Trong khi tình hình tại Afghanistan càng ngày càng trở nên phức tạp với nhiều tử vong, nhiều người lên tiếng về sự can thiệp quân sự của Tây phương tại đây. Việc so sánh tương tự với chiến tranh Việt Nam càng ngày càng được nêu lên trong những cuộc tranh luận, đặc biệt liên hệ đến vấn đề gia tăng sự có mặt của quân đội Mỹ tại Afghanistan. Theo như tường trình của phân tích gia tin tức Gary Thomas của đài VOA, thì có sự tương đồng cũng như có sự khác biệt sâu xa giữa hai cuộc chiến tranh.
Cuộc chiến Hoa Kỳ tham dự và thất bại cách đây khoảng 40 năm trở lại ám ảnh vị Tổng thống trẻ tuổi, các cố vấn và các tướng lãnh cũng như quốc gia mà ông đang cai trị. Điều mà nhiều người gọi là V có nghĩa là Việt Nam được nghe thấy ngày càng nhiều trong những cuộc tranh luận về sự can thiệp của Hoa Kỳ tại Afghanistan.
Những tiếng nói này, ngay trong đảng của chính Tổng thống Barack Obama, cảnh báo là Hoa Kỳ có thể sa vào vũng lầy như Việt Nam trước đây và Afghanistan có thể trở thành Việt Nam của Tổng thống Obama.
Ông Anthony Cordesman, chuyên gia phân tích cao cấp của Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế và Chiến lược tuyên bố là sự so sánh này được ghi nhận sau chuyến đi thăm Afghanistan mới đây của ông.
Chuyên gia Cordesman nhận định: “Điều mà tôi nhận thấy tại Afghanistan là nó rất giống với những vấn đề không những tại Iraq mà còn tại Việt Nam nhiều năm trước đây. Chúng ta đang chiến đấu trong cuộc chiến nửa thế kỷ sau và chúng ta thất bại vì những lý do tương tự như trước đây nửa thế kỷ.”
Vào thời kỳ đó, yêu cầu gởi thêm quân vào chiến trường được gọi là cuộc leo thang chiến tranh. Ngày nay được gọi là tăng quân. Tuy nhiên, ngày nay cũng như trước đây, lực lượng Hoa Kỳ phải săn lùng kẻ thù trên những địa hình khó khăn và kẻ thù ẩn núp trong dân chúng hay tại những nơi an toàn bên kia biên giới nước láng giềng.
Thiệt hại về thường dân dấy lên lòng căm phẫn. Và tham nhũng lan tràn trong chính phủ Kabul cũng như trước đây tại Saigon, thủ đô của miền Nam Việt Nam.
Trung tá lục quân hồi hưu Larry Wilkerson, trước đây là Chánh văn phòng của Ngoại trưởng Colin Powell dưới thời chính quyền của Tổng thống Bush, đồng thời cũng là một cựu chiến binh Việt Nam cho biết là những đoạn phim video ông nhận được từ những người bạn trong quân đội tại Afghanistan đã nêu lên những so sánh gây lo ngại với kinh nghiệm của ông tại Việt Nam những năm trước đây.
Ông Wilkerson nói: “Bạn nhìn vào những hình ảnh này và nói, đây là căn cứ hỏa lực tại Rừng Lá ở Việt Nam. Và đây cũng giống như vùng Cánh Thiên Thần, nằm sát biên giới Cambodia, căn cứ an toàn của kẻ địch và bạn không được phép vượt qua đường ranh này, không được tiến vào khu vực có kẻ địch. Đây là một chính phủ tham nhũng tại Kabul. Đây là những phương thức khác nhau và tạp nhạp chúng ta dùng để cố gắng chinh phục nhân tâm nhưng không có hiệu quả. Cũng như chúng ta cố gắng mang lại an ninh cho một ấp nhưng khi chúng ta rút khỏi thì ấp này không còn an ninh nữa và Taliban trở lại. Có rất nhiều điểm tương đồng đáng sợ.
