Một trong những mơ ước của con người là làm sao trẻ mãi không già, vì thế mà ngành chế tạo mỹ phẩm và ngành sửa sắc đẹp là những lãnh vực kinh tế hái ra tiền . Trong mấy năm gần đây thuốc Botox, được coi là có tác dụng làm tan biến những vế nhăn trên trán giúp cho ai dùng thứ thuốc này có một bộ mặt trẻ trung, tươi tỉnh hơn, đang được quảng cáo mạnh.
Vậy thuốc Botox là gì và nó có tác dụng như thế nào, và tại sao cơ quan kiểm soát thực phẩm và dược phẩm của Hoa Kỳ lại đang chất vấn lời quảng cáo của công ty sản xuất ra thứ thuốc này?
Việc khám phá công dụng làm tan biến một số vết nhăn trên mặt của thuốc Botox chỉ là chuyện tình cờ.
Botox, tên ghép của bào tử vi trùng Botulinum và Toxin có nghĩa là chất độc. Độc tố do vi trùng Botulinum tiết ra sẽ gây chứng ngộ độc Botulism là một trong những loại ngộ độc gây chết người kinh khủng nhất. Độc tố của trùng Botulinum lọt vào cơ thể con người sẽ làm tê liệt cơ hoành khiến nạn nhân nghẹt thở. Độc tố Botulin ngăn chặn việc truyền các tín hiệu từ não xuống các bắp thịt và nó có thể làm cho nguơiø ta không nuốt được hay khó nuốt thức ăn vào dạ dày.
Vào thập niên 1970 các bác sỹ nhãn khoa đã thí nghiệm xem một lượng độc tố Botulinin thật nhỏ đã được pha loãng với nước muối có giúp ích gì cho chứng mắt bị giật liên hồi và chứng hai mắt không điều chỉnh đều được với nhau hay không. Kết quả là không những Botulinin làm tan biến hai chứng bệnh này trong một thời gian mà nó còn giúp giảm bớt những dấu chân chim , tức những vết nhăn tại vùng mắt nơi một số bệnh nhân.
Một số các nhà khảo cứu khác lại khám phá ra rằng thuốc Botox có hiệu quả trong việc chữa trị chứng đổ mồ hôi tay và nách vì nó ngăn chặn sự co thắt của bắp thịt của tuyến mồ hôi. Nó còn giúp làm dịu những cơn đau đớn của chứng vọp bẻ, nguời miền Bắc gọi là chuột rút, kéo dài ở nhiều phần cơ thể.
Bệnh nhân được chích Botox cũng ngạc nhiên khi thấy thuốc Botox cũng còn giúp cho những ai bị chứng nhức đầu dữ dội, tiếng Mỹ gọi là Migraines, dịu cơn đau và không bị bệnh hành thường xuyên nữa.
Nhờ các nhà khảo cứu tình cờ khám phá ra tác dụng làm mờ những vết nhăn, thuốc Botox được các bác sỹ thẩm mỹ chiếu cố tận tình. Đối với những ai có nhiều vết nhăn tạo cho họ một vẻ mặt cau có, cáu kỉnh kinh niên, các bác sỹ có thể chích cho họ vài ba mũi tại những nơi nhiều vết nhăn với giá từ 600 đến 1000 đô la một lần chích. Tuy nhiên thuốc chỉ hiệu nhgiệm trong vòng từ 3 đến 6 tháng. Bác sỹ thẩm mỹ Elliot Duboys, hành nghề tại Long Island, bang New York, giải thích tại sao thuốc Botox, được cơ quan kiểm soát Thực Phẩm và Dược Phẩm của Hoa Kỳ chấp thuận cho sử dụngõ năm 2001 vào mục đích thẩm mỹ:
Những nếp nhăn là do bắp thịt bị xử dụng quá đáng. Lấy thí dụ như tại vùng trán của con người. Nếu quí vị cứ hay nhướng mày thì trán quí vị sẽ có nhiều vết nhăn. Khi chúng ta ngày càng có tuổi thì những vết nhăn đó sẽ sâu hơn. Nếu làm tê liệt bắp thịt tại đó thì chúng không thể co thắt được, và vì thế không thể tạo nếp nhăn trên vầng trán được nữa.
Nhưng cũng vì nó làm tê các bắp thịt nên một trong những nguy cơ của việc lạm dụng thuốc Botox là nó làm cho gương mặt đờ đẫn không còn bày tỏ được những cảm xúc tự nhiên nữa. Hầu hết các bác sỹ chỉ chích thuốc tại vùng trán và chung quanh mắt cho thân chủ mà thôi. Họ thấy rằng nếu chích ở gần miệng có thể làm cho môi xệ xuống hoặc bị nhiễu nước miếng.
Nhưng khoảng giữa tháng 6, cơ quan kiểm soát Thực Phẩm và Dược Phẩm đã hạ lệnh cho công ty Allergan sản xuất thuốc Botox có trụ sở tại Irvine, bang California, phải ngưng những quảng cáo nói về thuốc Botox. Theo công ty này thì năm ngoái đã có 500 ngàn người cả nam lẫn nữ tại Hoa Kỳ đã chích Botox để xóa vết nhăn.
Tháng Tư năm nay công ty Allergan công bố lợi nhuận đã tăng 60% trong quí đầu tiên, lên tới 70 triệu 200 ngàn đô la.
Công ty này in hàng chữ to tướng quảng cáo là “Botox đã được xử dùng an toàn hàng triệu lần cho hàng triệu người”, và “Chúng tôi có thể chứng minh dược là Botox an toàn, đã được thí nghiệm cả 20 năm nay, nó đã được ngành công nghiệp được phẩm chứng minh là một trong những thứ thuốc an toàn nhất. Những hệ quả phụ chỉ có tính cách tạm thời, thu gọn tại vùng được chích thuốc, và tùy thuộc vào tình trạng đang được chữa trị.”
Tuy nhiên nói vậy chứ chưa hẳn đã là vậy, vì dưới những hàng chữ in to, rõ ràng, thì người ta cũng lại có thể đọc được những hàng chữ li ti nhỏ như kiến nói đến một số những hệ quả phụ như đã đề cập ở trên như: Khó nuốt hay không nuốt được, bị nghẹt thở, bị ulcer giác mạc, và một số hiếm hoi các trường hợp được báo cáo tử vong sau khi được chữa trị bằng độc tố Botulinin.
Nhưng cơ quan kiểm soát Thực Phẩm và Dược Phẩm của liên bang Hoa Kỳ không những chỉ chú ý tới mẫu quảng cáo này, mà còn chú tâm tới lời hãng Allergan nói là thuốc Botox do họ sản xuất để dùng cho mục đích xóa các vết nhăn trên trán. Theo ông Steven Maciello, một giới chức cao cấp thuộc cơ quan Kiểm Soát Thực Phẩm và Dược Phẩm Hoa Kỳ thì Botox chỉ có công dụng làm bớt vết cau có giữa hai lông mày mà thôi, quảng cáo là nó có tác dụng xóa mờ các vết nhăn khác là chuyện đánh lạc hướng công chúng. Công ty Allergan hiện đang phải vất vả đối phó với những chất vấn của báo chí và cơ quan chính phủ.
Vậy thì Botox, chất độc được phân lập từ vi trùng Botulinum, có phải là thuốc cải lão hoàn đồng hay lại là một độc chất có thể kết liễu mạng sống con người?