Từ Nam ra Bắc, những chiếc ATM cung cấp gạo miễn phí cho bà con bị ảnh hưởng trong mùa dịch Covid-19 đã xuất hiện ở nhiều nơi ở Việt Nam cùng với sự chào đón đầy lòng tri ân và ngưỡng mộ của cộng đồng trong và ngoài nước. Nghĩa cử ấm áp đầy tình người, bác ái trên đất Việt đã khiến giới báo chí phương Tây khen ngợi trong ngỡ ngàng.
Ông Nguyễn Mạnh Hùng, Chủ tịch HĐQT và Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Sách Thái Hà (Thái Hà Books), người điều hành việc lắp máy phát gạo miễn phí ở Hà Nội, nói với VOA rằng ông từng chứng kiến cảnh thiếu ăn đứt bữa khi còn bé và rất cảm thông với hoàn cảnh hiện nay của người lao động “chạy cơm từng bữa,” những người bị ảnh hưởng nặng nề trong mùa dịch.
...đối với những người không có việc làm thường xuyên - những người bán hàng rong, bán hàng cho khách du lịch, bán ngày nào sống ngày đó – thì không có gì để ăn cả. Tôi nhớ cảnh hồi nhỏ tôi cũng bị đứt bữa như vậy thì muốn giúp họ.Tiến sĩ Nguyễn Mạnh Hùng, CEO của Thai Ha Books.
“Trong đợt này ở Việt Nam phong tỏa từ ngày 1/4, mọi người không ra đường, đối với những người không có việc làm thường xuyên - những người bán hàng rong, bán hàng cho khách du lịch, bán ngày nào sống ngày đó – thì không có gì để ăn cả. Tôi nhớ cảnh hồi nhỏ tôi cũng bị đứt bữa như vậy thì muốn giúp họ. Tình cờ đọc báo trong Sài Gòn có lắp ATM phát gạo miễn phí, thế là tôi học ngay.”
Chỉ trong 3 ngày tìm hiểu, khảo sát địa điểm và thi công lắp đặt, ông Hùng đã cho ra mắt chiếc ATM gạo đầu tiên ở Hà Nội hôm 11/4, với thông điệp “Chia sẻ yêu thương – Để không ai bị bỏ lại phía sau.”
Ông Hùng cho VOA biết tính đến ngày 13/4, đã có 2 ATM hoạt động ban ngày do Thái Hà Books lắp đặt tại Hà Nội: quận Cầu Giấy và quận Bắc Từ Liêm. Riêng máy ATM tại phường Nghĩa Tân, quận Cầu Giấy, trong ngày phát gạo thứ hai, 12/4, đã phát hơn 3 tấn gạo cho 175 người.
Cùng với sự hỗ trợ của gần 500 người và các nhà hảo tâm, dự án lắp máy ATM gạo miễn phí của Thái Hà Books đang được triển khai tại tỉnh Hòa Bình và Phú Yên. Ông Hùng cho biết:
“Hiện nay tôi đang ở huyện Lương Sơn, tỉnh Hòa Bình, là một tỉnh nghèo ở vùng Tây Bắc. Sau khi trao đổi với lãnh đạo huyện thì tôi quyết định lắp ở đây một máy. Đây sẽ là máy thứ ba của chúng tôi. Chúng tôi cũng sẽ lắp một máy ở tỉnh Phú Yên, miền Trung của Việt Nam, và hiện đang tìm người hỗ trợ từ xa để hướng dẫn họ lắp máy.”
Đằng sau ý tưởng này là doanh nhân Hoàng Tuấn Anh, CEO của Công ty Cổ phần Vũ Trụ Xanh ở thành phố Hồ Chí Minh, người được cho là người chế tạo chiếc máy phát gạo đầu tiên tại Việt Nam, khiến mọi người cảm phục. Những chiếc máy ATM của ông Tuấn có khả năng hoạt động suốt 24/7, đã có mặt tại quận Tân Phú, Bình Chánh, và quận 12.
