Quân đội Trung Quốc hôm 20/1 cho biết họ đã theo dõi và cảnh cáo một tàu chiến Mỹ đi vào vùng biển gần quần đảo Hoàng Sa ở Biển Đông, nơi Việt Nam có tuyên bố chủ quyền. Tuy nhiên, hải quân Mỹ đã phủ nhận tuyên bố này.
Chiến khu Nam bộ Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc nói tàu khu trục mang tên lửa điều hướng của Mỹ, USS Benfold, đã đi “trái phép” vào lãnh hải Trung Quốc, vi phạm chủ quyền của nước này và lực lượng hải quân, không quân Trung Quốc đã theo dõi con tàu.
“Chúng tôi trịnh trọng yêu cầu phía Hoa Kỳ lập tức ngừng các hành động khiêu khích như vậy, nếu không sẽ phải gánh chịu hậu quả nghiêm trọng với những điều không lường trước được”, lực lượng Trung Quốc nói thêm.
Tuy nhiên, Hải quân Hoa Kỳ đã bác bỏ thông tin cho rằng tàu USS Benfold bị cảnh cáo phải rời đi, nhưng gần như xác nhận con tàu đang hoạt động trong khu vực và nói rằng hoạt động của con tàu phản ánh cam kết của Hải quân Hoa Kỳ trong việc bảo vệ tự do hàng hải.
“Tuyên bố của CHND Trung Hoa về sứ mệnh này là sai sự thật”, Reuters dẫn lời phát ngôn viên Hạm đội 7 Mark Langford cho biết trong một tuyên bố.
Hạm đội 7 là một phần của lực lượng Hải quân Hoa Kỳ tại Thái Bình Dương.
Tuyên bố cho biết tàu USS Benfold đã đi quanh quần đảo Hoàng Sa, mà Trung Quốc gọi là Tây Sa, trong phạm vi hoạt động tự do hàng hải (FONOP) “phù hợp với luật pháp quốc tế”. Con tàu sau đó “tiếp tục tiến hành các hoạt động bình thường trong vùng biển quốc tế”.
Hải quân Hoa Kỳ thường xuyên thực hiện các sứ mệnh như vậy ở Biển Đông để thách thức yêu sách lãnh thổ của Trung Quốc.
“Hoa Kỳ đang bảo vệ quyền bay ngang, đi qua và hoạt động của mọi quốc gia ở bất cứ nơi nào luật pháp quốc tế cho phép, như USS Benfold đã làm trong tuần này. Không có gì mà Trung Quốc nói có thể ngăn cản chúng tôi”, tuyên bố của Hải quân Mỹ nói.
Biển Đông đã trở thành một trong những vấn đề nổi bật trong mối quan hệ căng thẳng giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ, khi Washington bác bỏ yêu sách chủ quyền mà họ nói là “phi pháp” của Bắc Kinh.
Nằm ở phía tây bắc của Biển Đông, Hoàng Sa là một tập hợp gồm 130 đảo san hô nhỏ và rạn san hô. Tại đây không có dân bản địa cư trú mà chỉ có quân đội Trung Quốc với khoảng 1.400 binh sĩ đồn trú, CNN dẫn tư liệu từ CIA cho biết.
Ngoài Trung Quốc, Việt Nam và Đài Loan cũng tuyên bố chủ quyền về quần đảo này.
CNN dẫn tuyên bố của Hải quân Mỹ cho biết việc tàu Benfold thực hiện sứ mệnh cũng thách thức tuyên bố chủ quyền của Việt Nam và Đài Loan.
“Cả ba bên tuyên bố chủ quyền đều yêu cầu phải có sự cho phép hoặc thông báo trước khi tàu quân sự tham gia ‘đi lại vô hại’ trong vùng lãnh hải. Theo luật quốc tế... tàu của tất cả các quốc gia - bao gồm cả tàu chiến của họ - được hưởng quyền đi lại vô hại trong lãnh hải. Việc đơn phương áp đặt bất kỳ yêu cầu xin phép hoặc thông báo trước nào đối với việc đi lại vô hại là trái pháp luật”, tuyên bố của Hải quân Mỹ nói.
Trong khi Việt Nam và Đài Loan chưa lên tiếng gì về hoạt động của tàu USS Benfold, hải quân Trung Quốc ngoài tuyên bố theo dõi, giám sát và “xua đuổi” tàu chiến Mỹ còn nói thêm rằng:
“Những gì Mỹ làm đã xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền và an ninh của Trung Quốc, đồng thời là một bằng chứng cụ thể nữa cho thấy nước này đang theo đuổi bá quyền hàng hải và quân sự hóa Biển Đông. Sự thật chứng minh đầy đủ rằng Mỹ là ‘kẻ gây chiến’ ở Biển Hoa Nam (Biển Đông) và ‘kẻ hủy diệt lớn nhất’ đối với hòa bình và ổn định ở Biển Đông”.
Phát ngôn viên Langford hôm 20/1 cho biết đây là đợt FONOP thứ hai trong năm nay nhằm chống lại yêu sách chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông. Tàu USS Benfold cũng đã di chuyển gần quần đảo Trường Sa vào hôm thứ Ba. Trước đó, tàu chiến Mỹ đã thực hiện chuyến đi ở khu vực quần đảo Hoàng Sa vào ngày 12/7.
