Sau bài diễn văn của Tổng thống Biden trước toàn dân Mỹ hôm 19 tháng 10 về các cuộc chiến tranh ở Israel và Ukraine, một số người Mỹ gốc Việt mạnh mẽ ủng hộ đề xuất của ông Biden tăng cường hỗ trợ tài chính cho Israel nhưng tỏ ra kém hào hứng hơn so với việc tiếp tục hỗ trợ Ukraine.
Israel tuyên chiến với nhóm chủ chiến Hamas người Palestine sau khi những chiến binh của Hamas thực hiện vụ tấn công vào lãnh thổ Israel hôm 7 tháng 10, được coi là đẫm máu nhất trong 75 năm qua. Ukraine trong khi đó vẫn đang chiến đấu chống lại cuộc xâm lược mà Nga phát động từ tháng 2 năm 2022.
Mỹ không điều binh sĩ tham gia trực tiếp trong những cuộc xung đột này, nhưng hỗ trợ quân sự của Washington đã đóng vai trò then chốt trong việc duy trì an ninh của đồng minh lâu năm Israel đối mặt với những mối đe dọa bủa vây trong khu vực ở Trung Đông. Tại Ukraine ở Đông Âu, vũ khí tối tân của Mỹ đã giúp Kyiv kháng cự và thậm chí phản công giành lại lãnh thổ bị chiếm đóng trong hơn một năm qua.
Trong bài diễn văn hiếm hoi từ Phòng Bầu dục, ông Biden nhấn mạnh rằng những cuộc xung đột ở Châu Âu và Trung Đông tuy có vẻ xa vời nhưng “quan trọng đối với an ninh quốc gia của Mỹ.”
“Lịch sử đã dạy chúng ta khi những kẻ khủng bố không trả giá cho hành vi khủng bố của họ, khi những kẻ độc tài không trả giá cho sự hung hăng của họ, họ sẽ gây ra nhiều sự hỗn loạn, chết chóc và nhiều sự tàn phá hơn,” ông Biden nói. “Họ cứ tiếp tục. Và cái giá phải trả cũng như mối đe dọa đối với nước Mỹ và thế giới tiếp tục tăng lên.”
Vì thế Mỹ phải tăng cường hỗ trợ cho Ukraine và Israel giữa hai cuộc chiến tranh rất khác nhau, khó lường, và đẫm máu, ông nói.
Nhận định về bài diễn văn của Tổng thống Biden, Tiến sĩ Võ Đức Văn, phát ngôn viên của Liên minh Dân tộc Việt Nam có trụ sở tại bang California của Mỹ, nói hội của ông “hoàn toàn tán đồng” với lời kêu gọi của ông Biden kêu gọi người dân Mỹ tăng cường hỗ trợ Israel bảo vệ đất nước của họ và đem lại hòa bình.
“Đối với hoàn cảnh hiện tại trước mắt, Hamas đã được các lực lượng kẻ thù của Do Thái và kẻ thù của nước Mỹ cung cấp những phương tiện cho họ để tấn công vào người dân Do Thái như vậy thì nước Mỹ cần phải có một sự bênh vực,” ông nói. “Lời kêu gọi của Tổng thống Joe Biden kêu gọi người Mỹ chúng ta phải thể hiện tấm lòng của mình để bênh vực cho người Do Thái, không chỉ là lương tâm mà kể cả về hành động và những phương tiện mà chúng ta cần giúp cho người Do Thái, là một việc làm hợp lý.”
Liên minh Dân tộc Việt Nam, một tổ chức vận động cho quyền tự quyết của người dân Việt Nam và chống sự cai trị độc đảng, hôm 16 tháng 10 ra thông cáo bày tỏ lập trường của mình về cuộc xung đột bùng nổ giữa Israel và người Palestine, “lên án dứt khoát các hành động khủng bố phi nhân bản của Hamas” và bày tỏ sự ủng hộ đối với “quyền tự vệ của Israel phù hợp với luật pháp quốc tế.”
“Chúng tôi cũng tái khẳng định sự ủng hộ hoàn toàn của chúng tôi đối với nguyện vọng chính đáng của người dân Palestine là được sống trong hòa bình, an ninh và có nhân phẩm trên quê hương của họ phù hợp với luật pháp quốc tế,” thông cáo của hội nói thêm.
