Hai bang chiến trường, hai thế hệ cử tri người Việt, một sự tương phản
Một buổi chiều nắng ấm đầu tháng 10, một nhóm sáu bạn trẻ người Mỹ gốc Việt ở bang Georgia tề tựu để hợp sức vận động bỏ phiếu cho ứng cử viên tổng thống Đảng Dân chủ Joe Biden. Họ chọn địa điểm tập hợp là bãi đậu xe trước Chợ Hong Kong trên Đại lộ Jimmy Carter, một trong những khu trung tâm thương mại lớn nhất của người Việt và người gốc Á ở Norcross bên ngoài thành phố Atlanta. Một số người sẽ đến sau gia nhập cùng họ, nhưng nhóm bạn trẻ đến trước có một nhiệm vụ cần thực hiện.
Cam Ashling, thủ lĩnh của buổi vận động, hướng dẫn các tình nguyện viên phát những bưu thiếp kêu gọi cử tri gốc Á bỏ phiếu cho các ứng cử viên Đảng Dân chủ vào Ngày Bầu cử 3 tháng 11. Georgia năm nay được xem là một bang chiến trường nơi mà các ứng cử viên dự kiến sẽ cạnh tranh quyết liệt trong các cuộc đua sít sao. Lá phiếu của ngưới gốc Á có thể đóng một vai trò hệ trọng, đặc biệt là ở khu vực đô thị Atlanta nơi mà khối cử tri này tập trung đông đúc.
Những biểu ngữ “Người Mỹ gốc Việt ủng hộ Biden”, “Người Mỹ gốc Á chống lại kì thị chủng tộc” và “Người gốc Á ủng hộ người Da đen” là thông điệp mà các bạn trẻ này sẽ trưng ra trong buổi vận động. Nó phản ánh những mối quan tâm hàng đầu của họ như những công dân sinh trưởng trong xã hội Mỹ. Họ muốn bỏ phiếu cho người mà họ tin là sẽ lên án mạnh mẽ nạn kì thị chủng tộc và có thể hàn gắn những chia rẽ xã hội vốn đã trở nên trầm trọng hơn trong những năm qua.
Thông điệp bằng tiếng Việt kêu gọi cử tri bỏ phiếu cho Đảng Dân chủ nhấn mạnh lập trường của Đảng này về an sinh xã hội, chương trình phúc lợi Medicare cho người cao niên và quyền lợi của các sắc dân thiểu số. Những người gốc Việt trẻ tuổi hơn đa phần có quan điểm tự do và cởi mở hơn thế hệ những người Việt lớn tuổi hơn đến Mỹ như những người tị nạn. Giống như các nhóm cử tri Mỹ cùng độ tuổi, họ có khuynh hướng ủng hộ các ứng cử viên Đảng Dân chủ.
Một tình nguyện viên nhét bưu thiếp vận động vào khe cửa xe trong bãi đậu xe của Chợ Hong Kong. Hoạt động này sau đó bị đình chỉ theo yêu cầu của một nhân viên an ninh của chợ và các bưu thiếp được thu hồi.
Một người lái xe tạo dáng chụp ảnh với bưu thiếp trong bãi đậu xe của Chợ Hong Kong. Ông cho biết ông là người Indonesia. Tại Georgia, người Việt Nam là sắc dân gốc Á đông thứ tư ở bang miền nam này với hơn 64.000 người, theo số liệu thống kê của tổ chức nghiên cứu người gốc Á APIAVote, sau người Ấn Độ, người Hàn Quốc và người Hoa. Dân số gốc Á ở Georgia đã tăng 138% kể từ năm 2000.
Một số người khác gia nhập nhóm bạn trẻ người Việt cho buổi vận động, trong đó có một ứng cử viên người gốc Phillippines ứng cử vào hạ viện cấp bang của Georgia. Họ tiến ra Đại lộ Jimmy Carter để giơ biểu ngữ và hô khẩu hiệu.
