Bộ trưởng quốc phòng Hoa Kỳ Robert Gates cho biết ông dự kiến các vị Bộ trưởng quốc phòng NATO sẽ thảo luận về cách thức mở lại cuộc đối thoại chính thức với Nga khi ông nhóm họp với họ trong ngày hôm nay và ngày mai tại thành phố Krakow của Ba Lan. Cuộc đối thoại Nga-NATO đã bị tạm ngưng hồi năm ngoái sau khi Nga xâm lăng Gruzia. Từ phi cơ chở Bộ trưởng Gates tới Ba Lan, thông tín viên Al Pessin của đài VOA gởi về bài tường thuật sau đây.
Bộ trưởng Gates cho biết các mối quan hệ với Nga không phải là trọng tâm của hội nghị, nhưng ông dự kiến là giữa các phiên họp chính thức, các vị bộ trưởng sẽ thảo luận về vấn đề này, lý do là vì có rất nhiều vấn đề cần phải thương thảo với Nga, cho dù đôi bên có những mối bất đồng.
Ông Gates nói: "Có những hành vi của Nga làm cho chúng ta quan tâm. Chúng ta cũng cần tới Nga trong những lãnh vực khác. Vì vậy tôi nghĩ rằng chúng ta phải thương thảo về mối quan hệ này một cách xây dựng để đôi bên có thể tiến tới. Nhưng đồng thời chúng ta vẫn phải lưu ý tới những hành động của họ, những hành động tạo ra những vấn đề khó khăn cho chúng ta."
Bộ trưởng Gates nói rằng một trong các hành động đó là mưu toan của Nga nhằm thuyết phục Kyrgyzstan ngưng cho phép Hoa Kỳ sử dụng căn cứ của họ ở Manas để tiếp tế cho binh sĩ Mỹ và NATO ở Afghanistan. Ông nói rằng Nga đang tìm cách thủ lợi đôi đàng qua việc đề nghị giúp đỡ Hoa Kỳ nhưng đồng thời lại gây sức ép lên chính phủ Kyrgyzstan.
Về mối quan hệ Mỹ-Nga, Bộ trưởng Gates cho biết sẽ có một cuộc duyệt xét ở cấp cao nhất, bao gồm các giới chức của Tòa Bạch Ốc, Bộ Ngoại giao, Ngũ giác đài và các cơ quan khác, để tìm ra sự cân bằng giữa ý định xúc tiến các mối quan hệ và những mối quan tâm về một số chính sách của Nga.
Một số nhà phân tích suy đoán rằng chính quyền Obama có thể sẽ đề nghị hủy bỏ kế hoạch bố trí hệ thống phòng thủ phi đạn ở Ba lan và Cộng hòa Chéch để cải thiện quan hệ với Nga, là nước mạnh mẽ phản đối kế hoạch này. Các giới chức Hoa Kỳ chưa tuyên bố là họ muốn làm như thế, nhưng Bộ trưởng Gates đã nhắc lại lập trường của tân chính phủ, trong đó có hai điều kiện không hề tồn tại dưới thời Tổng thống George W Bush.
Ông Gates nói: "Chúng ta lo ngại về mối đe dọa phi đạn của Iran, và chừng nào mà mối đe dọa này còn thì chúng ta vẫn còn tiếp tục theo đuổi công tác phòng thủ phi đạn, với điều kiện là chúng ta đoan chắc rằng hệ thống này hoạt động hữu hiệu và ít tốn kém, và chúng ta muốn theo đuổi kế hoạch với sự hợp tác không chỉ với các đồng minh NATO mà còn với Nga nữa."
Tại các cuộc họp trong tuần này, bộ trưởng Gates sẽ có cơ hội thảo luận trực tiếp với các vị Bộ trưởng quốc phòng của Ba lan và Cộng hòa Chéch về quan điểm mới của tân chính phủ ở Washington.
Dưới thời chính quyền Bush, ông Gates đã tìm cách sắp xếp để có sự hợp tác với Nga về vấn đề phòng thủ phi đạn, nhưng các giới chức Nga đã khước từ đề nghị đó. Họ nói rằng việc lắp đặt hệ thống này ở Âu châu đe dọa tới an ninh của Nga.
Giờ đây, ông Gates hy vọng đôi bên sẽ có một khởi điểm mới.
Ông Gates nói: "Tôi hy vọng là với một sự bắt đầu mới có thể sẽ có một số cơ hội với phía Nga mà chúng ta có thể tìm cách nắm bắt.
Bộ trưởng Gates cho biết các cuộc thảo luận chính thức giữa ông với các vị Bộ trưởng quốc phòng NATO trong ngày hôm nay và ngày mai sẽ tập trung vào vấn đề Afghanistan và việc chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh NATO vào tháng tư. Tuy nhiên, một số cuộc thảo luận bên lề hội nghị về Nga có lẽ cũng không kém phần quan trọng.
