Chuyên gia phụ trách giải đáp thắc mắc y học kỳ này là bác sĩ Hồ văn Hiền, chuyên khoa nhi và y khoa tổng quát, có phòng mạch và đang làm việc cho các bệnh viện ở Bắc Virginia.
Ông Thạch Lâm Xuân ở Bình Thuận có nêu thắc mắc và được bác sĩ Hồ văn Hiền giải đáp:
Low backpain
Bịnh nhân tên Xuân, 40 tuổi, đau lưng, sau khi khiêng nặng cách đây 2 năm.
Theo tôi nghĩ trong trường hợp tương tự, bịnh nhân trước tiên nên đến một bác sĩ y khoa mà mình tin cậy để khám. 80% dân số đều có đau lưng dưới một lần. Đại đa số bịnh này không tìm ra được nguyên nhân chính xác, đa số không cần thử nghiệm phức tạp. Ngay những bịnh nhân chụp X quang thấy có mấu xương sống (osteophyte) hoặc đĩa đệm hẹp, chưa chắc những biến đổi này là nguyên nhân trực tiếp của cơn đau lưng. Đa số được chữa trị một cách khá đơn giản, chúng ta cần bs gia đình gần gũi với bịnh nhân, có thời giờ và cơ hội theo dõi bịnh nhân qua thời gian và bịnh nhân không ngần ngại và không bị trở ngại khi gặp bác sĩ (ví dụ quá xa, quá đắt tiền). Ở Mỹ người ta tóm tắc ba đặc điểm của người bs tốt bằng ba chữ A: ability (khả năng nghề nghiệp, ở đây cần tìm bs có học và huấn luyện đàng hoàng), affability (lịch sự, “dễ thương”) và accessibility (dễ gặp). Người bs gia đình này sẽ giới thiệu cho bịnh nhân đến khu chỉnh trực (orthopedics) một trung tâm lớn (như đại học Y khoa) nếu thấy cần.
Sau đây là một số gợi ý có thể giúp ích cho bịnh nhân:
1. Thuốc giảm đau như Aspirin, Ibuprofen (Advil, Motrin) ở Mỹ bán tự do, thuộc nhóm “thuốc chống viêm không phải corticoid” (NSAID). Nên uống lúc bụng no, không nên uống nếu có loét bao tử hoặc ruột. Có thể uống kèm theo các loại thuốc trung hòa axít bao tử như Maalox, thuồc làm giảm axit được tiết ra trong bao tử như omeprazole (Prilosec, được bán tự do ở Mỹ).
2. Người già nên tránh loại NSAID này vì nguy cơ chảy máu bao tử và hại thận. Thuốc khác trong loại này là naproxen (Aleve) có thể mạnh hơn đối với đau xương khớp, nhưng biến chứng nhiều hơn.
3. Thuốc acetaminophen (paracetamol ở VN, tên thương mãi: Panadol, ở Mỹ tên thương mãi là Tylenol, Anacin-3, tempra) cũng làm giảm đau, không làm loét bao tử và ruột. Tuy nhiên cẩn thận liều lượng vì uống quá nhiều có thể độc cho gan, nhất là người bịnh gan, người uống rượu nhiều, hoặc nghiện rượu.
4. Trước đây, đối với đau lưng cấp tính, người ta khuyên bịnh nhân nằm nghỉ và tập các bắp thịt (cơ) lưng (bed rest and back exercises). Hiện nay, do kết quả các cuộc khảo cứu so sánh hai lối chữa trị, người ta khuyên bịnh nhân nên tiếp tục hoạt động, vận động bình thường trong mức có thể làm được.
5. Bịnh nhân cần học cách bảo vệ cột sống lưng của mình: như không khiêng đồ quá nặng, nếu khiêng, dỡ vật gì lên thì ngồi chồm hổm, dùng chân đứng bưng đồ vật lên. Tránh đứng thẳng, khom lưng xuống và dùng lưng kéo đồ vật lên. Lúc ngồi ghế cần có tay vịn hai bên để chịu bớt sức nặng lúc mình đứng lên. Sáng dậy, tránh nhảy nhổm ra khỏi giường, hãy nghiêng mình lăn qua một bên, dùng một cánh tay chống lên để ngồi dậy. Nên tránh đừng quá mập. Nếu bón nên dùng thuốc nhuận trường, tránh rặn quá nhiều.
Chúc bịnh nhân may mắn.
Cảm ơn bác sĩ Hồ văn Hiền.
Chúng tôi cũng xin cảm ơn thính giả đã tham gia chương trình Hỏi Đáp Y Học này.
Chúng tôi vẫn dành đường dây điện thoại miễn phí để tiếp nhận các thắc mắc khác của quý thính giả về sức khỏe và y học thường thức. Số điện thoại miễn phí dành cho mục Hỏi Đáp Y Học là 202-205-7890, xin nhắc lại, 202-205-7890, ngày giờ nhận câu hỏi là thứ ba và thứ năm mỗi tuần, từ 8 giờ 30 đến 9 giờ 30 tối, giờ Việt Nam. Chúng tôi sẽ chuyển các thắc mắc của quý vị cho các bác sĩ chuyên khoa phân tích và giải thích và sẽ thông báo ngày giờ giải đáp để quý vị tiện theo dõi.