Đứng trên lề đường, Linda Nguyen, 23 tuổi, hô vang khẩu hiệu ủng hộ ứng cử viên tổng thống 77 tuổi. Cô nói Tổng thống Donald Trump đại diện cho những người ủng hộ kì thị chủng tộc và bạo lực và Joe Biden là sự lựa chọn duy nhất trong cuộc bầu cử này. “Có mặt tại buổi tập hợp này, tôi biết mình đã tạo nên sự khác biệt cho những người lái xe ngang qua, những người rẽ vào chợ, những chiếc xe đi chậm lại để ấn còi ủng hộ,” cô nói. “Đó thật sự là một khoảnh khắc đầy cảm xúc mãnh liệt, biết rằng tôi ở đó để cất lên tiếng nói cho những người sợ phải lên tiếng vì quan điểm của họ về Biden, sợ điều mà người khác nghĩ về họ.”
Trong những cuộc phỏng vấn với VOA, những người Mỹ gốc Việt trẻ tuổi, trong đó có những người bỏ phiếu lần đầu tiên trong một cuộc bầu cử tổng thống ở Mỹ, cho biết khoảng cách thế hệ giữa họ và cha mẹ họ đã nới rộng hơn trong những năm gần đây liên quan tới những vấn đề chính trị ở Mỹ. Thế hệ người Việt lớn tuổi hơn, phần lớn đến Mỹ như những người tị nạn sau chiến tranh, có quan điểm chống cộng sản mạnh mẽ và bảo thủ về văn hóa và xã hội. Nhiều cử tri của thế hệ này là những người ủng hộ nhiệt thành của Tổng thống Trump.
Dù vậy những người Việt thế hệ trẻ hơn nói họ vẫn không bỏ cuộc và vẫn tiếp tục nỗ lực vận động của mình. Long Tran, 44 tuổi, một trong những nhà lãnh đạo đại diện cho nỗ lực vẫn động cử tri người Việt cho chiến dịch Biden ở Georgia nói, anh tin tưởng rằng nỗ lực của anh và các bạn trẻ tình nguyện này sẽ đem tới cho cử tri sự tin tưởng vào quyết định của họ bỏ phiếu cho ứng cử viên Đảng Dân chủ. “Trong ngôn ngữ bóng bầu dục người ta nói về chuyện nỗ lực từng inch một. Chúng tôi nỗ lực từng cử tri một, dù là qua điện thoại hay qua Zoom hoặc ra ngoài giơ biểu ngữ,” anh nói.
Chiều Chủ nhật đầu tiên của tháng 10, những người Mỹ gốc Việt trong khu vực Vịnh Tampa và những người Mỹ khác bất chấp thời tiết ẩm ướt đến tham dự một cuộc tập hợp vận động ủng hộ Tổng thống Trump tại thành phố St. Petersburg, miền trung bang Florida. Họ mang theo những chiếc xe cắm cờ “Trump 2020” và cờ của Việt Nam Cộng Hòa để tham gia một cuộc tuần hành diễn ra sau đó.
Cuộc tập hợp được tổ chức bởi hai hội chính trị do một số người Việt ở Florida lập ra để vận động Tổng thống Trump tái đắc cử, hợp tác cùng Asian Pacific Americans for Trump, một nhánh của ban vận động tranh cử Trump nhắm mục tiêu vận động khối cử tri người Mỹ gốc Á và các đảo quốc Thái Bình Dương. Trong ảnh, các thành viên của ban tổ chức đang hát quốc ca của Mỹ và Việt Nam Cộng Hòa.
Ban tổ chức ước tính sự kiện tập hợp và cuộc tuần hành bằng xe sau đó thu hút sự tham dự của khoảng 120-150 người. Một số người đeo khẩu trang và những người khác thì không và ít có sự giãn cách xã hội. Các khách mời phát biểu tại sự kiện có phó chủ tịch Đảng Cộng hòa của Quận Pinellas và một ứng cử viên Đảng Cộng hòa đang tranh cử làm dân biểu một địa hạt Quốc hội lân cận.
Một chiếc xe trang trí bằng những khẩu hiệu ủng hộ Tổng thống Trump và đầu của ông gắn lên thân hình của võ sĩ quyền Anh Rocky Balboa, một nhân vật do diễn viên Sylvester Stallone thủ vai trong bộ phim huyền thoại “Rocky” năm 1976.
