Phiên xử cựu cai tù Khmer Ðỏ khai mạc tại Phnom Penh

Tòa án Kampuchea được Liên hiệp quốc hỗ trợ đang nghe các cáo trạng buộc tội một trưởng trại tù cũ của Khmer Đỏ. Theo bài tường thuật của thông tín viên Daniel Schearf từ văn phòng Đông Nam Á của đài VOA, cựu viên chức Khmer Đỏ này thú nhận là đã đóng một vai trò trong việc tra tấn và hành quyết hàng ngàn người Kampuchea vô tội.

Phiên xử Kaing Guek Eav, thường được biết dưới tên 'Duch' đã khai mạc hôm nay, với các cáo trạng buộc tội hắn ta được đọc lên trước tòa.

Cựu trưởng trại tù Tuol Sleng ở Phnom Penh này bị cáo buộc về các tội ác chiến tranh, các tội ác chống lại nhân loại, tra tấn và sát nhân.

Viên chức của tòa án này nói rằng Duch xác nhận là việc tra tấn trong nhà tù là chuyện thường và bất cứ ai bị thẩm vấn cũng có thể bị tra tấn.

Có ít nhất 12,000 người Kampuchea đã bị tra tấn ở Tuol Sleng, dưới sự giám sát của Duch, vì bị cáo buộc là phản bội chế độ Khmer Đỏ và chủ nghĩa cộng sản. Đa số sau đó đã bị hành quyết. Một số bị đánh đập bằng gậy sắt cho đến chết.

Duch là cựu viên chức duy nhất của Khmer Đỏ thừa nhận trách nhiệm về những tội ác đã phạm dưới thời cai trị tàn ác vào thập niên 1970, và cũng là người đầu tiên chứng tỏ sự ăn năn hối lỗi.

Ông Nic Dunlop là một ký giả tự do đã phát hiện Duch vào năm 1999, trốn tránh gần biên giới giáp với Thái Lan và dùng một cái tên giả. Ông Dunlop nói với đài VOA rằng khó mà đánh giá được liệu sự hối lỗi của Duch có thực lòng hay không.

Ông Dunlop nói: “Dù sao, thì hắn ta đã nói với chúng tôi rằng hắn ta bắt đầu cảm thấy khó chịu về những gì xảy ra trong nhà tù do hắn cai quản thời đó vào lúc chót. Rất gần lúc chót, dường như khoảng vài tháng trước khi Việt Nam qua giải phóng cho Kampuchea thoát khỏi chế độ Khmer Đỏ. Vì thế, rất khó mà nói được.”

Vào cuối tuần này, Duch dự trù sẽ đưa ra một lời khai mà trong đó hắn ta sẽ bầy tỏ đôi chút trách nhiệm và sự hổ thẹn về những gì hắn ta đã làm.

Vụ xử, trên nguyên tắc đã bắt đầu hồi tháng 2, dự trù sẽ kéo dài nhiều tháng. Nếu bị xét là có tội, can phạm 66 tuổi này có thể bị án tù chung thân.

Còn 4 người nữa giữ các chức lãnh đạo cấp cao hơn của Khmer Đỏ, đang bị câu lưu dự trù sẽ bị đưa ra tòa vào cuối năm nay.

Tòa án đã bị vướng mắc nhiều cáo buộc tham nhũng và can thiệp chính trị nhằm hạn chế con số các cựu thủ lãnh Khmer Đỏ bị đưa ra trước công lý.

Có tới 2 triệu người Kampuchea đã chết dưới thời Khmer Đỏ, và lãnh tụ cuồng tín của phe này là Pol Pot đã chết trước khi bị đưa ra xét xử.