Việt Nam tái khẳng định chủ quyền của mình đối với quần đảo Hoàng Sa nhân dịp kỉ niệm 50 năm Trung Quốc dùng vũ lực cưỡng chiếm những hòn đảo này từ Việt Nam Cộng Hòa trong một trận chiến ngắn ngủi nhưng hệ trọng.
Bảy mươi bốn quân nhân của Nam Việt Nam thiệt mạng trong một trong những cuộc xung đột vũ trang đầu tiên liên quan tới tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông vào ngày 19 và 20 tháng 1 năm 1974. Bắc Kinh đến nay vẫn duy trì quyền kiểm soát đối với quần đảo này và đã mở rộng tuyên bố chủ quyền ra gần như toàn bộ vùng biển của khu vực Đông Nam Á.
Việt Nam có tranh chấp chủ quyền dai dẳng với Trung Quốc liên quan tới hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa và đã nhiều lần kêu gọi nước láng giềng giải quyết những bất đồng theo luật pháp quốc tế.
Trong một phát biểu vào ngày thứ Bảy 20 tháng 1, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Phạm Thu Hằng nói chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo này được xác lập ít nhất từ thế kỷ 17, phù hợp với luật pháp quốc tế và được các nhà nước kế tiếp nhau của Việt Nam thực hiện một cách hòa bình, liên tục, công khai.
Bà không nêu tên Việt Nam Cộng Hòa, nước quản lý trực tiếp Hoàng Sa vào năm 1974.
“Mọi hành động sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế, đặc biệt là việc sử dụng vũ lực để giải quyết các tranh chấp về chủ quyền lãnh thổ trong quan hệ giữa các quốc gia là hoàn toàn đi ngược lại các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc và vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế, không thể tạo ra danh nghĩa chủ quyền, cũng như không thể làm thay đổi sự thật chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa thuộc về Việt Nam,” bà nói thêm.
Dù Việt Nam ngày nay khẳng định lập trường “nhất quán” về chủ quyền của mình đối với Hoàng Sa, nhưng 50 năm trước trong lúc chiến sự đang diễn ra, Bắc Việt Nam và các đồng minh cộng sản của họ ở miền Nam Việt Nam từ chối bình luận khi được hỏi ai sở hữu Hoàng Sa, báo The New York Times cho biết trong một bản tin đăng ngày 20 tháng 1 năm 1974.
Trung Quốc khi đó là một trong những đồng minh quan trọng nhất của Bắc Việt Nam, cung cấp viện trợ và vũ khí giúp nước láng giềng cộng sản chiến đấu chống lại Nam Việt Nam là đồng minh của Mỹ.
Nam Việt Nam và sụp đổ vào năm 1975 dưới cuộc tấn công của quân cộng sản miền Bắc. Sau khi hai miền thống nhất, Việt Nam vào cuối những năm 1970 bắt đầu xác lập chủ quyền mạnh mẽ hơn đối với hai quần đảo.
Trung Quốc và Việt Nam từng đụng độ nhau vào năm 1988 trên Đá Gạc Ma thuộc quần đảo Trường Sa. Sáu mươi bốn binh sĩ Việt Nam thiệt mạng trong vụ việc đó.
Trung Quốc những năm gần đây đã tăng cường bồi đắp và quân sự hóa các đảo mà họ chiếm cứ ở Biển Đông cũng như ngày càng quyết đoán hơn trong việc khẳng định chủ quyền, khơi lên lo ngại của các nước láng giềng có tranh chấp về an ninh và ổn định của khu vực.
Diễn đàn