Cả vị sư trụ trì chùa Ba Vàng lẫn ngôi chùa này ở tỉnh Quảng Ninh đều vi phạm luật về tín ngưỡng, tôn giáo của Việt Nam khi tổ chức lễ rước, chiêm bái “xá lợi tóc Phật” gần đây, thanh tra của Bộ Nội vụ khẳng định với báo giới trong nước hôm 10/1.
Bà Nguyễn Thị Định, Trưởng phòng Thanh tra-Pháp chế, Ban Tôn giáo Chính phủ, Bộ Nội vụ, được Tuổi Trẻ, Dân Trí và nhiều báo Việt Nam trích lời nói rằng chùa Ba Vàng và Đại đức Thích Trúc Thái Minh, trụ trì chùa, đã không làm đúng theo các quy định về tín ngưỡng, tôn giáo khi ra thông báo hôm 18/12/2023 về thay đổi địa điểm và nội dung của đại lễ mừng 765 năm Phật hoàng Trần Nhân Tông đản sinh.
Nữ quan chức này lưu ý rằng chùa Ba Vàng “không phải là chủ thể” phù hợp để phát ra thông báo, thời gian công bố thông báo quá ngắn – chỉ 6 ngày trước sự kiện, thay vì ít nhất là 20 ngày, và thông báo không nêu rõ “cung rước xá lợi Phật” cụ thể là xá lợi gì.
Chùa cũng không tuân thủ thời gian tổ chức như đã thông báo là từ ngày 22-24/12/2023, mà tổ chức từ ngày 22-27/12, bà Định nói, được báo chí dẫn lại.
Theo quan sát của VOA, ông Thái Minh và chùa Ba Vàng gây xôn xao dư luận Việt Nam trong mấy tuần gần đây với việc họ tổ chức “sự kiện đặc biệt” là trưng bày “xá lợi tóc của Đức Phật” để người dân chiêm bái.
Báo chí và mạng xã hội Việt Nam mô tả rằng “xá lợi tóc của Đức Phật có thể tự chuyển động mà không cần tác động của ngoại lực”, khiến cho hàng chục nghìn người xếp hàng để xem và “không khỏi ngỡ ngàng”.
Những hình ảnh về “xá lợi tóc Đức Phật tự chuyển động” đã dẫn đến những ý kiến trái chiều nhau, thậm chí một số người đề nghị phải có một cuộc điều tra chính thức về nguồn gốc, tính xác thực của “xá lợi tóc” đó.
Các hoạt động tại chùa Ba Vàng có nhiều nhà sư và phật tử người nước ngoài tham gia, tuy nhiên, việc này cũng bị nhà chức trách xem là một vi phạm. Theo báo cáo của tỉnh Quảng Ninh, chùa đã không xin phép bằng văn bản cho những người đó tuân theo Luật Tín ngưỡng, Tôn giáo của Việt Nam, bà Nguyễn Thị Định, nữ Trưởng phòng Thanh tra-Pháp chế, Ban Tôn giáo Chính phủ, nói với báo giới hôm 10/1.
Bà Định còn cho biết rằng ông Thích Trúc Thái Minh đã mời nhà sư trụ trì chùa Parami ở Myanmar và Bảo tàng Xá lợi Phật quốc tế vào Việt Nam để tham dự đại lễ nêu trên và mang “xá lợi tóc Đức Phật” đến chùa Ba Vàng, tổ chức cho phật tử, nhân dân chiêm bái.
Đó là hoạt động tôn giáo, theo bà Định. Nhưng nữ quan chức thuộc Ban Tôn giáo Chính phủ chỉ ra rằng nhà sư Myanmar lại sử dụng visa nhập cảnh với mục đích tham quan, du lịch là không đúng luật về tín ngưỡng, tôn giáo.
Viện dẫn luật, bà Định nhấn mạnh rằng vị trụ trì hay trưởng ban Ban quản trị của tự viện có hoạt động tôn giáo trái pháp luật của người nước ngoài phải chịu trách nhiệm hoàn toàn về diễn biến như vậy.
“Giáo hội Phật giáo Việt Nam có trách nhiệm xem xét xử lý theo quy định của Giáo hội”, bà Định nói.
Bên cạnh các sai phạm kể trên, nói với báo chí, nữ quan chức của Ban Tôn giáo Chính phủ liệt kê ra nhiều lần ông Thích Trúc Thái Minh xuất cảnh trong năm 2023 mà không xin phép cơ quan quản lý nhà nước, ngoại trừ một lần tham gia đoàn của Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam dự hội thảo quốc tế ở Pakistan là có xin phép.
“Như vậy, việc đại đức Thích Trúc Thái Minh xuất cảnh và có các hoạt động tôn giáo ở nước ngoài nhưng không được Giáo hội đề nghị với cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật là vi phạm điều 50 Luật Tín ngưỡng, Tôn giáo”, bà Định nói.
Những vi phạm của ông Thái Minh và chùa Ba Vàng “làm ảnh hưởng đến trật tự xã hội và chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về tín ngưỡng, tôn giáo; ảnh hưởng tới uy tín của Giáo hội Phật giáo Việt Nam”, nữ quan chức của Ban Tôn giáo Chính phủ phát biểu với báo giới.
Các cơ quan nhà nước có thẩm quyền hiện “tiếp tục xem xét, xử lý nghiêm, dứt điểm các vi phạm khi có đầy đủ căn cứ pháp luật”, bà Định khẳng định.
Bà nói tiếp rằng Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Ban Phật giáo Quốc tế, Ban trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Quảng Ninh, Ban trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam thành phố Uông Bí “cần chấn chỉnh, yêu cầu đại đức Thích Trúc Thái Minh rút kinh nghiệm về việc mời tổ chức, cá nhân nước ngoài vào Việt Nam”.
Giáo hội cũng “cần xem xét, xử lý nghiêm các vi phạm theo quy định của hiến chương, quy chế của Giáo hội để đảm bảo kỷ luật, kỷ cương; không để tái diễn các hanh vi vi phạm pháp luật tại chùa Ba Vàng cũng như tại các cơ sở tôn giáo thuộc Giáo hội quản lý”, nữ Trưởng phòng Thanh tra-Pháp chế, Ban Tôn giáo Chính phủ, nhấn mạnh.
Diễn đàn