Dân chúng 15 nước trong Liên Hiệp Âu Châu nói chung có đời sống lành mạnh, nhưng bệnh mập phì lại đang gia tăng, và 20% dân chúng vẫn tiếp tục hút thuốc lá. Tuy nhiên, vấn đề sức khỏe làm người dân Âu Châu lo ngại nhất, là triển vọng phải ăn các thức thực phẩm đã được thay đổi gen, mặc dầu chưa có bằng chứng nào cho thấy là các loại thực phẩm này không an toàn. Thông tín viên đài Tiếng nói Hoa Kỳ Roger Wilkison tường trình từ Bruxelles về vấn đề phức tạp về mặt khoa học, và nhạy cảm về mặt chính trị này.
Từ năm 1998, trong Liên hiệp Âu Châu đã có lệnh ngưng bán các thứ thực phẩm công nghệ sinh học mới, vì có sự lo ngại rằng các thực phẩm này có thể gây rủi ro cho sức khỏe. Nhưng bây giờ, để tránh một cuộc chiến tranh thương mại với Hoa Kỳ, vốn vẫn cho rằng các sự lo ngại đó là vô căn cứ, Liên hiệp Âu Châu đang chuẩn bị hủy bỏ lệnh đình chỉ này, và thay thế bằng những qui định khó khăn hơn cho việc trình bày nhãn hiệu các thực phẩm đã được thay đổi gen.
Theo qui định mới, tất cả các sản phẩm, kể cả thực phẩm cho súc vật, dầu thực vật, hạt giống, và các sản phảm phụ có chứa hơn 0,9% chất liệu đã được thay đổi gen, đều phải được ghi rõ trên nhãn hiệu là đã được sản xuất từ những sinh vật được thay đổi gen.
Ủy viên môi sinh của Liên hiệp Âu Châu, Margot Wallstrom, nói rằng các biện pháp mới sẽ giúp cho giới tiêu dùng có đầy đủ thông tin để chọn lựa.
Đây là chuyện xây dựng lòng tin tưởng. Và chúng tôi đang cố gắng xây dựng lòng tin cho các cá nhân tiêu thụ, và cho giới nông gia ở Âu Châu. Và chúng tôi thực hiện việc này, bằng cách đảm bảo rằng chúng tôi có một khung sườn qui định, quan tâm cả về các lợi ích cũng như các rủi ro có thể có của các sản phẩm đã được thay đổi gen.
Hoa Kỳ thì nói rằng các qui định về nhãn hiệu này là bất công cho các nhà sản xuất thực phẩm đã thay đổi gen, mà phần lớn là ở Mỹ. Tuy nhiên, tâm lý quần chúng ở Âu Châu, được tán trợ bởi các nhóm bảo vệ môi sinh, cương quyết chống đối thực phẩm đã thay đổi gen. Các sản phẩm này ít khi được thấy bày bán trong các tiệm tạp hóa, do đó mà người tiêu thụ lại thích dùng.
Khác với người Mỹ, người Châu Âu xem việc thay đổi cơ sở gen trong các hoa màu, để làm cho chúng mọc nhanh hơn, cường tráng hơn, là một điều nghịch thường. Tại những nước như là Pháp và Ý, người ta rất ghét ngay cả cái ý nghĩ phải ăn những thực phẩm đã thay đổi gen.
Một loạt nhiều vụ tai tiếng thực phẩm, như là dịch bệnh bò điên ở Anh sau đó lan rộng qua các nước Châu Âu khác, hoặc việc khám phá ra các chú gà bị nhiễm chất dioxin ở Bỉ, đã phá hoại nghiêm trọng lòng tin tưởng của giới tiêu thụ vào sự an toàn thực phẩm, cũng như đối với các nhà khoa học và viên chức, bởi vì nhiều vị trong số này đã từng xác quyết là không có rủi ro nào cho sức khỏe của công chúng cả.
