Tổng thống Hoa kỳ Barack Obama và các nhà lãnh đạo của hai đảng chính đang theo dõi sát một số những cuộc bầu cử vào ngày thứ ba tuần sau. Đây là những cuộc bầu cử có thể báo hiệu về lập trường của cử tri Mỹ trong cuộc bầu cử quốc hội giữa kỳ vào năm tới. Thông tín viên đài VOA Jim Malone tường thuật về vấn đề này như sau:
Các cử tri sẽ bầu thống đốc ở hai tiểu bang Virginia và Delaware và sẽ chọn hai thành viên quốc hội trong các cuộc bầu cử bổ túc ở New York và California.
Tổng thống Obama đã đi vận động cho các ứng cử viên đảng Dân chủ, trong đó có ông Creigh Deeds đang dự tranh chức thống đốc Virginia.
Nhà lãnh đạo Mỹ nói: “Tôi hy vọng rằng quí vị sẽ bỏ phiếu dựa trên những thành tích của ông Deeds và dựa trên sự kiện là ông ấy đã ra sức tranh đấu cho quyền lợi của những gia đình như gia đình của quí vị trong nhiều năm qua. Ông Deed sẽ là một vị thống đốc chăm lo cho người dân như vậy!”
Năm ngoái, ông Obama đã trở thành ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ đầu tiên giành được thắng lợi ở Virginia kể từ năm 1964. Mặc dù vậy, ngay cả ông Obama cũng có lẽ không giúp ích gì được nhiều cho ông Deeds, là người đang tụt hậu khá xa so với ứng cử viên Bob McDonnell của đảng Cộng hòa trong các cuộc thăm dò ý kiến cử tri.
Phe Dân chủ có nhiều hy vọng hơn trong cuộc chạy đua cho chức thống đốc ở Delaware, nơi đương kim thống đốc John Corzine, thuộc đảng Dân chủ, đang tranh đua khá khít khao với một ứng cử viên của đảng Cộng hòa và một ứng cử viên không thuộc đảng nào.
Hầu hết các chuyên gia chính trị cho rằng kết quả cuộc bầu cử vào thứ ba này sẽ không có ảnh hưởng lớn trên cả nước, vì những cuộc bầu cử thống đốc thường được định đoạt dựa trên các vấn đề địa phương và uy tín cá nhân của các ứng cử viên.
Tuy nhiên, nhà phân tích Norman Ornstein cho rằng trong trường hợp phe Cộng hòa giành được thắng lợi ở cả Delaware lẫn Virginia thì đó là một dấu hiệu cảnh báo cho Tổng thống Obama và những chính khách của đảng Dân chủ.
Phân tích gia Orntein nhận định: “Nếu phe Cộng hòa thắng lớn, việc thông qua dự luật cải tổ hệ thống chăm sóc sức khỏe sẽ trở nên khó khăn hơn, bởi vì như thế là chúng ta có nhiều người lo lắng quá độ. Đây là một hiện tượng tự nhiên, vẫn thường xuất hiện trước những cuộc bầu cử quốc hội giữa kỳ. Hầu như lần nào cũng vậy, đảng của Tổng thống trong nhiệm kỳ đầu luôn luôn bị mất ghế ở Hạ viện và Thượng viện.
Các cuộc bầu cử này diễn ra trong lúc những cuộc thăm dò ý kiến công chúng cho thấy tổng thống Obama tiếp tục được nhiều người yêu thích vì cá tính của ông, nhưng sự ủng hộ dành cho những chính sách cụ thể của ông đã bị sút giảm.
Bà Karlyn Bowman, một chuyên viên theo dõi ý kiến công chúng của Viện Doanh nghiệp Hoa kỳ ở Washington, cho biết rằng tình hình đã có thay đổi chút đỉnh.
Chuyên gia Bowman nói: “Tuy nhiên, khi nhìn vào những cuộc thăm dò từ thượng tuần tới trung tuần tháng 10, chúng tôi thấy dường như tỉ lệ ủng hộ của Tổng thống Obama đã được ổn định. Tỉ lệ này thậm chí còn gia tăng chút đỉnh trong một số các cuộc thăm dò và nằm ở mức từ 50 tới 55%.”
Bà Bowman cho biết những mối quan tâm về kinh tế tiếp tục khiến cho cái nhìn về tương lai của những người được hỏi ý kiến mang tính chất bi quan. Tình trạng này làm cho phe Dân chủ cảm thấy lo ngại, không biết là có thể tiếp tục chiếm thế đa số ở quốc hội trong cuộc bầu cử giữa kỳ vào năm tới hay không.
Bà Bowman nói tiếp: “Trong lúc dân chúng Mỹ nói rằng kinh tế quốc gia có thể đã bắt đầu ổn định, họ vẫn tiếp tục bi quan về tình hình ở các cộng đồng địa phương của họ. Và đây chính là những điểm có thể gây khó khăn cho tổng thống Obama. Tỉ lệ ủng hộ đối với cách thức ông xử lý vấn đề kinh tế, vấn đề thâm hụt ngân sách, vấn đề giảm thuế, tất cả đều sút giảm từ tháng giêng tới nay.”
Tòa Bạch Ốc và các nhân vật của đảng Dân chủ ở quốc hội đã cảm thấy phấn chấn vì những số liệu công bố hôm thứ năm cho thấy kinh tế Mỹ đã bắt đầu tăng trưởng trở lại trong 3 tháng qua sau hơn 1 năm xuống dốc.
Phe Cộng hòa đang trông chờ một sự tăng cường sức mạnh từ các cuộc bầu cử thống đốc trong lúc họ tiếp tục chống cự sự thúc đẩy của ông Obama cho kế hoạch cải cách hệ thống chăm sóc sức khỏe.
Một số nhân vật nổi tiếng của đảng Cộng hòa, kể cả cựu Thống đốc Alaska, bà Sarah Palin, đã dành sự ủng hộ cho những ứng cử viên bảo thủ. Điều này làm gia tăng khả năng là phe Cộng hòa sẽ bị chia rẽ thêm giữa những thành phần ôn hòa truyền thống với những người muốn đẩy đảng này về phía bảo thủ hơn nữa.
Trong cuộc bầu cử thống đốc ở Delaware, phe Cộng hòa cũng lo ngại là ứng cử viên độc lập có chủ trương trung dung sẽ lấy mất phiếu của ứng cử viên Cộng hòa và giúp cho ông Corzine của đảng Dân chủ được tái đắc cử.
Nhà phân tích chính trị Norman Ornstien cho rằng những vụ chia rẽ này có thể có tác động vào năm tới, khi phe Cộng hòa hy vọng giành thêm ghế ở quốc hội trong cuộc bầu cử giữa kỳ.
Nhà phân tích Ornstien nói: “Việc có những ứng cử viên của phe thứ ba hoặc những ứng cử viên độc lập và có những ứng cử viên bất mãn với những người được đảng Cộng hòa đề cử đang tạo ra những vấn đề vô cùng phức tạp cho đảng Cộng hòa.”
Cả phe Cộng hòa lẫn phe Dân chủ hiện nay đều đã bắt đầu ra sức quyên góp tiền bạc và chọn lựa những người có thể làm ứng cử viên của đảng mình cho cuộc bầu cử quốc hội vào năm 2010.