Tổng thống Donald Trump chuẩn bị viện dẫn luật thời chiến để trục xuất những di dân bị cáo giác là thành viên băng đảng mà không cần đưa ra tòa di trú quyết định, một thẩm quyền rộng rãi có thể thúc đẩy mạnh mẽ nỗ lực trục xuất hàng loạt của ông Trump và có khả năng quét luôn những người không bị truy tố phạm tội.
Sau khi nhậm chức, ông Trump đã ra lệnh cho các quan chức quân sự và di trú sẵn sàng trước ngày 3 tháng 2 để thực thi Đạo luật Kẻ thù Người nước ngoài năm 1798. Lần gần đây nhất mà đạo luật này được sử dụng là để biện minh cho các trại giam giữ dành cho những người gốc Nhật, Đức và Ý trong Thế chiến Thứ hai. Động thái của ông Trump - gần như chắc chắn sẽ bị kiện tụng - có thể cho phép ông bỏ qua các quyền tố tụng hợp pháp và nhanh chóng trục xuất di dân.
Ông Trump, một đảng viên Cộng hòa, đã trở lại Toà Bạch Ốc với lời hứa sẽ trục xuất hàng triệu di dân vào Hoa Kỳ một cách bất hợp pháp - một hành động mà ông cho là cần thiết sau khi có tình trạng nhập cư bất hợp pháp ở mức cao dưới thời ông Joe Biden, đảng viên Dân chủ.
Ông Trump đã ban hành một loạt các hành động hành pháp để chuyển hướng các nguồn lực quân sự nhằm hỗ trợ nỗ lực trục xuất hàng loạt và trao quyền cho các viên chức di trú của Hoa Kỳ thực hiện nhiều vụ bắt giữ hơn, bao gồm cả tại trường học, nhà thờ và bệnh viện - mặc dù các biện pháp cụ thể đó không được ưa chuộng và bị các nhóm bảo vệ quyền dân sự và quyền của di dân phản đối mạnh mẽ.
Với những hành động sơ khởi toàn diện của ông Trump, chính quyền của ông sẽ phải đối mặt với các tòa án di trú quá tải, nơi các hồ sơ xin tị nạn có thể mất nhiều năm để giải quyết. Ông Trump đã mở rộng quy trình trục xuất nhanh chóng được gọi là trục xuất nhanh, nhưng quy trình này chỉ áp dụng cho những người ở Hoa Kỳ trong hai năm trở xuống và vẫn trao cho di dân khả năng xin tị nạn.
Đạo luật Kẻ thù Người nước ngoài có thể cho phép ông Trump nhanh chóng trục xuất di dân bị coi là một phần trong “cuộc xâm lược” - một cách sử dụng mới của đạo luật vốn trước đây chỉ được viện dẫn trong thời chiến. Đảng Cộng hòa thường gọi di dân bất hợp pháp là một cuộc xâm lược và mô tả di dân là tội phạm và “ở độ tuổi quân dịch” nguy hiểm.
Vào ngày 20 tháng 1, Tòa Bạch Ốc cho biết họ đang bắt đầu một quá trình chỉ định các băng đảng và tổ chức tội phạm, bao gồm cả băng đảng Tren de Aragua của Venezuela, là các tổ chức khủng bố và sử dụng Đạo luật Kẻ thù Người nước ngoài để trục xuất những thành viên băng đảng.
Hàng trăm nghìn người Venezuela đã đến Hoa Kỳ trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Biden, nhiều người thông qua các con đường nhân đạo hợp pháp và việc trục xuất họ đã trở nên khó khăn do mối quan hệ lạnh nhạt giữa Hoa Kỳ và Venezuela. Vào ngày 1/2, ông Trump cho biết Venezuela đã đồng ý tiếp nhận tất cả những người bị trục xuất, nhưng cung cấp rất ít thông tin chi tiết.
Một quan chức của ông Trump yêu cầu giấu tên cho Reuters biết hồi tháng 11 rằng chính quyền sẽ “sẵn sàng sáng tạo” khi nói đến việc huy động các quyền thi hành luật pháp mới.
Tòa Bạch Ốc không trả lời yêu cầu bình luận.
Ông Ken Cuccinelli, một quan chức cấp cao của Bộ An ninh Nội địa trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump, dự kiến việc sử dụng Đạo luật Kẻ thù Người nước ngoài sẽ phải đối mặt với những thách thức pháp lý nhưng cho biết chính quyền nên thử.
Những người phản đối lập luận rằng luật không thể được sử dụng chỉ để tăng cường thực thi luật di trú bên ngoài một cuộc xung đột thực sự.