Sự tương đồng rõ rệt nhất dưới mắt của nhiều nhà phân tích là nơi trú ẩn của đối phương. Cũng giống như Việt Cộng và bộ đội chính quy Bắc Việt đã sử dụng Lào và Campuchia làm sào huyệt, phe Taliban dùng các khu vực bộ tộc bên nước láng giềng Pakistan để làm chỗ trú ẩn.
Tổng thống Richard Nixon đã cho đưa quân sang Campuchia năm 1970 để tấn công những nơi trú ẩn của đối phương. Còn nay quân đội Mỹ dùng máy bay không người lái oanh kích mật khu của Taliban ở bên trong lãnh thổ của Pakistan.
Nhưng theo như phân tích gia Charles Kupchan thuộc Hội đồng Quan hệ Nước ngoài nêu lên, thì dựa trên những cân nhắc về chính trị và an ninh, biện pháp đưa quân vào Pakistan đã bị loại bỏ.
Ông Kupchan phân tích: “Cho dù Mỹ dùng máy bay không người lái oanh kích trên lãnh thổ Pakistan, Mỹ không được phép đưa quân đội vào lãnh thổ Pakistan. Trong bối cảnh đó, phe Taliban có được nơi trú ẩn tương đối an toàn, và có thể băng qua biên giới để tiến vào Afghanistan, phá hoại xong lại rút về Pakistan.
Tuy nhiên cũng có những điểm khác biệt lớn giữa hai cuộc chiến. Afghanistan đa dạng hơn nhiều về chủng tộc, và có những liên hệ sâu sắc giữa các bộ tộc. Mục tiêu đặt ra cho cuộc chiến tranh Afghanistan là xóa bỏ các căn cứ của phe Taliban và al-Qaida tại khu vực này, nơi đối phương dùng để làm căn cứ xuất phát các cuộc tấn công nhắm vào các mục tiêu ở các nước phương Tây. Còn mục tiêu của cuộc chiến tranh Việt Nam là dập tắt phong trào nổi dậy được Cộng sản hậu thuẫn.
Các lực lượng quân sự Mỹ tại miền nam Việt Nam đã tăng từ 184 ngàn binh sĩ vào năm 1965 lên đến 537 ngàn binh sĩ vào khoảng cuối năm 1968. Hiện nay Mỹ dự trù sẽ có khoảng 68 ngàn binh sĩ đồn trú tại Afghanistan trước cuối năm nay, và con số này có thể tăng lên nếu Đại tướng Tư lệnh Stanley McChrystal yêu cầu, và được Tổng thống Obama chấp thuận.
Vào thời kỳ Chiến Tranh Việt Nam, Mỹ đã áp dụng chế độ quân dịch bắt buộc, và điều này đã làm dấy lên phong trào phản chiến rộng khắp. Còn ngày nay quân đội Mỹ chỉ sử dụng toàn các binh sĩ tình nguyện. Theo các nhà phân tích, thì điều này đã làm tắt đi phong trào biểu tình phản chiến lan rộng và rầm rộ. Phân tích gia Erik Leaver của Viện Nghiên cứu Chính sách nói rằng một điểm khác biệt lớn là sự chống đối mạnh nhất đối với cuộc chiến tranh Afghanistan có lẽ xuất phát từ sự tốn kém tài chánh của cuộc chiến hơn là thiệt hại về nhân mạng
Phân tích gia Leaver nhận định: “Chúng ta có một động lực rất khác bên trong cuộc Chiến tranh Việt Nam về sự thiệt hại nhân mạng. Tốn kém về tài chánh là một vấn đề hoàn toàn riêng biệt, và tôi cho rằng chúng ta bắt đầu cảm nhận ảnh hưởng của chi phí tài chánh này tại Mỹ, khi Tổng thống Obama phải đề nghị chi thêm tiền cho cuộc chiến Afghanistan. Chúng ta có thể thấy những chống đối tương tự như thời kỳ Chiến Tranh Việt Nam.”
Hơn 58 ngàn binh sĩ Mỹ chết tại Việt Nam. Tại Afghanistan cho tới nay, gần một ngàn binh sĩ Mỹ đã thiệt mạng.
Đọc nhiều nhất
1