Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ xác nhận là Bắc Triều Tiên trục xuất các thanh sát viên của Hoa Kỳ và của Cơ quan Nguyên tử năng Quốc tế ra khỏi khu vực Lò phản ứng hạt nhân Yongbyon. Theo tường thuật của Thông tín viên đài VOA David Gollust từ Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ thì chính quyền của Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama nói rằng quyết định bỏ các cuộc đàm phán hạt nhân và khởi động lại cơ sở hạt nhân đã được báo là một bước thoái bộ của Bắc Triều Tiên.
Các quan chức Mỹ cho biết thông cáo trục xuất thanh sát viên đã được Bắc Triều Tiên trao cho toán chuyên gia Mỹ tại cơ sở hạt nhân Yongbyon hôm thứ ba, gần như cùng thời điểm các thanh sát viên của Cơ quan Nguyên tử năng Quốc tế được thông báo rời khỏi cơ sở này.
Hành động này có nghĩa là lần đầu tiên trong gần 2 năm qua, Lò phản ứng Yongbyon, nơi được xem là cơ sở sản xuất plutonium cho kho võ khí hạt nhân nhỏ của Bắc Triều Tiên, sẽ không còn nằm dưới sự giám sát của quốc tế.
Hôm thứ ba, Bắc Triều Tiên đã loan báo sẽ không tham gia vào các cuộc đàm phán 6 bên về chương trình hạt nhân của nước này, do Trung Quốc bảo trợ nữa, và sẽ khởi động lại nhà máy Yongbyon sản xuất plutonium để trả đũa việc Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc ra tuyên cáo lên án vụ phóng tên lửa đạn đạo tầm xa của họ.
Quyền phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao, ông Robert Wood nói rằng toán thanh sát viên của Hoa Kỳ gồm nhiều chuyên gia về hạt nhân được thông báo phải rời khỏi địa điểm Lò phản ứng ngay lập tức.
Ông Wood nói rằng hành động này rõ ràng là một vấn đề quan ngại đối với Hoa Kỳ và là một bước thoái bộ, và rằng Bắc Triều Tiên chỉ tự cô lập thêm nữa mà thôi. Sau đây là lời ông Wood.
Ông Wood nói: “Cộng đồng quốc tế đã đề nghị mở đường cho Bắc Triều Tiên trở lại sinh hoạt trong cộng đồng quốc tế. Và hành động của Bắc Triều Tiên như ngày hôm qua không có lợi gì, và cũng không giúp giải quyết được các vấn đề còn tồn đọng. Tất cả chúng ta cùng theo đuổi mục tiêu tìm cách phi hạt nhân hóa Bán đảo Triều Tiên. Chúng ta muốn thấy điều đó được thực hiện. Tuy nhiên, một lần nữa Bắc Triều Tiên lại đưa ra quyết định như vậy. Và họ sẽ phải đối phó với những hậu quả từ quyết định đó.”
Bắc Triều Tiên nói rằng họ có quyền tiến hành một vụ phóng tên lửa, và nhất mực nói rằng đó là vụ phóng vệ tinh vào quĩ đạo, và tuyên cáo lên án do Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc đưa ra là một 'sự xúc phạm không thể chịu nổi.'
Các quan chức Hoa Kỳ nói rằng không có phần nào của tên lửa gồm 3 phần Bắc Triều Tiên phóng lên vào được quĩ đạo, và vụ phóng này chỉ là một cuộc thử nghiệm tên lửa đạn đạo tầm xa được ngụy trang không khéo. Chiếu theo một nghị quyết năm 2006 của Liên hiệp quốc,Bắc triều tiên bị cấm không được thực hiện những vụ phóng thử như vậy.
Trả lời câu hỏi về vấn đề này, người phát ngôn Bộ Ngoại Giao ông Robert Wood nói rằng hành động trả đũa của Bắc Triều Tiên không phải là một thất bại về chính sách ngoại giao của Hoa Kỳ, mà là một thất bại của Bình Nhưỡng đã không hoàn thành nghĩa vụ quốc tế của họ.
Một quan chức cao cấp Bộ Ngoại Giao nói rằng Hoa Kỳ đang tiếp xúc với các nước tham gia tiến trình đàm phán 6 bên, để xem làm thế nào thuyết phục Bắc Triều Tiên trở lại bàn đàm phán.
Bắc Triều Tiên, trên nguyên tắc vào năm 2005 đã thỏa thuận bãi bỏ chương trình hạt nhân, kể cả võ khí hạt nhân, để đổi lấy viện trợ và lợi ích ngoại giao.
Tháng 5 năm 2008, Bắc Triều Tiên đã đóng cửa và tháo gỡ một phần lò phản ứng hạt nhân Yongbyon, kể cả phá hủy tháp làm nguội, và tiến trình này đã được truyền hình. Các chuyên gia về hạt nhân nói rằng sẽ mất nhiều tháng nữa cơ sở hạt nhân Yongbyon mới có thể hoạt động trở lại.
Hôm thứ tư ,Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc đã mở các cuộc thảo luận về việc gia tăng các biện pháp trừng phạt đối với Bắc Triều Tiên vì nước này vi phạm lệnh cấm thử nghiệm tên lửa đạn đạo.