Ủy viên Liên hiệp Âu Châu Wallstrom nói rằng các nhà chế tạo thực phẩm đã thay đổi gen cần phải chứng minh cho giới tiêu dùng Châu Âu thấy rằng sản phẩm của họ vừa lành mạnh, vừa an toàn cho sinh thái.
Không có đường tắt cho việc thiết lập lòng tin của giới tiêu thụ và nông gia ở Âu Châu. Cần phải chứng minh rằng sản phẩm mà quí vị đưa vào thị trường, là an toàn cho con người, và cũng không gây rủi ro gì cho sự phong phú sinh học mà chúng tôi đang có tại Châu Âu, chẳng hạn.
Mặc dầu hiện nay vẫn chưa có bằng chứng chắc chắn nào cho thấy là thực phẩm thay đổi gen là có hại, nhưng những người tranh đấu chống loại thực phẩm này nói rằng không biết chúng có hại trong tương lai hay không ? Và chính tình trạng bất trắc này làm cho người dân Châu Âu lo ngại.
Chính phủ Anh Quốc mới đây đã công bố một phúc trình, kết luận rằng các rủi ro cho sức khỏe do các sản phẩm đã thay đổi gen đem lại, là rất ít, nhưng vẫn còn một số bất trắc. Ông David King, trưởng ban cố vấn khoa học của chính phủ Anh, cho biết sẽ chấp thuận các hoa màu tùy từng trường hợp một.
Chúng tôi đã kếât luận rằng thếù hệ các hoa màu được thay đổi gen hiện nay, thì đặt ra rất ít rủi ro cho sức khỏe con người, do đó có thể ăn an toàn. Còn về các thế hệ hoa màu đã thay đổi gen trong tương lai, thì cần phải qui định cách nào để có thể duy trì được một mức độ tin tưởng tương tự như thế, cho sức khỏe con người.
Cuộc nghiên cứu, do ông King chủ trì, kết luận rằng không có tác động xấu nào có thể kiểm chứng được, cho sức khỏe của người hoặc súc vật , qua suốt hơn 7 năm dùng các thực phẩm đã được cải biến gen, tại Bắc Mỹ. Thế nhưng những người chống đối loại thực phẩm này thì nói rằng chưa hề có nghiên cứu chi tiết để chứng minh các thực phẩm này là an toàn.
Cựu bộ trưởng Môi sinh Anh quốc Michael Micher, bình luận về bản phúc trình của nhóm ông King, nói rằng cho đến nay mới có rất ít những cuộc nghiên cứu để tìm hiểu hành trạng của các loại thực phẩm đã được cải biến gen, bên trong cơ thể con người.
Họ nói rằng có rất ít rủi ro, hoặc chẳng có rủi ro nào, trong các loại thực phẩm đã được cải biến gen, nhưng họ chưa trắc nghiệm gì cả, để xác định xem điều đó đúng hay sai ? Và cho đến khi nào đã có trắc nghiệm toàn diện các hoa màu được cải biến gen, về phương diện sức khỏe cũng như môi sinh, thì chúng ta không nên đem bán hoa màu đã cải tiến gen trên đất nước này.
Vậy thì kếât luận là: chưa có chứng cứ dứt khoát cho thấy là các thứ thực phẩm đã biến cải gen có hại cho sức khỏe con người, nhưng cũng không có bằng chứng quyết định để nói rằng các thực phẩm này là an toàn. Phần lớn các nhà khoa học đồng ý rằng thực phẩm đã biến cải gen có lẽ là an toàn. Nhưng phần lớn cũng công nhận rằng họ không thể hoàn toàn chắc chắn về điều đó được.
Và như vậy thì người tiêu thụ phải tự mình quyết định là có nên ăn, hay không ăn, thực phẩm đã cải biến gen. Và cho đến nay, thì giới tiêu dùng Châu Âu dường như vẫn nhất định không chịu đụng đến các loại thực phẩm này.
