Philippines: Chính quyền mới sẽ tiếp tục hòa đàm với phe Hồi giáo ly khai

Mặt trận Giải phóng Hồi giáo Moro, còn gọi tắt là MILF, cho hay “thỏa thuận toàn diện” mà họ đệ trình cho chính phủ Philippines đề nghị các giải pháp để chấm dứt cuộc tranh đấu đòi quyền tự quyết ở đảo Mindanao miền nam Philippines.

Ông Marvic Leonen là trưởng đoàn thương thuyết của Tổng thống Benigno Aquino. Ông nói đoàn của ông sẽ nghiên cứu kỹ lập trường MILF.

Ông Leonen cho biết: “Chúng tôi dự định duyệt lại, liên hệ với các văn kiện trước đây, thảo luận với các cấp trên của chúng tôi, công tác cũng bao gồm việc hội ý với tất cả những người có liên quan. Đây là trông đợi của Tổng thống Benigno Aquino, người sẽ cho phép chúng tôi trước khi đề ra lập trường trong các bản dự thảo được đệ trình.”

Sau hai ngày đàm phán kết thúc hồi hôm qua, hai bên cho hay họ dự định đẩy mạnh các cuộc hòa đàm trong năm nay.

Ông Leonen cho biết MILF đã giảm bớt đáng kể phần đất đòi chủ quyền, khiến cho phái đoàn của ông lạc quan một cách thận trọng.

Ông Leonen nói: “Đây là khởi điểm và là lập trường của MILF. Lẽ ra nó có thể mang một hình thức khác. Có thể là một văn kiện đòi độc lập. Có thể là một văn kiện đòi thêm nhiều khu vực.”

MILF đã chiến đấu đòi kiểm soát các mảnh đất của tổ tiên họ từ 4 thập niên. Đa số người Philippines theo đạo Cơ đốc, nhưng có một khối lớn dân theo Hồi giáo sống ở miền nam.

Các cuộc hòa đàm lần chót đã bị đình trệ vào năm 2008 sau khi Tối cao Pháp viện đạt được một thỏa thuận lẽ ra sẽ dành cho Khu vực Tự trị Hồi giáo ở Mindanao nhiều đất hơn và có hệ thống tư pháp riêng. Giao tranh giữa hai bên đã leo thang, và mấy trăm thường dân đã thiệt mạng, cùng hàng trăm ngàn người bị thất tán.

Ông Pete Troillo thuộc văn phòng tại Manila của công ty Sách lược và Đánh giá Thái bình dương chuyên phân tích rủi ro an ninh. Ông nói trừ phi có một sự thay đổi lớn về sách lược, các cuộc đàm phán có phần chắc sẽ tiếp tục theo khuôn thức là bắt đầu rồi lại ngưng. Ông nói có 3 vấn đề phải được giải quyết trong vùng nếu chính phủ muốn hòa bình lâu bền.

Ông Troillo nói: “Thứ nhất là lợi tức về thuế và cách thức chi tiêu. Thứ hai là tài nguyên khoáng sản và ai được dự phần. Và thứ ba là các điều khoản về an ninh. Và theo chỗ tôi biết, chưa hề có nhượng bộ nào mang tính cách hợp pháp thực sử hay được xác định rõ ràng trong cả ba lãnh vực đó.”

Cả hai bên cũng đồng ý tiếp tục dịch vụ của một toán theo dõi hòa bình quốc tế cho năm tới, để bảo đảm rằng cuộc ngưng bắn bắt đầu năm 2009 tiếp tục có hiệu lực. Theo dự kiến, họ sẽ họp lại vào tháng tới.