Vụ tranh cãi giữa đảng đương quyền và phe đối lập ở Đài loan liên quan tới kế hoạch mua vũ khí của Mỹ đang gia tăng cường độ sau khi một ủy ban quốc hội do Quốc dân đảng chiếm đa số bỏ phiếu quyết định không đưa dự luật này ra bàn thảo. Đảng Dân Tiến của tổng thống Trần Thủy Biển nói rằng hành động đó là bằng chứng cho thấy giới lãnh đạo Quốc dân đảng chỉ muốn lấy lòng chính phủ Trung quốc mà không quan tâm gì tới an ninh của Đài loan. Mời quí thính giả theo dõi thêm một số chi tiết về vấn đề này trong tiết mục Nhìn Về Á Châu do Duy Ái phụ trách sau đây.
Hôm thứ ba vừa qua, ủy ban trình tự của quốc hội Đài loan, do phe đối lập khống chế, lại một lần nữa bác bỏ dự luật chuẩn chi đặc biệt dành cho kế hoạch mua trang thiết bị quân sự từ Hoa kỳ. Đây là lần thứ 29 phe đối lập Đài loan - gồm hai đảng chính là Quốc dân đảng và Thân dân đảng, bác bỏ dự luật thường được gọi là dự luật ‘quân cấu’ kể từ khi kế hoạch trị giá 18 tỉ đô la này được tổng thống Bush của Mỹ phê chuẩn vào năm 2001 bất chấp sự phản đối kịch liệt của Trung quốc. Các đại biểu quốc hội thuộc Đảng Dân Tiến của tổng thống Trần Thủy Biển đã cực lực đả kích hành động của phe đối lập và dự trù tổ chức một cuộc biểu tình qui mô lớn vào cuối tuần này để phản đối điều mà họ gọi là ‘đặt quyền lợi đảng phái lên trên quyền lợi an ninh của quốc gia.’ Các chính khách đảng Dân Tiến cũng nhân dịp này lên tiếng chỉ trích những chuyến viếng thăm Trung quốc của các nhà lãnh đạo Quốc dân đảng và Thân dân đảng mà họ gọi là những hành động bày tỏ sự thần phục đối với chính quyền Cộng sản ở Bắc kinh.
Sự gia tăng cường độ của cuộc tranh cãi này diễn ra không lâu sau khi một giới chức cao cấp của bộ quốc phòng Hoa kỳ đưa ra một lời cảnh cáo nghiêm khắc về sự trễ nãi của Đài loan trong việc xúc tiến kế hoạch mua vũ khí của Mỹ. Phát biểu hôm thứ hai tại một hội nghị về công nghiệp quốc phòng của Hội đồng Doanh thương Hoa kỳ-Đài loan, tổ chức ở thành phố San Diego, người đứng đầu Cơ quan Hợp tác An ninh Quốc phòng của Ngũ giác đài, ông Edward Ross nói rằng Hoa kỳ không thể giúp Đài loan phòng vệ nếu đảo quốc này không thể tự bảo vệ lấy mình.
Ông nói thêm rằng trong lúc Đài loan giảm thiểu chi tiêu cho lãnh vực quân sự thì Trung quốc lại gia tăng ngân sách quốc phòng của họ với tỉ lệ hơn 10% mỗi năm trong suốt mười năm qua. Theo lời ông Ross, các chính khách Đài loan đã mang kế hoạch quan trọng này làm một quả bóng chính trị để đá qua đá lại và điều này rõ ràng là gây phương hại nghiêm trọng cho nền an ninh quốc gia.
Chính quyền Cộng sản Trung quốc lâu nay vẫn xem Đài loan là một tỉnh phản loạn và nhiều lần đe dọa dùng vũ lực để xâm chiếm Đài loan nếu chính phủ ở Đài bắc chính thức tuyên bố độc lập. Hồi đầu năm nay, quốc hội Trung quốc cũng thông qua một dự luật gọi là ‘Đạo Luật Chống Chia Cắt Đất Nước’ để cho phép chính phủ xử dụng vũ lực trong trường hợp chính quyền Đài loan có hành động tiến tới độc lập. Theo các giới chức quốc phòng Hoa kỳ: để chuẩn bị cho một cuộc tấn công có thể xảy ra, quân đội Trung quốc đã bố trí trong vùng duyên hải phía nam từ 650 đến 730 phi đạn đạn đạo tầm ngắn nhắm vào Đài loan.
Giới hữu trách ở Bắc kinh cũng không ngừng gia tăng khả năng quân sự qua việc mua sắm và phát triển các thiết bị, như tàu ngầm và phi cơ tối tân, từ liên bang Nga. Ngoài ra, Trung quốc cũng đang ra sức thiết lập quan hệ chiến lược với Moskova; và mới đây, quân đội hai nước đã tiến hành cuộc diễn tập chung lần đầu tiên ở Vladivostok của Nga và bán đảo Sơn Đông của Trung quốc.
