Các giới chức Hoa Kỳ và Iraq cho biết khoa học gia hạt nhân Hussain Shahristani, một tín đồ Hồi giáo Shia, đã trở thành ứng viên hàng đầu cho chức vụ thủ tướng của chính phủ lâm thời sẽ lên nắm quyền vào ngày 30 tháng 6 tới đây.
Nhà khoa học năm nay 62 tuổi này có những mối liên hệ mật thiết với giáo sĩ Hồi giáo Shia có nhiều ảnh hưởng nhất ở Iraq, là Ayatollah Ali Sistani. Ông Sharistani đã bị cầm tù trong những năm của thập niên 1980 sau khi không chịu giúp Saddam Hussein phát triển vũ khí hạt nhân.
Ông Sharistani cho biết tuy ông không muốn làm thủ tướng, nhưng ông sẽ đảm nhận chức vụ này để phục vụ đồng bào của mình.
Hôm qua, Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc, ông Kofi Annan cho biết ông dự kiến là đặc sứ của ông ở Iraq sẽ sẵn sàng để bổ nhiệm các thành viên trong chính phủ lâm thời ở Baghdad trong vòng ít ngày nữa.
Dựa vào lời của các giới chức Hoa Kỳ và Iraq, báo này nói rằng đặc sứ Liên Hiệp Quốc ông Lakhdar Brahimi trong tháng này đã gặp nhiều lần ông Hussain Shahristani, người tự cho là một cố vấn của giáo sĩ hồi giáo Shia có nhiều ảnh huởng nhất là Ayatollah Ali Sistani.
Trong một cuộc phỏng vấn với báo Washington Post hồi hôm qua, ông Shahristani cũng nói rằng nếu được yêu cầu, ông sẽ miễn cưỡng nhận chức vụ thủ tướng trong chính phủ hậu Saddam của Iraq, sẽ tiếp thu chủ quyền vào ngày 30 tháng tới.
Các giới chức Hoa Kỳ cho hay các cuộc thương nghị để thành lập một chính phủ lâm2 thời chưa kết thúc, nhưng cho tới nay ông Shahristani nổi bật là ứng viên có khả năng thu hút nhất để làm thủ tướng.
Ông Shahristani có bằng tiến sĩ của trường đại học Toronto bên Canada, đã đảm nhận chức cố vấn trưởng về khoa học cho Ủy Ban Nguyên Tử Iraq cho đến năm 1979. Nhưng ông đã bị chế độ Saddam Hussein bỏ tù vì ông từ chối không hợp tác trong công cuộc phát triển vũ khí hạt nhân.
Ông trốn thoát khỏi nhà tù Abu Ghraib vào năm 1991 và đa sống lưu vong ở Iran, là nơi ông làm việc với người tỵ nạn Iraq. Sau đó ông rời qua Anh và làm việc với tư cách giáo sư thỉnh giảng tại trường đại học.
