Vào ngày Chủ Nhật, 30/4, Thành phố Westminster đã tổ chức lễ kỷ niệm 48 năm ngày Sài Gòn sụp đổ, 30 tháng Tư, 1975, là ngày mà người Việt tị nạn gọi là ngày Quốc hận, hay “Tháng Tư Đen”, tại đài Tưởng niệm Chiến sĩ Việt-Mỹ ở công viên Tự do Sid Goldstein.
Buổi lễ diễn ra trong không khí trang nghiêm với nghi lễ rước quốc kỳ Việt Nam Cộng Hoà, phút mặc niệm, lời nguyện buổi lễ, đặt vòng hoa tưởng niệm, và phần văn nghệ.
Tham dự buổi lễ có Thị trưởng Thành phố Westminster Chí Charlie Nguyễn và các Nghị viên Thành phố Westminster, Dân biểu bang California Trí Tạ, và Dân biểu Liên bang Hoa Kỳ đại diện khu vực 45, bà Michelle Steel.
Trong lời phát biểu mở đầu, Thị trưởng Chí Charlie Nguyễn nhắc nhở mọi người về sự kiện 30/4/1975, đánh dấu kết thúc Chiến tranh Việt Nam, khi mà khoảng 300.000 quân nhân của Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa và 58.000 quân nhân của Quân Lực Hoa Kỳ đã chết trong cuộc chiến và hơn một triệu quân nhân bị thương, cũng như điều mà ông gọi là “nỗi khổ” của người Việt Nam dưới chế độ Cộng sản.
“Mọi người mạo hiểm mạng sống của mình trên những chiếc thuyền nhỏ nguy hiểm để đến các trại tị nạn ở Hong Kong, Malaysia, Indonesia, Thái Lan và Philippines trước khi cuối cùng được tái định cư ở Hoa Kỳ hoặc các quốc gia khác,” ông Chí Charlie Nguyễn nói. “Người tị nạn và hàng triệu người nhập cư từ miền Nam Việt Nam đến Hoa Kỳ và định cư như những người Mỹ gốc Việt tự do luôn nhớ đến những người đã hy sinh cho tự do và nhân quyền để họ có thể ở đây trong một xã hội tự do và dân chủ.”
Ông Chí Charlie Nguyễn cũng ghi nhận sự thành công của người Mỹ gốc Việt với hơn 1.000 cơ sở kinh doanh thành công, văn phòng chuyên nghiệp và tổ chức thương mại có thể được người Việt trên toàn thế giới coi là “thủ đô” văn hóa và tinh thần của cộng đồng người Việt hải ngoại.
“Cư dân người Mỹ gốc Việt tại Thành phố Westminster nói riêng và khắp California đã coi tháng Tư vừa qua là cam kết của người Việt Nam trong việc khoanh vùng cho tự do và dân chủ tại quê hương của họ,” ông Chí Charlie Nguyễn nói.
Ông Trí Tạ, cựu Thị trưởng người Mỹ gốc Việt đầu tiên của thành phố Westminster, cho biết trong một cuộc trao đổi với VOA rằng đây là một sự kiện có ý nghĩa và ngày 30/4 đối với ông có nghĩa là ngày mất Sài Gòn và miền Nam Việt Nam, nhưng họ không bao giờ đánh mất tinh thần chiến đấu.
“Tôi tin rằng sự kiện này cũng là để thế hệ tương lai của chúng ta hiểu được lý do tại sao chúng ta đến đây,” ông Trí Tạ nói. “Chúng tôi đến đây vì tự do và tiếp tục đấu tranh cho tự do.”
Trao đổi với VOA khi tham dự sự kiện này, Dân biểu Michelle Steel nói rằng đây là một ngày buồn mà ở đó nhiều người đã hy sinh khi chiến đấu chống lại chủ nghĩa cộng sản. Và bà vui mừng khi thấy người Việt Nam vẫn nhớ và tưởng niệm.
“Điều đó không nên xảy ra một lần nữa, và chúng tôi muốn thế hệ thứ hai và thứ ba biết về lịch sử rằng chúng ta không nên lặp lại những điều như thế này,” bà Steel nói.
Trước đó, 28/4, bà Michelle và Dân biểu Lou Correa của Địa hạt 46 bang California đã kỷ niệm 48 năm “Tháng Tư Đen“ bằng một nghị quyết lưỡng đảng của Quốc hội Hoa Kỳ, ghi nhận các quân nhân từ Việt Nam, Hoa Kỳ và các lực lượng đồng minh khác đã chiến đấu và hy sinh trong Chiến tranh Việt Nam.
Bà Steel nói bà và ông Lou đã làm việc cùng nhau với tư cách là đồng chủ tịch cho ủy ban Việt Nam tại Hạ viện Mỹ.
“Tôi rất tự hào được đại diện cho cộng đồng người Mỹ gốc Việt. Tôi nghĩ tôi có cộng đồng người Mỹ gốc Việt lớn nhất, đặc biệt là ở Quận Cam,” bà Steel nói.
30/4/1975 là ngày Sài Gòn và miền Nam Việt Nam rơi vào tay của Cộng sản Bắc Việt và đánh dấu sự kết thúc Chiến tranh Việt Nam.
Từ năm 1975 đến năm 1992, gần 2 triệu người Việt Nam đã liều mạng xuống thuyền để thoát khỏi cảnh khốn khó, và áp bức sau ngày Sài Gòn thất thủ. Đó là một trong những cuộc di cư hàng loạt quan trọng nhất của người tị nạn mà họ còn được biết tới là những thuyền nhân.
Nhiều người Việt Nam đã tìm thấy cuộc sống mới ở hải ngoại, và nhiều người đã không sống sót sau cuộc hành trình vượt biển, với ước tính khoảng 10% chết trên biển, chết vì cướp biển, hoặc không bao giờ đến được đất liền.
Bộ Ngoại giao Việt Nam không phản hồi yêu cầu bình luận của VOA về các lễ kỷ niệm 30/4 tại Mỹ.
Tại Việt Nam, chính quyền tổ chức nhiều sự kiện long trọng chào mừng 48 năm “Ngày Giải phóng hoàn toàn miền nam, thống nhất đất nước”.
Diễn đàn