Một bác sĩ Nhật Bản khuyên người Việt Nam khi đến Nhật học nghề nên cẩn trọng, đồng thời cho rằng hệ thống dạy nghề ở Nhật giống như “chế độ nô lệ”.
Ông cũng cho rằng hệ thống đó dùng hình ảnh tốt đẹp của nước Nhật để lợi dụng người tham gia, theo báo Japan Times.
Ông Junpei Yamamura, một bác sĩ thuộc Trung tâm Y tế Minatomachi ở thành phố Yokohama, đã quay một đoạn video dài 13 phút bằng tiếng Việt sau chuyến thăm Việt Nam từ tháng 5 đến tháng 6, trong đó phỏng vấn bốn người từng trải qua những khắc nghiệt với hệ đào tạo nghề ở Nhật.
Trong số những người được phỏng vấn gồm có một thanh niên 24 tuổi bị hỏng mắt trái sau một tai nạn trong khi làm việc tại một công trường xây dựng ở Nhật Bản. Anh này nói về những khó khăn trong khi làm thực tập sinh.
Anh này nói rằng sau tai nạn, anh bị cơ quan quản lý anh và các thực tập sinh khác buộc phải rời Nhật. Anh nói rằng bên Nhật không đủ thủ tục để lập hồ sơ bồi thường bảo hiểm thương tật và anh phải nộp đơn xin bồi thường sau khi trở về Việt Nam.
Trong video, các thực tập sinh khác nói về tình trạng bạo hành thể xác và làm việc thêm giờ mà không được thanh toán.
Video này đã được tải lên YouTube trên Mạng lưới Luật sư cho Người lao động nước ngoài, một nhóm có hợp tác với bác sĩ Yamamura trong việc giúp đỡ cư dân nước ngoài tại Nhật Bản.
Theo Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản, đến cuối năm 2016 có khoảng 229.000 người học nghề nước ngoài ở Nhật. Trong đó, người Việt Nam chiếm 88.000 người, Trung Quốc 81.000 người, Philippines 23.000 và Indonesia 19.000 người .
Trong khi hệ thống này mời gọi người nước ngoài tới làm thực tập sinh tại các công ty Nhật Bản để học các kỹ năng dùng phát triển đất nước khi trở về nước, thì đã có trường hợp bị các công ty Nhật lợi dụng nguồn lao động giá rẻ từ hệ thống này.
Theo dữ liệu của Bộ Lao động đưa ra vào tháng Tám, trong năm 2016 có đến 4.004 nhà tuyển dụng tiếp nhận thực tập sinh nước ngoài theo Chương trình Đào tạo Thực tập sinh Kỹ thuật đã vi phạm luật lao động - mức vi phạm cao nhất kể từ năm 2003.
Số trường hợp vi phạm tăng hơn 309 vụ so với năm trước, đồng thời phản ánh sự gia tăng về số lượng học viên. Các vi phạm liên quan đến số giờ làm việc bất hợp pháp chiếm 24% trong tổng số, trong khi không thực hiện các biện pháp an toàn cần thiết là 19% số, tiếp theo là trường hợp làm thêm giờ không lương chiếm 14% số vụ.
Báo Kyodo News cho biết chương trình thực tập sinh sẽ được cải tổ mạnh mẽ vào tháng tới. Thời gian đào tạo sẽ được kéo dài từ ba năm đến năm năm, và một cơ quan giám sát sẽ được thành lập để kiểm tra xem các công ty có thanh toán tiền lao động phù hợp hay không.
Bác sĩ Yamamura nói rằng Nhật Bản nên "tiếp nhận người nước ngoài làm công nhân, chứ không nên nhận họ làm thực tập sinh."
