Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hôm thứ Ba hứa hẹn sẽ khai mở nền kinh tế của nước này hơn nữa và giảm thuế nhập khẩu đối với các sản phẩm bao gồm xe hơi, trong một bài diễn văn được xem là một nỗ lực nhằm hóa giải tranh cãi thương mại đang leo thang với Mỹ.
Dù hầu hết những cam kết này nhắc lại những cải cách đã được loan báo trước đó, điều mà các doanh nghiệp nước ngoài than phiền là lẽ ra phải được tiến hành từ lâu, song các phát biểu của ông Tập đã khiến thị trường chứng khoán và đồng đôla khởi sắc với hy vọng một thỏa hiệp có thể tránh được một cuộc chiến tranh thương mại.
Ông Tập nói Trung Quốc sẽ mở rộng nhanh chóng sự tiếp cận thị trường cho các nhà đầu tư nước ngoài, một lời than phiền chính của các đối tác thương mại của Trung Quốc và một điểm tranh cãi cho chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Chính quyền đã đe dọa đánh thuế hàng tỉ đôla đối với hàng hóa của Trung Quốc.
Bài diễn văn tại Diễn đàn Châu Á Bác Ngao tại tỉnh Hải Nam ở phía nam đã được nhiều người kỳ vọng là một trong những bài diễn văn quan trọng đầu tiên của ông Tập trong một năm mà Đảng Cộng sản cầm quyền kỷ niệm 40 năm cải cách kinh tế mang tính bước ngoặt và mở cửa dưới thời cựu lãnh đạo Đặng Tiểu Bình.
"Năm nay, chúng tôi sẽ giảm đáng kể thuế nhập khẩu ôtô, và đồng thời giảm thuế nhập khẩu đối với một số sản phẩm khác," ông Tập nói.
Ông cho biết Trung Quốc sẽ nâng giới hạn sở hữu nước ngoài trong ngành ôtô, đóng tàu và máy bay "sớm nhất có thể," và thúc đẩy các biện pháp khai mở ngành tài chính mà đã được loan báo trước đây.
Ông cũng nói "tư tưởng Chiến tranh Lạnh" và thái độ kiêu căng đã lỗi thời và sẽ bị khước từ. Bài diễn văn của ông không nêu đích danh Mỹ hay các chính sách thương mại của Mỹ bị truyền thông nhà nước Trung Quốc đả kích trong những ngày gần đây.
Cam kết mà ông Tập nhắc lại về việc khai mở thị trường xe hơi được đưa ra sau khi ông Trump hôm thứ Hai chỉ trích Trung Quốc trên Twitter về việc duy trì thuế nhập khẩu 25 phần trăm đối với xe hơi so với mức thuế 2,5 phần trăm của Mỹ, gọi mối quan hệ này với Trung Quốc không phải là thương mại tự do mà là "thương mại ngu xuẩn."
Các nhà phân tích đã cảnh báo rằng bất kỳ sự nhượng bộ nào của Trung Quốc về xe hơi, dù đáng hoan nghênh, sẽ là một chiến thắng tương đối dễ dàng mà Trung Quốc có thể dành cho Mỹ, vì kế hoạch khai mở ngành đó đã bắt đầu từ trước khi ông Trump nhậm chức khá lâu.
Tuy nhiên Phó Bộ trưởng Thương mại Tiền Khắc Minh phát biểu tại diễn đàn hôm thứ Ba rằng những cải cách kinh tế của Trung Quốc là do các yếu tố trong nước thúc đẩy chứ không phải do áp lực bên ngoài.
Quyết định của ông Trump hồi tuần trước đe dọa áp thuế lên 50 tỉ đôla hàng hóa của Trung Quốc nhằm buộc Bắc Kinh phải giải quyết điều mà Washington nói là tình trạng đánh cắp tài sản trí tuệ của Mỹ vốn thâm căn cố đế ở Trung Quốc, và việc Trung Quốc bắt ép các công ty Mỹ chuyển giao công nghệ.
Các quan chức Trung Quốc cáo buộc Washington là nước gây hấn và khuyến khích chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch toàn cầu, dù các đối tác thương mại của Trung Quốc từ nhiều năm qua than phiền rằng nước này lạm dụng những qui định của Tổ chức Thương mại Thế giới và thi hành những chính sách thương mại bất công nhằm ngăn các công ty nước ngoài tiếp cận các lĩnh vực trọng yếu của nước này để tạo điều kiện cho các công ty trong nước phát triển.
