Tổng thống Uzbekistan, Islam Karimov, không tham dự lễ kỷ niệm quốc khánh hôm nay 1/9, chưa ra viện sau cơn đột quỵ. Một phát thanh viên truyền hình nhà nước đã đọc bài diễn văn của ông Karimov trám chỗ của ông.
Bài phát biểu của ông Karimov khuyến khích dân chúng tiếp tục tiến lên phía trước, sau khi dành độc lập mở ra "cơ hội để xây dựng một cuộc sống tự do và thịnh vượng."
Cơn đột quỵ bất ngờ của vị tổng thống duy nhất của Uzbekistan kể từ khi nước này dành được độc lập như một màn mây xám, bao phủ cả nước giữa lúc cựu quốc gia cộng hòa Xô viết đông dân nhất ở Trung Á đánh dấu 25 năm thoát ly khỏi Liên Xô (31/8 và 1/9).
Ông Karimov nhiều ngày nay đã không xuất hiện trước công chúng. Thủ tướng Shavkat Mirziyayev, có thể là người kế nhiệm, đã thay ông Karimov dẫn đầu các buổi lễ kỷ niệm. Buổi hòa nhạc tổng thống thường tham dự trong dịp này đã bị hủy bỏ.
Chính quyền Uzbekistan bác tin nói rằng ông Karimov đã qua đời. Một người con gái của ông hôm 31/8 tuyên bố ông đang nằm viện và đang trong tình trạng ổn định.
Dẫu thế, không khí lễ kỷ niệm bị chùn xuống vì mọi người không biết rõ tình hình sức khỏe của tổng thống ra sao và quan trọng hơn là chưa rõ ràng ai là người kế nhiệm.
Ông Karimov đã lãnh đạo Uzbekistan bằng bàn tay sắt từ năm 1989, ngay trước khi Liên Xô tan rã. Ông từng bị chỉ trích nặng nề vì đã dùng lực lượng chấp pháp và tòa án để đàn áp các đối thủ chính trị, giới hoạt động và truyền thông cũng như cưỡng bức lao động hàng triệu người trên những cánh đồng bông vải.
Năm 2005, lực lượng an ninh đã nổ súng vào đám đông biểu tình ở thành phố Andijan, miền đông Uzbekistan. Trong khi chính quyền báo cáo số người chết là 187, các nhà báo độc lập và các nhóm nhân quyền nói có tới 1 ngàn người thiệt mạng.
Tổ chức Theo dõi Nhân quyền Human Rights Watch trụ sở tại New York cho hay chính phủ Uzbekistan đã bỏ tù hàng ngàn người vì các cáo trạng mang động cơ chính trị, nhiều người trong số này đã bị tra tấn.
Các giới chức Nga không bình luận gì từ hôm chủ nhật, khi Uzbekistan loan báo tổng thống đã nhập viện.
Phát ngôn viên điện Kremlin, Dmitry Peskov, hôm thứ ba nói không có tin mới về Karimov và không thể xác nhận các thông tin cho rằng ông Karimov đã qua đời. Trong khi đó, hãng tin Interfax của Nga tường thuật rằng các chuyên gia phẫu thuật thần kinh của Nga đang điều trị cho ông Karimov.
Nếu ông Karimov chết, người đứng đầu của Thượng viện Uzbekistan trở thành lãnh đạo tạm thời trong 3 tháng trong khi sắp xếp các cuộc bầu cử.
