Australia đã yêu cầu để cho lãnh sự quán được tiếp xúc với một cấp quản trị của công ty mỏ Rio Tinto đang bị giữ ở Trung Quốc vì bị nghi là làm gián điệp. Trung Quốc đã xác nhận 4 nhân viên của công ty Rio Tinto bị cáo buộc về tội đánh cắp bí mật nhà nước. Việc bắt giữ những người này diễn ra vào cùng thời điểm với các cuộc thương thảo gay go về giá cả giữa Bắc Kinh và công ty tài nguyên liên doanh Anh-Úc, cũng như một cố gắng bất thành của Trung Quốc trong việc mua một cổ phần nhiều tỷ đôla của Rio Tinto. Từ Sydney, thông tín viên Phil Mercer của đài VOA gửi về bài tường thuật sau đây.
Công dân Úc Stern Hu đã bị các giới chức thuộc Bộ Công An Trung Quốc bắt giữ hôm chủ nhật vừa qua. Tin cho hay: 3 nhân viên khác của công ty Rio Tinto bị bắt mang quốc tịch Trung Quốc.
Các chính trị gia bảo thủ tại Úc tin rằng vụ bắt giữ những người vừa kể có thể liên quan đến sự tức giận của Trung Quốc vì đã không chiếm được 18% cổ phần của Rio Tinto, cũng như sự bất bình của Trung Quốc về các cuộc đàm phán kéo dài về giá cả quặng sắt, một thành phần chủ yếu trong việc chế tạo thép.
Trung Quốc đã đòi thực hiện việc cắt giảm mạnh, mà phía khu vực tài nguyên của Úc bác bỏ.
Rio Tinto là công ty mỏ lớn hàng thứ ba trên thế giới, và đang dẫn đầu các cuộc thương lượng về cung cấp quặng sắt trên toàn cầu trong các cuộc đàm phán về giá cả với các nhà máy của Trung Quốc. Hai bên đã không đạt được một thỏa thuận trước kỳ hạn đã định là ngày 30 tháng 6.
Các nhà đầu tư lo ngại rằng những cáo giác về gián điệp công nghiệp có thể gây thiệt hại cho các quan hệ béo bở giữa Úc và đối tác thương mại lớn nhất của mình. Một thời kỳ tăng trưởng kinh tế lâu bền tại Úc đã nhờ vào nhu cầu tưởng như không cạn của Trung Quốc về các khoáng sản của Úc.
Quan niệm cho rằng việc bắt giữ ông Hu có liên quan đến các vấn đề thương mại nhạy cảm đã bị chính phủ Úc bác bỏ.
Ngoại trưởng Úc Stephen Smith nói rằng các nhà ngoại giao Úc phải được phép thăm ông Hu.
Ngoại trưởng Smith nói: “Chúng tôi muốn tiếp xúc với ông ấy để được an tâm về sự an toàn của ông ấy, về phúc lợi của ông ấy. Về lý do đã nêu ra cho việc bắt giữ ông – đó là làm gián điệp và ăn cắp bí mật nhà nước, thì như đã nói, chúng tôi rất ngạc nhiên về sự kiện ấy.”
Ông Hu là một trong số 4 nhân viên của Rio Tinto bị bắt ở Trung Quốc. Tin cho hay 3 người kia là công dân Trung Quốc.
Trong một thông cáo, công ty Rio nói rằng đã không thể tiếp xúc với bất cứ nhân viên nào bị bắt ở Trung Quốc. Công ty đang tìm cách đòi Trung Quốc xác minh về vụ việc này và nhấn mạnh rằng công ty sẽ 'hợp tác đầy đủ với bất kỳ cuộc điều tra nào mà nhà chức trách Trung Quốc muốn thực hiện'.
Theo luật của Trung Quốc về gián điệp công nghiệp, nhà chức trách có quyền rộng rãi khi quyết định cách thức truy tố. Chính phủ ở Bắc Kinh coi một số dữ liệu về kinh tế và những vấn đề khác là bí mật nhà nước.
