Phi đạn của Nga bắn trúng thành phố cảng Odesa ở miền nam của Ukraine vào ngày thứ Bảy, quân đội nước này cho biết, đe dọa một thỏa thuận được kí kết chỉ một ngày trước đó cho phép xuất khẩu ngũ cốc từ các cảng ở Biển Đen và giảm bớt tình trạng thiếu lương thực toàn cầu do chiến tranh gây ra.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy nói vụ tấn công cho thấy không thể nào tin tưởng Moscow thi hành thỏa thuận. Tuy nhiên, đài truyền hình công cộng Suspilne dẫn lời quân đội Ukraine cho biết phi đạn không gây ra thiệt hại đáng kể và một bộ trưởng chính phủ cho biết công tác chuẩn bị vẫn tiếp tục để khởi động lại việc xuất khẩu ngũ cốc từ các cảng Biển Đen của nước này.
Thỏa thuận được Moscow và Kyiv kí hôm thứ Sáu và được Liên Hợp Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian điều giải được ca ngợi là một bước đột phá sau gần năm tháng chiến sự ác liệt kể từ khi Nga xâm lược nước láng giềng. Nó được coi là hệ trọng để kiềm chế giá lương thực toàn cầu tăng cao bằng cách cho phép ngũ cốc xuất khẩu được vận chuyển từ các cảng Biển Đen bao gồm cả Odesa.
Các quan chức LHQ ngày thứ Sáu cho biết họ hi vọng thỏa thuận sẽ có hiệu lực trong vài tuần nữa, và các cuộc tấn công nhắm vào Odesa đã thu hút sự lên án mạnh mẽ từ Kyiv, LHQ và Mỹ.
Bộ trưởng quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ cho biết các quan chức Nga nói với Ankara rằng Moscow "không liên quan gì" đến các cuộc tấn công vào thành phố cảng này. Một phát biểu của bộ quốc phòng Nga ngày thứ Bảy nêu ra những bước tiến trong cuộc chiến không nhắc tới bất cứ cuộc tấn công nào ở Odesa. Bộ không trả lời yêu cầu bình luận của Reuters.
Hai phi đạn Kalibr của Nga bắn trúng khu vực có một trạm bơm ở cảng Odesa, trong khi hai phi đạn khác bị lực lượng phòng không bắn hạ, theo Bộ Chỉ huy Tác chiến miền Nam của Ukraine. Yuriy Ignat, người phát ngôn của lực lượng không quân Ukraine, cho biết các phi đạn hành trình được bắn từ tàu chiến ở Biển Đen gần Crimea.
Đài Suspilne sau đó dẫn lời người phát ngôn bộ chỉ huy quân sự miền nam Ukraine, Natalia Humeniuk, cho biết khu vực kho chứa ngũ cốc của cảng không bị trúng đạn. Không có thương vong nào được báo cáo.
Bộ trưởng Cơ sở hạ tầng Oleksandr Kubrakov nói trên Facebook rằng “chúng tôi tiếp tục công tác chuẩn bị kĩ thuật cho việc xuất khẩu các sản phẩm nông nghiệp từ các cảng của chúng tôi.”
Cuộc tấn công dường như vi phạm các điều khoản của thỏa thuận ngày thứ Sáu, cho phép việc đi lại an toàn ra vào Odesa và hai cảng khác của Ukraine.
“Việc này chỉ chứng minh một điều: cho dù Nga có nói và hứa gì đi chăng nữa, thì họ sẽ tìm mọi cách để không thi hành,” ông Zelenskyy nói trong một video đăng trên Telegram.
Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres “lên án dứt khoát” các cuộc tấn công được báo cáo, một người phát ngôn cho biết, đồng thời nói thêm rằng tất cả các bên đã nhất trí về thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc và nhất thiết phải thực thi đầy đủ.
Hạm đội Biển Đen của Nga đã phong tỏa các hải cảng của Ukraine kể từ cuộc xâm lược của Moscow vào ngày 24 tháng 2, khiến hàng chục triệu tấn ngũ cốc và nhiều tàu thuyền bị mắc kẹt.
Điều này đã làm trầm trọng thêm tình trạng eo hẹp trong chuỗi cung ứng toàn cầu và, cùng với các chế tài của phương Tây nhắm vào Nga, làm tăng giá thực phẩm và năng lượng. Nga và Ukraine là hai nước cung cấp lúa mì lớn trên toàn cầu và một cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu đã đẩy khoảng 47 triệu người vào tình trạng “đói ăn nguy kịch,” theo Chương trình Lương thực Thế giới.
Các quan chức LHQ ngày thứ Sáu nói rằng thỏa thuận này, dự kiến sẽ có hiệu lực hoàn toàn trong vài tuần, sẽ khôi phục khối lượng vận chuyển ngũ cốc từ ba hải cảng được mở lại về mức trước chiến tranh là 5 triệu tấn mỗi tháng.
Diễn đàn