Những người Việt ủng hộ Tổng thống Trump đứng theo dõi các diễn giả phát biểu tại sự kiện. Bác sĩ Nguyễn Thanh Mỹ, chủ tịch tổ chức Vietnamese Americans for Trump-Pence 2020, cho biết trong những tuần gần đây bà đã giúp tổ chức đăng kí bầu cử cho “gần 300” người mà trong số này “90 tới 95%” cho biết họ mong muốn bỏ phiếu cho Tổng thống Trump. “Họ cảm thấy rất là thương [Tổng thống],” bà nói, nhắc tới sự cảm thông của nhiều cử tri dành cho ông Trump trước điều mà họ xem là sự chống phá nhắm vào ông. “Không những là họ thương để mà họ đi bầu mà họ còn nói là, ‘mỗi tối tôi niệm Phật, tôi cầu nguyện cho Tổng thống được nhiều sức khỏe và đắc cử thêm bốn năm nữa để làm việc cho tốt.’”
Ông Nguyễn Văn Thành, 55 tuổi, vẫy cờ ủng hộ Tổng thống Trump tại một góc đường để cổ động đoàn xe đi ngang qua. Cư dân thành phố St. Petersburg này cho biết ông không bỏ biếu cho ông Trump trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2016 vì nghĩ rằng doanh nhân dẫn chương trình truyền hình thực tế này “muốn danh vọng.” Bây giờ ông là một trong những người ủng hộ ông Trump nhiệt thành nhất và thường xuyên tham dự những sự kiện như thế này trong cộng đồng người Việt và với những người bạn Mỹ khác. “Vị tổng thống này nói là ông làm chứ không phải không làm và thứ hai là chưa có một vị tổng thống nào có một thái độ rõ ràng với những thể chế độc tài như ông Trump,” ông Thành giải thích.
Dữ liệu cho thấy Tổng thống Trump dường như đã mở rộng đáng kể sự ủng hộ dành cho ông trong cộng đồng người Mỹ gốc Việt. Một cuộc khảo sát ý kiến cử tri gốc Á do ba tổ chức AAPI Data, Asian Americans Advancing Justice, và APIAVote công bố vào giữa tháng 9 cho thấy người Việt dẫn đầu các nhóm sắc dân có quan điểm tích cực về Tổng thống. Bốn mươi tám phần trăm người gốc Việt được hỏi ý kiến trong cuộc khảo sát nói họ sẽ bỏ phiếu cho ông Trump, cao nhất trong số các nhóm sắc dân gốc Á, trong khi 36% nói họ sẽ bỏ phiếu cho ông Biden và 16% không biết sẽ bỏ phiếu cho ai.
Một người ủng hộ liên danh ứng cử viên tổng thống và phó tổng thống Đảng Dân chủ Joe Biden và Kamala Harris biểu tình phản đối Tổng thống Trump tại một giao lộ đông đúc ở St. Petersburg, nơi đoàn xe dừng lại để biểu thị rầm rộ sự ủng hộ dành cho Tổng thống trong suốt đoạn đường tuần hành.
Đoàn xe dừng lại ở điểm đến cuối cùng là bãi đậu xe trong Công viên Vinoy ở trung tâm St. Petersburg. Những người tham dự tụ tập lắng nghe các diễn giả vận động bỏ phiếu cho Tổng thống Trump và các ửng cử viên Đảng Cộng hòa cũng như kêu gọi các cử tri lần đầu nhanh chóng ghi danh bầu cử.
Florida là một trong những bang chiến trường quan trọng bậc nhất cho các cuộc bầu cử không chỉ riêng bầu cử tổng thống, với tỉ lệ chiến thắng cực kì sít sao giữa các ứng cử viên. Năm 2016, ông Trump đánh bại ứng cử viên Đảng Dân chủ Hillary Clinton với cách biệt chỉ 1,2 điểm phần trăm. Trong cuộc bầu cử giữa kì năm 2018, các ứng cử viên Dân chủ thất bại trước các ứng viên Cộng hòa với cách biệt nhỏ hơn 1 điểm phần trăm trong hai cuộc đua nổi bật giành ghế thượng nghị sĩ Hoa Kỳ và thống đốc bang.