“Tôi thấy trong mùa dịch, có nhiều người muốn tặng nhu yếu phẩm cho người nghèo, nhưng nếu phát thủ công và tập trung đông người thì rất dễ xảy ra việc lây lan dịch bệnh. Để hạn chế dịch lây lan trong việc phát gạo, tôi đã tận dụng máy móc có sẵn của công ty về ngành khóa thông minh và nhà thông minh rồi đem chế tạo ra chiếc máy phát gạo tự động 24/24h,” ông Tuấn chia sẻ với báo chí trong nước.
Ông Hoàng Tuấn Anh, 35 tuổi, từng sống và học tập ở Úc trong 13 năm, nói với trang Dân Việt: “Nhiều người gọi máy phát gạo tự động mà tôi chế tạo là cây “ATM gạo”, người thì gọi là “ATM niềm tin” – niềm tin vào xã hội vì còn có rất nhiều người có tấm lòng hảo tâm dang tay giúp đỡ người nghèo trong cơn khốn khó.”
Đài truyền hình CNN của Hoa Kỳ hôm 13/04 chạy dòng tin “một chiếc máy cho ra gạo miễn phí – một điều khó tin – nhưng những chiếc ATM gạo như thế đã được lắp đặt tại nhiều nơi trên đất nước Việt Nam để hỗ trợ cho người gặp khó khăn trong dịch bệnh.”
Đài này cho biết ATM gạo đã xuất hiện không chỉ tại thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, mà còn ở Huế, Đà Nẵng và đang lan tỏa tại nhiều nơi khác.
Dẫn nguồn bài báo ca ngợi sáng kiến ATM gạo Việt Nam trên CNN, nhà văn - nhà hoạt động Marianne Williamson của Hoa Kỳ bình luận trên Twitter hôm 14/04: “Đây là ý tưởng mà chúng ta nên thực hiện. Hàng triệu người Mỹ đang thiếu ăn và đang tuyệt vọng mỗi ngày.”
Đây là ý tưởng mà chúng ta nên thực hiện.Nhà văn - nhà hoạt động Mỹ Marianne Williamson
Hãng tin Anh Reuters hôm 13/04 dẫn lời bà Nguyễn Thị Ly, 34 tuổi có chồng bị mất việc làm do ảnh hưởng của mùa dịch trong khi phải nuôi 3 đứa con nhỏ, nói: “Chiếc ATM gạo này rất hữu ích. Với một túi gạo này, gia đình có đủ ăn cho một ngày.”
Trang Redfish viết: “Ở Việt Nam xuất hiện máy ATM gạo cho người nghèo giữa lúc có lệnh phong tỏa để ngăn chặn dịch Covid-19. Chỉ cần nhấn nút thì 2 kg gạo sẽ chạy ra.”
Tuy nhiên, việc lắp máy phát gạo miễn phí trong thời gian còn đang thực hiện “cách ly toàn xã hội” cũng gặp trở ngại do phải xin phép từ chính quyền, và đảm bảo không gian mặt bằng phải đủ rộng, trong khi vật tư làm máy cũng khó mua.
Tiến sĩ Nguyễn Mạnh Hùng, 55 tuổi, đồng thời là một giảng viên – diễn giả văn hóa nổi tiếng, chia sẻ những khó khăn khi thực hiện dự án máy phát gạo:
“Cái khó của chúng tôi là việc lắp máy phải được lãnh đạo huyện, quận hoặc lãnh đạo tỉnh đồng ý. Hôm trước chúng tôi cũng chuẩn bị xong hết nhưng chủ tịch không đồng ý thì không lắp được. Hơn nữa, bây giờ các máy bay, phương tiện đi lại cũng dừng… và cửa hàng bán linh kiện cũng đóng cửa.”
Hôm 14/04, báo Thanh Niên cho biết, bà Võ Ngọc Anh, 37 tuổi, Giám đốc điều hành Vinalinks Group ở thành phố Hồ Chí Minh, đang gấp rút hoàn thành 11 máy ATM gạo để kịp thời phục vụ người dân trong những ngày tới.
