Hôm nay là ngày Lễ Chiến Sĩ Trận Vong tại Hoa Kỳ, một ngày để nhân dân My tôn vinh những đồng bào của họ, những người kể từ năm 1775, đã trả một cái giá đắt nhất cho tự do. Trong tất cả các cuộc chiến mà người dân Mỹ đã phải trải qua, cuộc Nội Chiến Nam Bắc Mỹ là cuộc chiến gây thiệt haị nhiều nhất.
Cuộc chiến đã khởi sự năm 1861 khi các tiểu bang miền nam ly khai khỏi liên bang vì vấn đề nô lệ. Vào lúc cuộc chiến kết thúc năm 1865, trên 600 ngàn người dân Mỹ đã thiệt mạng.
Nhiều quan sát viên nước ngoài đã tiên đoán rằng vì cường độ dữ dội của cuộc nội chiến, nước Mỹ sẽ chẳng bao giờ thực sự đoàn kết lại với nhau được nữa. Họ nói rằng binh sỹ liên bang sẽ phải trấn đóng vộ hạn định trong các tiểu bang nổi dậy ở miền nam. Nhưng cho đến năm 1877, binh sỹ miền bắc đã rút khỏi miền nam. Một số những người miền nam còn xử dụng đến cả khủng bố để chống đối những nỗ lực cho các cựu nô lệ được hưởng đầy đủ tư cách công dân. Nhưng hầu hết đều chấp nhận kết quả của cuộc nội chiến.
Một yếu tố then chốt cho cuộc hòa giải thời hậu chiến là khả năng lãnh đạo khôn ngoan và nhân từ. Trước khi bị ám sát vào tháng tư năm 1865, tổng thống Abraham Lincoln đã khích lệ một chính sách “không mạ lỵ ai và nhân ái với tất cả”. Những phần tử nổi dậy bị bắt không những không bị hành hình mà còn được phép trở về quê quán. Jefferson Davis, lãnh tụ của phe nổi dậy, đã lên tiếng bảo người miền nam “hãy dẹp bỏ tất cả mọi hận thù và đầu óc phe phái”. Tướng lãnh chỉ huy của quân đội miền nam Robert E.Lee nói với các cựu chiến binh từng phục vụ dưới quyền ông “hãy dạy cho con cháu quí vị nhớ rằng chúng là người Mỹ”.
Ngày nay một số quốc gia trên thế giới đang trải qua những kinh hoàng của cuộc nội chiến hoặc đang phải cố gắng hồi phục sau nội chiến. Cũng giống như các quốc gia đó, kinh nghiệm của người dân Mỹ cho thấy rằng vết thương có thể được chữa lành và người dân có thể xây dựng một quốc gia tự do.
Ngày nay, nhân dân các nước Afghanistan, Iraq , Li Băng và các nơi khác đang cố gắng làm như vậy. Tổng thống George W. Bush nói rằng những lực lượng của bạo quyền đang mất dần đất sống:
Tự do vẫn còn phải đối mặt với những kẻ thù nguy hiểm. Quân khủng bố vẫn còn muốn tấn công nhân dân của chúng ta. Nhưng họ đang thua bại. Những kẻ khủng bố này đang thua trong cuộc tranh đấu vì chúng luôn luôn bị đặt dưới áp lực của các lực lượng vũ trang của chúng ta. Và chúng đang thua trong cuộc tranh đấu vì chúng đã đứng về phía sai trái của lịch sử.
Tổng thống Bush nói rằng sự hy sinh của người dân Mỹ đã hy sinh mạng sống để bảo vệ tự do “sẽ luôn luôn được quốc gia ghi nhớ và tri ân”.
