Tin của các hãng thông tấn AFP và AP đánh đi từ Hà Nội hôm thứ Năm cho biết chính phủ Hoa Kỳ mạnh mẽ lên án giới hữu trách Hà Nội về việc đã tuyên án tù 3 người cháu của linh mục bất đồng chính kiến Nguyễn Văn Lý vì những người này đã cung cấp thông tin về tình trạng của người chú đang bị cầm tù của họ cho những tổ chức có cơ sở ở Mỹ.
Các hãng thông tấn trích lời phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, ông Richard Boucher nói rằng những bản án tuyên hôm thứ Tư cho hai ông Nguyễn Vũ Việt, 27 tuổi, Nguyễn Trực Cường, 36 tuổi, và người chị 44 tuổi của họ, là bà Nguyễn Thị Hoa, là đi ngược với những tiêu chuẩn nhân quyền quốc tế. Ba người cháu của linh mục Nguyễn Văn Lý đã bị tuyên các án tù từ 3 đến 5 năm về tội mà giới hữu trách Việt Nam gọi là "lạm dụng quyền tự do dân chủ, gây thiệt hại cho quyền lợi quốc gia."
Ông Richard Boucher cho biết các nhân viên lãnh sự của Hoa kỳ đã không thể tiếp xúc với 3 người vừa kể mặc dù đã nhiều lần đưa ra những lời yêu cầu bằng miệng và trên giấy tờ cho các viên chức chính phủ Việt Nam. Cũng theo ông Boucher, 3 người cháu của linh mục Lý không ai nhận được sự giúp đỡ của luật sư.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ nói thêm rằng Hoa Kỳ muốn nhắc nhở chính phủ Việt Nam về bổn phận phải tuân thủ đầy đủ các tiêu chuẩn quốc tế về nhân quyền mà Việt Nam đã tự ý cam kết tuân thủ, kể cả Công Ước Quốc Tế về Các Quyền Dân Sự và Chính Trị.
Ngoài ra, ông Richard Boucher cũng yêu cầu chính phủ Việt Nam tôn trọng những quyền hạn của người dân là được xét xử công khai và công bằng, có tiến trình pháp lý minh bạch, và nhận được sự tư vấn của luật sư hội đủ tiêu chuẩn.
Theo ghi nhận của phái viên AFP, vụ án của 3 người cháu của linh mục Nguyễn Văn Lý có thể làm bùng ra thêm một cuộc chiến ngôn từ giữa Hà Nội và Washington, và sẽ ảnh hưởng đến cuộc vận động ở quốc hội Hoa Kỳ liên quan đến một dự luật nhằm nối kết những khoản viện trợ không thuộc diện nhân đạo dành cho Việt Nam với những tiến bộ trong lãnh vực nhân quyền của chính phủ ở Hà Nội.
Tưởng cũng nên nhắc lại, linh mục Nguyễn Văn Lý, năm nay 57 tuổi, đã bị quản thúc tại gia hồi tháng 3 năm 2001, một tháng sau khi ông gởi cho một tổ chức nhân quyền có sự hậu thuẫn của quốc hội Hoa kỳ, là Ủy ban Hoa kỳ về Tự do Tôn giáo Quốc tế, một văn thư trình bày về vấn đề tự do tôn giáo ở Việt Nam.
Tháng 10 năm 2001, vị linh mục bất đồng ý kiến với chính phủ này đã bị tuyên án 15 năm tù. Nhưng đến tháng 7, giới hữu trách Việt Nam đã giảm bản án vừa kể xuống còn 10 năm, một phần là vì gặp phải sự chỉ trích dữ dội của các tổ chức nhân quyền quốc tế.
Tháng 7 vừa qua, một số thành viên quốc hội Mỹ đã đề xuất một dự luật, theo đó những khoản viện trợ không thuộc diện nhân đạo dành cho Việt Nam sẽ không được phép vượt quá mức của năm 2003 nếu giới hữu trách ở Hà Nội không đạt được những tiến bộ cụ thể trong lãnh vực nhân quyền.