Và khi khủng hoảng ở Trung Đông ngày càng gia tăng cường độ với khả năng Israel sẽ sớm phát động một cuộc tiến công trên bộ, Tiến sĩ Văn nói cá nhân ông cho rằng sự ứng phó của Mỹ “chưa thỏa đáng lắm,” nhấn mạnh rằng cung cấp khí tài quân sự cho Israel sẽ không giúp giải quyết được gốc rễ vấn đề.
“Tạo được những sự áp lực để Hamas chấm dứt tất cả những cuộc tấn công đó ngay tức thời, kể cả chính phủ Israel, và tìm kiếm những giải pháp hòa bình trên sự hội nghị một cách công khai tại Liên Hợp Quốc càng sớm càng tốt thì đó mới là một giải pháp tốt nhất cho cả hai bên,” ông nêu quan điểm.
Sau bài diễn văn tối 19 tháng 10, Tổng thống Biden ngày 20 tháng 10 đã yêu cầu Quốc hội Hoa Kỳ chuẩn chi gần 106 tỉ đô la cho các kế hoạch tài trợ cho Ukraine, Israel và an ninh biên giới Mỹ.
Nếu Quốc hội đồng ý, Ukraine sẽ nhận được 61,4 tỉ đô hỗ trợ quân sự và kinh tế, trong khi Israel sẽ nhận được khoảng 14,3 tỷ đôla để tăng cường hệ thống phòng không và phi đạn, bao gồm cả hệ thống Vòm Sắt, hệ thống đã bảo vệ nước này khỏi tên lửa của Hamas, theo The New York Times.
Nhưng những người có quan điểm bảo thủ đã lên tiếng bày tỏ sự phản đối. Dù họ ủng hộ việc trang bị vũ khí cho Israel là hệ trọng đối với an ninh quốc tế, song việc cung cấp vũ khí cho Ukraine đã trở thành vấn đề gây tranh cãi dữ dội trong nội bộ Đảng Cộng hòa hiện đang chiếm thế đa số tại Hạ viện Mỹ.
“Ukraine là nước từng thuộc Liên Xô hồi xưa, bây giờ muốn giữ Ukraine để không bị rơi vào tay của Nga thì cái nhiệm vụ đó là của Châu Âu, họ phải bỏ tiền ra nhiều hơn nước Mỹ. Tại sao? Nó đâu có dính líu tới nước Mỹ đâu,” ông Trần Việt, chủ một cửa hàng bán đồ điện tử bên ngoài thành phố Charlotte ở bang North Carolina, nói.
“Người Do Thái cùng là bạn với người Mỹ. Mỹ là đồng minh thì phải phải giúp cho Do Thái. Điều đó tôi không phản đối. Nhưng mà muốn giúp Do Thái là phải cắt bớt viện trợ của Ukraine để chia sẻ chứ không thể nào dùng hết tiền thuế của chúng tôi mà đi cung tấp cho hai đất nước như vậy.”
Ông Việt, người có nhiều chỉ trích đối với những chính sách của chính quyền Biden, nói ưu tiên chi tiêu lớn nhất đối với Mỹ là bảo vệ biên giới phía nam với Mexico, nơi mà dòng di dân ồ ạt từ các nước Mỹ Latin đã gia tăng trong những tháng qua làm quá tải nguồn lực ứng phó và khơi lên lo ngại về vấn đề an ninh cho nhiều người.
Tiến sĩ Văn nói nguy cơ trước mắt đối với Israel “nhiều hơn” và vì thế nước này nên được ưu tiên. Điều đó có nghĩa là viện trợ của Mỹ dành cho Ukraine nên được cắt giảm vào thời điểm này và Châu Âu nên nhận lãnh trách nhiệm nhiều hơn.
“Tạo ra được những buổi hội nghị cấp quốc tế để tạo được những áp lực mà nước Nga phải chấp nhận những cái ràng buộc về vấn đề giữ hòa bình thế giới và trách nhiệm của thế giới thì đó mới là bước tiến,” ông nói.
“Cộng đồng Âu Châu cũng như nước Mỹ cố gắng giúp cho Ukraine hơn là tiếp tục rót những chiến cụ vào cuộc chiến để cho Ukraine tấn công đánh trả chiếm lại các lãnh thổ, không phải là cách giải quyết.”
Diễn đàn