Hà Nội, Giáo sư Bác sĩ Nguyễn Trọng Nhân, Phó Chủ Tịch Hội Các Nạn Nhân Hóa Chất Da Cam Dioxin nói rằng lâu nay Việt Nam vẫn kiên nhẫn chờ đợi, và mong muốn Hoa Kỳ hợp tác và giúp đỡ Việt Nam hồi phục sau chiến tranh, như đã từng giúp đỡ các nước bại trận trong các cuộc Thế Chiến:
Việt Nam cũng mong muốn như vậy nhưng rất tiếc là thiện chí của phía Việt Nam không được phía Mỹ đáp ứng, và trong hoàn cảnh như vậy thì các nạn nhân chất độc màu da cam không còn cách nào khác là phải tiến hành vụ kiện các công ty hóa chất Mỹ với lý do là họ biết rằng sản phẩm của họ rất độc nhưng lại vẫn cung cấp những sản phẩm đó cho quân đội Mỹ để sử dụng ở Việt Nam, tác hại đến môi trường và tác hại đến sức khỏe rất nhiều người.
Tại California, Tiến Sĩ Mai Thanh Truyết, Chủ Tịch Ban Chấp Hành Hội Khoa Học và Kỹ Thuật Việt Nam tại Hoa Kỳ nói rằng vào tháng 3 năm 2001, đã có một hội nghị quốc tế tại Hà Nội, kết quả đã có ký một Biên Bản Ghi Nhớ, trong đó phía Hoa Kỳ tuyên bố sẵn sàng cung ứng tài chính và công nghệ mới, để phân tích môi trường và con người, huấn luyện nhân viên nghiên cứu cho Việt Nam trong tiến trình giải quyết hậu quả của chất độc da cam.
Giáo sư Bác sĩ Nguyễn Trọng Nhân nêu trường hợp ở Hoa Kỳ, Australia, New Zealand; và mới đây nhất là Hàn Quốc, các nạn nhân chất độc da cam đều được bồi thường, nhưng các nạn nhân Việt Nam cho tới giờ này thì chưa.
Mới đây chúng tôi biết rằng tòa án của Hàn Quốc, khi người ta xét cái đơn kháng án của các nạn nhân Hàn Quốc ở trong hàng ngũ binh sĩ Mỹ tham chiến ở Việt Nam họ đã kết luận là các công ty hóa chất Mỹ phải đền bù 62 triệu đô la cho khoảng 6 ngàn 800 nạn nhân Hàn Quốc. Thành ra những sự việc gì mà người ta phải đền bù cho các nạn nhân ở Mỹ, ở Hàn Quốc và có những chánh sách bồi thường cho ở Úc và New Zealand thì không có lý do gì mà những nạn nhân bị nặng nề nhất tại Việt Nam lại không được hưởng những đền bù như vậy.
Tiến Sĩ Mai Thanh Truyết nói rằng chuyện bồi thường ở Hàn Quốc khác với chuyện bồi thường giữa Mỹ và Việt Nam.
Giáo sư Bác sĩ Nguyễn Trọng Nhân khẳng định rằng chính chất dioxin tìm thấy trong thuốc khai quang của Mỹ là loại gây tác hại nhiều nhất.
Mới đây chúng tôi có mời một khoa học gia người Đức đến đây và ông ấy có nói với chúng tôi rằng những mẫu vật phẩm được gởi đến Labo của ông, dù là của các nhà khoa học Việt Nam , các nhà khoa học Mỹ,õ thì ông cũng đều xác minh rằng chất dioxin tìm thấy trong những mẫu vật phẩm đó đều đến từ nguồn gốc chất da cam, tức là những chất mang tên chất diệt cỏ của Mỹ đã sử dụng ở Việt Nam.
Tiến Sĩ Mai Thanh Truyết nói rằng ông đã trả lời luận điểm của nhà khoa học người Đức mà Bác sĩ Nguyễn Trọng Nhân vừa nêu, và bài trả lời này đã được đăng tải trên một tập san khoa học của quốc tế.