Trong khi đó, dựa theo quy định của Đạo Luật về Quan hệ với Đài loan được quốc hội Mỹ thông qua năm 1979, chính phủ ở Washington có trách nhiệm giúp cho Đài loan phòng thủ chống lại những hành vi xâm lấn của Trung quốc. Tháng tư năm 2001, tổng thống Bush đã chấp thuận kế hoạch bán cho Đài loan một số lượng vũ khí và trang thiết bị quân sự lớn nhất trong vòng một thập niên, bao gồm 8 tiềm thủy đỉnh, mười hai phi cơ P-3 Orion chuyên săn lùng tàu ngầm và các loại phi đạn chống chiến hạm cùng với phi đạn Patriot dùng để nghênh cản phi đạn.
Các lãnh tụ phe đối lập Đài loan, vốn có chủ trương thống nhất với Hoa Lục, đã viện dẫn nhiều lý do khác nhau – như các loại vũ khí của Mỹ quá đắt, không cần thiết, hoặc kế hoạch này có thể bị Bắc kinh xem là một hành động khiêu khích – để ngăn chận không cho dự luật ‘quân cấu’ được đưa ra thảo luận ở quốc hội.
Theo một chuyên gia quân sự của Mỹ thuộc Viện Nghiên cứu Doanh nghiệp Hoa kỳ (American Enterprise Institute) ở Washington: phe đối lập Đài loan đã cố tình ngăn chận kế hoạch này chỉ vì họ không ưa tổng thống Trần Thủy Biển. Trong cuộc điều trần mới đây trước Uûy ban Duyệt xét Kinh tế An ninh Hoa kỳ-Trung quốc của quốc hội Mỹ, ông Dan Blumenthal nói rằng bộ trưởng quốc phòng Đài loan, ông Lý Kiệt đã đích thân gặp gỡ tất cả các nhà lập pháp để yêu cầu họ hậu thuẫn cho dự luật quân cấu nhưng cho đến nay dự luật này vẫn chưa được ủy ban trình tự của quốc hội thông qua.
Cũng theo lời ông Blumenthal, giới hữu trách Hoa kỳ cần phải nói một cách dứt khoát với phe đối lập Đài loan rằng các nhà hoạch định chính sách ở Washington biết rõ rằng họ chính là những người đặt quyền lợi đảng phái lên trên an ninh quốc gia và gây trở ngại cho công cuộc hiện đại hóa quốc phòng của Đài loan.
Những lời cảnh cáo khá thẳng thắn của các giới chức Hoa kỳ đã gặp phải những phản ứng khác nhau từ phía Đài loan. Một số người về phe đối lập cho rằng đó là những tuyên bố hù dọa và can thiệp có tính chất thô bạo vào công việc nội bộ của đảo quốc này. Tuy nhiên, bộ trưởng quốc phòng Lý Kiệt không tán đồng nhận định đó.
Ông Lý Kiệt nói đại ý rằng những phát biểu của các giới chức Mỹ không có tính chất đe dọa nào cả, và cho dù đó là một hành vi can thiệp đi nữa thì phía Đài loan vẫn có quyền phản bác và bày tỏ ý kiến của mình.
Thị trưởng Đài bắc, ông Mã Anh Cửu - người hồi gần đây đã lên thay ông Liên Chiến để giữ chức chủ tịch Quốc dân đảng, nói rằng vấn đề liên quan tới kế hoạch mua vũ khí là vấn đề phải do chính người dân Đài loan quyết định, dựa trên tình hình an ninh của đất nước và những thứ tự ưu tiên của quyền lợi quốc gia. Dân biểu Đinh Thủ Trung, thuộc Quốc dân đảng, cũng đưa ra một tuyên bố có nội dung tương tự, tuy có phần hòa hoãn hơn.
Ông Đinh Thủ Trung cho biết trong thời gian tới đây giới lãnh đạo Quốc dân đảng sẽ trình bày một lập trường rõ ràng về vấn đề này sau khi nắm bắt một cách chính xác hơn các nhu cầu của dân chúng và nhận thức của họ đối với những mối đe dọa về an ninh quốc phòng.
Theo tin tức báo chí Đài loan trong vài ngày qua, một số các nhà lập pháp thuộc Quốc dân đảng nói rằng họ dự trù chấp thuận ngân sách để mua 12 chiếc phi cơ trinh thám P-3 Orion nhưng sẽ tiếp tục phản đối kế hoạch mua phi đạn Patriot.