“Những gia đình tuyệt vọng đến biên giới của chúng ta để tìm nơi trú ẩn không cấu thành hành vi xâm lược của chính phủ nước ngoài theo nghĩa của luật”, ông Lee Gelernt, một luật sư hàng đầu của Liên đoàn Tự do Dân sự Hoa Kỳ (ACLU), tổ chức đã đưa ra những thách thức pháp lý đối với nhiều động thái trước đây của ông Trump, nói.
Các nhà lập pháp đảng Dân chủ tại Hạ viện và Thượng viện Hoa Kỳ đã tái giới thiệu một dự luật vào tháng 1 nhằm bãi bỏ Đạo luật Kẻ thù Người nước ngoài và lập luận rằng luật này vi phạm quyền dân sự và quyền cá nhân.
“Chúng ta không thể để luật lỗi thời tiếp tục cho phép các hành vi phân biệt đối xử gây hại cho cộng đồng di dân”, Dân biểu Ilhan Omar nói trong tuyên bố ngày 22 tháng 1.
Tăng cường giam giữ
Chính quyền Trump đang thúc đẩy tăng cường không gian giam giữ, một động thái có thể phối hợp với Đạo luật Kẻ thù Người nước ngoài.
Tuần trước, ông Trump đã ra lệnh mở rộng một địa điểm giam giữ di dân ở Vịnh Guantanamo, Cuba, để giam giữ tới 30.000 người. Các quan chức quân đội cho biết họ sẽ thiết lập một địa điểm giam giữ tại một căn cứ không gian ở Aurora, Colorado, một thành phố mà ông Trump mô tả là do các băng đảng di dân kiểm soát mặc dù có sự phản đối từ các nhà lãnh đạo địa phương.
Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Hoa Kỳ (ICE) đã tăng cường bắt giữ vào tuần trước, bắt giam khoảng 1.000 người mỗi ngày - gấp ba lần mức trung bình hàng ngày của năm ngoái.
Cơ quan này có kinh phí để giam giữ trung bình 41.500 di dân trong năm nay và hiện có khoảng 40.000 người bị giam giữ, theo các con số của cơ quan.
Tuy nhiên, các tòa án di trú Hoa Kỳ đã tồn đọng 3,6 triệu hồ sơ vào cuối năm tài chính 2024, theo Cơ quan Nghiên cứu Quốc hội, một tình trạng tắc nghẽn có thể cản trở việc trục xuất.
“Trừ khi ông ấy tìm ra cách để bỏ qua các tòa án di trú, việc trục xuất hàng loạt là điều không thể”, ông John Sandweg, cựu giám đốc ICE dưới thời Tổng thống Barack Obama, nói. “Nhưng nếu Luật Kẻ thù Người nước ngoài được phép có hiệu lực, thì việc trục xuất hàng loạt sẽ có thể trở thành hiện thực”.
Bất chấp lời lẽ cứng rắn của mình, ông Trump trong nhiệm kỳ đầu tiên đã trục xuất ít người hơn ông Obama, người tiền nhiệm đảng Dân chủ của ông. Ông Biden đã trục xuất nhiều người hơn trong năm tài chính 2024 so với ông Trump trong bất kỳ năm nào trong nhiệm kỳ tổng thống 2017-2021 của ông ấy.
Ông Trump đã nói trong bài phát biểu nhậm chức vào ngày 20 tháng 1 rằng ông sẽ viện dẫn Đạo luật Kẻ thù Người nước ngoài “để sử dụng toàn bộ quyền lực to lớn của cơ quan thực thi pháp luật liên bang và tiểu bang” để nhắm vào tội phạm và chỉ định các băng đảng tội phạm là tổ chức khủng bố.
Tuy nhiên, ông đã từ chối thực hiện những hành động đó ngay lập tức, thay vào đó là bắt đầu một quá trình kéo dài hai tuần để chuẩn bị cho việc thực hiện tiềm năng.
Chiến lược thận trọng hơn là một sự thay đổi so với nhiệm kỳ đầu tiên của ông, khi ông chặn du khách từ các quốc gia có đa số dân theo đạo Hồi và gây ra tình trạng hỗn loạn tại các sân bay trên toàn thế giới.
Ông George Fishman, cựu quan chức An ninh Nội địa của ông Trump, cho biết chính quyền đã khôn ngoan khi không thực hiện ngay các thẩm quyền thực thi có phạm vi rộng nhất, điều mà ông cho rằng có thể khiến họ có nhiều khả năng thắng kiện trước Tòa án Tối cao có khuynh hướng bảo thủ.
“Có thể mất nhiều thời gian hơn một chút”, ông nói, nhưng thực hiện theo cách này “rất có thể sẽ dẫn đến thành công tại Tòa án Tối cao”.
Diễn đàn