Ông Lê Văn Thắng, Phó vụ trưởng Xuất nhập khẩu Bộ Thương mại; và ông Bùi Hồng Minh, chuyên viên cấp phép hạn ngạch hàng dệt may vào Mỹ đã bị bắt về tội nhận hối lộ và tin này làm ngành dệt may Việt Nam hết sức xôn xao trong tuần qua.
Tối hôm thứ Tư, hai ông Thắng và Minh được áp giải từ Hà Nội vào thành phố Hồ Chí Minh để phục vụ công tác điều tra. Khi khám nhà riêng của hai ông, Nhà chức trách đã tịch thu một số tài liệu quan trọng, trong đó có những giấy phép để trống, nhưng đã có chữ ký sẵn của Thứ Trưởng Thương mại Mai Văn Dâu. Tin cho hay, hai ông Thắng và Minh có bà con với nhau, và đã lập một đường dây ăn hối lộ, bắt chẹt các doanh nghiệp để buộc họ phải chi tiền nếu muốn có quota xuất khẩu hàng dệt may sang Mỹ.
Điều này làm tăng giá thành sản phẩm, giảm sức cạnh tranh của hàng Việt Nam trên thị trường thế giới. Điều này cũng tạo ra một đường dây chuyên mua bán quota giữa các doanh nghiệp và phát sinh đội ngũ "cò" trung gian làm dịch vụ quota.
Có tin nói rằng 2 ông bị bắt vì sau thời gian dài bị chèn ép bởi các đường dây tham nhũng trong việc xin quota xuất khẩu hàng ra nước ngoài, đến nay nhiều doanh nghiệp quyết định không giữ im lặng nữa.
Ông Lê Văn Thắng năm nay 50 tuổi, gốc Thanh Hóa, có 2 con đang du học tự túc tại Anh quốc. Ông giữ chức Vụ phó Vụ Xuất nhập khẩu của Bộ Thương mại cách nay 5 năm. Theo cơ cấu quản lý, tại Vụ Xuất nhập khẩu, mỗi vụ phó được giao quản lý hoạt động xuất nhập khẩu một số nhóm mặt hàng nhất định và là người chịu trách nhiệm trực tiếp lớn nhất về mặt hàng đó. Ông Lê Văn Thắng được giao phụ trách chính về mảng dệt may và từng là phó đoàn đàm phán Việt Nam về vấn đề dệt may với Mỹ.
Vào chiều thứ sáu, trong buổi họp thường kỳ của Hội Dệt may Thêu đan thành phố Hồ Chí Minh, nhiều đại diện doanh nghiệp đã có dịp nói lên những chuyện bất công về phân bổ quota. Ông Phạm Xuân Hồng, Tổng giám đốc Công ty may Sài Gòn 3, cho rằng: "Trong việc phân bổ hạn ngạch còn một dấu chấm hỏi bí ẩn, chưa ai giải quyết được".
Đại diện Công ty may Garmex dự báo, chắc chắn thời gian sắp tới ngành may mặc Việt Nam sẽ gặp rất nhiều khó khăn từ việc ông Thắng bị bắt vì thị trường Mỹ không thể chấp nhận những vi phạm do sự chậm trễ của đối tác Việt Nam. Trong buổi họp có rất nhiều công ty cho biết đang lâm vào tình cảnh hết sức khó khăn.
Trao đổi với báo chí về vụ này, Bộ trưởng Thương mại Trương Đình Tuyển thừa nhận trách nhiệm trong công tác quản lý cán bộ, song ông cũng nhấn mạnh đến những nguyên nhân xuất phát từ yếu tố con người và cơ chế phân bổ quota.
Bộ Trưởng Trương Đình Tuyển còn nói rằng nếu biết phân bổ quota khó như vậy, có lẽ ông không làm Bộ trưởng. Còn Phó thủ tướng Vũ Khoan thì nói rằng vụ mua bán hạn ngạch này là lỗi của những người thực hiện, chứ không do cơ chế.
Tính cho đến nay, đã có 9 người bị tạm giam vì có liên can đến vụ này. Người lên thay ông Lê Văn Thắng là ông Nguyễn Đức Thanh, từng có mặt trong đoàn đàm phán dệt may giữa Việt Nam và Hoa Kỳ. Trước đó, ông Thanh là Tham Tán Thương mại tại Washington, thông thạo tiếng Anh, tiếng Nga, và tiếng Hoa.
