Israel đã thông báo cho một số quốc gia Ả Rập rằng họ muốn lập một vùng đệm ở biên giới Gaza bên phần đất của Palestine để ngăn chặn các cuộc tấn công trong tương lai trong khuôn khổ các đề xuất liên quan tới vùng đất Gaza sau khi chiến tranh kết thúc, các nguồn tin Ai Cập và các nguồn tin từ khu vực cho biết.
Theo ba nguồn tin khu vực, Israel báo kế hoạch của mình với các nước láng giềng Ai Cập và Jordan, cùng với Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, vốn đã bình thường hóa quan hệ với Israel vào năm 2020.
Ả Rập Xê Út và Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã được thông báo, các nguồn tin cho biết.
Sáng kiến này không cho thấy cuộc tấn công của Israel tại Gaza sắp kết thúc nhưng chứng tỏ Israel đang vươn ra xa hơn các nước Ả Rập có vai trò hòa giải lâu nay như Ai Cập hay Qatar, trong lúc tìm cách định hình một Gaza hậu chiến.
Không có quốc gia Ả Rập nào tỏ ra sẵn sàng muốn giám sát hoặc quản lý Gaza trong tương lai và hầu hết đều lên án mạnh mẽ cuộc tấn công của Israel khiến hơn 15.000 người thiệt mạng và nhiều khu vực đô thị của Gaza bị san bằng.
Hamas đã giết chết 1.200 người và bắt giữ 240 con tin trong cuộc đột kích vào miền nam Israel hôm 7/10, khơi mào chiến tranh.
Một quan chức an ninh cấp cao của khu vực, yêu cầu giấu tên, cho biết: “Israel muốn vùng đệm này giữa Gaza và Israel từ bắc tới nam để ngăn chặn bất kỳ tay súng Hamas hoặc phiến quân nào khác xâm nhập hoặc tấn công Israel.”
Chính phủ Ai Cập, Ả Rập Xê Út, Qatar và Thổ Nhĩ Kỳ chưa hồi đáp yêu cầu bình luận. Các quan chức Jordan không thể phản hồi tức thì.
Khi được hỏi về kế hoạch vùng đệm, cố vấn chính sách đối ngoại của Thủ tướng Israel, ông Ophir Falk, nói: “Kế hoạch này chi tiết hơn thế. Nó dựa trên quy trình ba cấp cho thời hậu Hamas.”
Nêu rõ quan điểm của chính phủ Israel, ông cho biết ba cấp độ đó là tiêu diệt Hamas, phi quân sự hóa Gaza, và phi cực đoan hóa vùng đất này.
“Vùng đệm có thể là một phần của quá trình phi quân sự hóa,” ông nói thêm nhưng từ chối cung cấp thông tin chi tiết khi được hỏi liệu những kế hoạch đó có được nêu ra với các đối tác quốc tế, bao gồm các quốc gia Ả Rập, hay không.
Các quốc gia Ả Rập nói mục tiêu của Israel muốn xóa sổ Hamas là bất khả thi và cho rằng Hamas không đơn giản chỉ là một lực lượng chủ chiến có thể bị đánh bại.
Một quan chức Mỹ giấu tên cho biết Israel đã nêu ý tưởng về vùng đệm mà không nói rõ với ai. Nhưng quan chức này cũng nhắc lại sự phản đối của Washington đối với bất kỳ kế hoạch nào nhằm giảm quy mô lãnh thổ của người Palestine.
Jordan, Ai Cập và các quốc gia Ả Rập khác đã lên tiếng lo ngại rằng Israel muốn đẩy người Palestine ra khỏi Gaza, lặp lại việc tước đoạt đất đai mà người Palestine phải gánh chịu khi Israel được thành lập vào năm 1948. Chính phủ Israel phủ nhận có mục đích như vậy.
Một nguồn tin an ninh cấp cao của Israel cho biết ý tưởng về vùng đệm đang ‘được cân nhắc’ và nói thêm: “Hiện tại vẫn chưa rõ vùng đệm này sẽ sâu bao nhiêu và liệu có thể là 1 hay 2 km hay hàng trăm mét (bên trong Gaza).”
Bất kỳ sự xâm lấn nào vào Gaza sẽ nhồi nhét 2,3 triệu cư dân vào một khu vực thậm chí còn nhỏ hơn. Gaza chỉ dài khoảng 40 km và rộng từ khoảng 5 km đến 12 km.
Cho đến nay, Ai Cập, quốc gia Ả Rập đầu tiên ký thỏa thuận hòa bình với Israel, và Qatar, quốc gia không có quan hệ chính thức nhưng vẫn mở các kênh liên lạc, là trung tâm của các cuộc đàm phán hòa giải với Israel, tập trung vào việc trao đổi con tin bị Hamas bắt cóc với các tù nhân Palestine trong các trại giam của Israel.
Diễn đàn