Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu một lần nữa lên án động thái của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) mở cuộc điều tra về tội ác chiến tranh khả dĩ đối với người Palestine.
Trong một diễn văn truyền hình ngày thứ Bảy, ông Netanyahu gọi động thái này là “lố bịch.”
Ông Netanyahu nói “sự xuẩn ngốc đỉnh điểm” của quyết định là nhằm vào nền dân chủ Israel, nước đứng đầu thế giới trong cuộc chiến đấu chống lại chủ nghĩa khủng bố, lại bị ICC điều tra. Ông nói cùng lúc “tổ chức khủng bố tội phạm Hamas” sẽ thúc đẩy việc truy tố.
Ông nói ông sẽ không ngạc nhiên nếu Nhà nước Hồi giáo, al-Qaida và Hezbollah cũng theo bước.
Thông tấn xã Reuters loan tin vào ngày thứ Bảy, Hamas hoan nghênh cuộc điều tra sơ khởi của ICC.
Cuộc điều tra được loan báo ngày thứ Sáu chưa phải là một cuộc điều tra toàn diện nhưng cân nhắc những thông tin về những tội ác có thể phạm phải và những vấn đề về phạm vi tài phán để xem có đáng mở cuộc điều tra toàn diện hay không.
Công tố viên của ICC Fatou Bensouda nói văn phòng của bà sẽ tiến hành “một cuộc phân tích hoàn toàn độc lập và không thiên vị.”
Hoa Kỳ cũng lên án quyết định của Tòa án Hình sự Quốc tế mở cuộc điều tra. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Jeff Rathke hôm thứ Sáu tuyên bố “thật hết sức mỉa mai khi Israel, nước gánh chịu hàng ngàn quả rốc-két khủng bố bắn vào thường dân và các khu dân cư của họ, lại bị ICC săm soi.”
Nếu một cuộc điều tra toàn diện được tiến hành, nó sẽ để ngỏ khả năng các quan chức Israel lẫn Palestine đều có thể bị truy tố.
Chính quyền Palestine mới đây đệ trình những tài liệu lên Liên Hiệp Quốc để xin gia nhập ICC. Ông Riyad Mansour, đại sứ Palestine tại Liên Hiệp Quốc gọi động thái này là “một bước rất có ý nghĩa” cần thiết để tìm công lý đối với những tội ác chống lại nhân dân Palestine.
Đại sứ Mansour nói người Palestine đang tìm kiếm thẩm quyền tài phán hồi tố của ICC liên hệ đến những tội ác trong cuộc chiến tranh hồi năm ngoái tại Gaza với gần 2.200 người Palestine thiệt mạng, trong đó có nhiều trẻ em và 73 người Israel thiệt mạng, hầu hết là binh sĩ.
Tài liệu đệ trình Liên Hiệp Quốc là bước cuối cùng để Palestine gia nhập ICC, một tiến trình phải mất ít nhất 60 ngày.
Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas ký tài liệu này sau khi Hội đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc bác bỏ một dự thảo nghị quyết ấn định hạn chót ba năm cho việc thành lập một nhà nước Palestine trên những lãnh thổ bị Israel chiếm đóng sau cuộc chiến tranh 1967.
Israel đáp trả bằng cách phong toả 125 triệu đô la lợi tức về thuế của người Palestine. Palestine trông cậy vào khoảng tiền hàng tháng chuyển từ Israel để điều hành chính phủ và trả lương cho công chức. Cả Liên hiệp châu Âu lẫn Hoa Kỳ đề chỉ trích quyết định của Israel.
Bằng cách trở thành thành viên của ICC, Palestine cũng tự mở ra khả năng bị phản tố về tội ác chiến tranh.
Liên Hiệp Quốc thành lập ICC vào năm 1998. Tòa án được xem như là một định chế tư pháp độc lập và không bị Liên Hiệp Quốc giám sát. Tòa án xét xử những nghi can bị cáo buộc tội diệt chủng, tội phạm chiến tranh và những tội khác chống nhân loại. Tòa án không có quyền lực để bắt giữ, nhưng có quyền ban hành lệnh bắt giam và lệnh này có thể là một vấn đề về du hành đối với các nghi can.
