Cuộc họp không chính thức của các vị ngoại trưởng các nước đông nam châu Á đã khai diễn tại Vịnh Hạ Long vào chiều thứ Năm.
9 vị ngoại trưởng, tổng thư ký bộ ngoại giao Malaysia, thay mặt cho ngoại trưởng Malaysia và ông tổng thứ ký ASEAN dự trù sẽ mưu tìm các biện pháp tăng cường hợp tác giữa các thành viên ASEAN và thảo luận về việc tăng cường các quan hệ trong khu vực, đồng thời giải quyết một vụ tranh cãi với Liên Hiệp Âu Châu về vấn đề Miến Điện.
Ngoại trưởng Việt Nam Nguyễn Dy Niên cho biết trong nghị trình thảo luận sẽ có đề nghị của Indonesia về một sự sắp xếp lực lượng gìn giữ hoà bình Đông Nam Á, trong đó có thể có một lực lượng với khả năng can thiệp vào các vụ rối ren trong khu vực.
Cộng đồng an ninh ASEAN là một trong ba cột trụ được ghi trong thỏa hiệp Bali số 2 phê chuẩn hồi tháng 10 năm ngoái tại hội nghị thượng đỉnh ASEAN họp tại Indonesia.
Cùng với việc thành lập các cộng đồng kinh tế và kinh-xã tương tự, thoả hiệp vừa kể đặt nền tảng cho việc thành lập một cộng đồng ASEAN trước năm 2020.
Ngoại trưởng Việt Nam cho các phóng viên hay rằng hội nghị sẽ thảo luận về Thỏa Hiệp Bali và thể thức thực thi 3 cột trụ. Ông Nguyễn Dy Niên cũng cho biết nghị trình thảo luận còn bao gồm cả vụ giằng co với Liên Hiệp Âu châu về cuộc họp Âu Á dự trù diễn ra tại Hà Nội vào tháng 10 năm nay. ASEAN muốn các thành viên mới của tổ chức là Kampuchea, Lào và Miến Điện tham gia cuộc họp thượng đỉnh hai năm một lần để đổi lại việc để cho 10 quốc gia ứng viên của Liên Hiệp Âu Châu tham gia. Nhưng Liên Hiệp Âu châu chống đối sự tham dự của Miến Điện nếu tình hình nhân quyền ở nước này không được cải thiện nhanh chóng.
Là nước đang giữ chức chủ tịch ASEAN, Indonesia đã đề xuất ý kiến về một cộng đồng an ninh như một phương tiện xử lý các vấn đề an ninh và các vụ tranh chấp qua một hệ thống khu vực thay vì giữa hai bên liên hệ hay là qua các diễn đàn quốc tế.
Cộng đồng này có triển vọng củng cố các khả năng quốc gia và khu vực nhằm chống khủng bố và tội phạm và đẩy mạnh công cuộc hợp tác an ninh và chính trị.
Tháng trước, Indonesia lại đề nghị lập một lực lượng gìn giữ hòa bình trong khu vực tại cuộc họp các giới chức cao cấp của ASEAN tại Jakarta để chuẩn bị cho cuộc gặp gỡ tại Vịnh Hạ Long.
Các hy vọng của Indonesia đã bị Singapore chận lại tại cuộc họp không chính thức của các ngoại trưởng ở Vịnh Hạ Long.
Phát biểu với các phóng viên tại Hà Nội, ngoại trưởng Singapore cho rằng ASEAN thực ra không phải là một tổ chức an ninh hay quốc phòng. Ông nói rằng ông đã thảo luận không chính thức với một số vị bộ trưởng ASEAN về đề nghị của Indonesia. Tuy nhiên, ông không bác bỏ hoàn toàn ý kiến đó và nói thêm rằng có khả năng thực hiện đề nghị vào một thời điểm nào đó trong tương lai.
Theo tin của các cơ quan truyền thông thì chính phủ Thái cũng mấy không sốt sắng trước đề nghị của Indonesia. Được hỏi về ý kiến của Bangkok, Ngoại trưởng Thái nói rằng đề nghị sẽ được thảo luận chi tiết và đó chỉ là một vấn đề an ninh trong số nhiều vấn đề khác nữa.
Một lực lượng gìn giữ hoà bình sẽ đi ngược với chủ trương lâu nay của ASEAN là không can thiệp vào nội bộ các nước khác.
Nhưng tổ chức này đã phải đương đầu với một số vấn đề khó khăn về an ninh trong mấy năm vừa qua, trong đó có một loạt các vụ tấn công của các nhóm hồi giáo quá khích.
Khác với các cuộc họp thường niên cấp bộ trưởng, các cuộc họp không chính thức diễn ra trên cơ sở bất thường theo đề nghị của các thành viên. Các cuộc họp này không có nghị trình nhất định, mà chỉ có danh sách các đề mục được đề nghị đưa ra thảo luận, và các đại biểu chỉ gồm có các vị ngoại trưởng và tổng thư ký của khối ASEAN.
