Nga và Ukraina đã tiếp tục cung ứng khí đốt thiên nhiên cho Châu Âu chấm dứt một vụ giằng co vào giữa mùa đông băng giá khiến hàng triệu người tiêu thụ ở châu lục này phải chịu cảnh không có điện hay khí sưởi ấm trong 13 ngày lạnh buốt. Từ Moscow, thông tín viên đài VOA Peter Fedynski ghi nhận chi tiết trong bài tường thuật sau đây.
Một giới chức tại trạm đo lường của công ty năng lượng quốc doanh Gazprom của Nga cho biết các vòi ống đã được mở lúc 10 giờ 24 sáng, trễ hơn đã định 24 phút. Các viên chức từ cả 2 bên biên giới Nga và Ukraina xác nhận là khí đốt đã được chuyển tải sang Châu Âu.
Hôm qua, Gazprom và công ty đối tác tại Ukraina là Naftohaz, đã ký hợp đồng 10 năm, dựa trên một thỏa thuận giữa 2 vị thủ tướng của 2 nước.
Được biết hợp đồng cũ đã hết hạn từ ngày 31 tháng 12, đưa tới việc Nga đã cắt nguồn khí đốt tới Ukraina vào ngày đầu năm 2009. Cả 2 nước đổ lỗi cho nhau vì đã ngừng cung cấp khí đốt cho Châu Âu vào ngày 7 tháng Giêng vào một mùa đông lạnh giá hơn mức bình thường.
Ông Alexei Miller giám đốc công ty Gazprom nói Ukraina sẽ trả tiền khí đốt giảm 20% so với giá thị trường, cho tới cuối năm nay.
Ông Miller cho biết giá căn bản cho quí đầu tiên sẽ là 360 đô la mỗi ngàn mét khối. Ông nói rằng giá khí đốt được dựa vào giá dầu, có nghĩa là các phí tổn của Ukraina trong tương lai sẽ tùy thuộc vào sự dao động giá dầu và sản phẩm dầu.
Giá mà Nga sẽ trả cho Ukraina về dịch vụ trung chuyển sẽ vẫn là một đôla 70 cents cho mỗi 100 kilomet đường ống dẫn. Ông Miller nói rằng hợp đồng cũng quy định phải trả trước 100 phần trăm, nếu Ukraina không trả tiền khí đốt đúng hạn. Hiên nay, việc chi trả được thực hiện một tháng sau khi giao khí đốt.
Thủ tướng Ukraina, bà Yulia Tymoshenko ca ngợi việc giảm giá.
Bà Tymoshenko nói rằng việc giảm giá sẽ giúp cho Ukraina có thời giờ để thực hiện công tác về hiệu năng và đa dạng hóa năng lượng, và làm mọi thứ để nước này cảm thấy rằng giá khí đốt toàn cầu đòi hỏi có một thái độ khác đối với việc sử dụng năng lượng.
Công nghiệp của Ukraina được coi là một trong những nền công nghiệp thiếu hiệu năng nhất trong tất cả các quốc gia.
Moscow và Kyiv cũng đồng y mua thẳng khí đốt, loại bỏ các công ty môi giới gây tranh cãi, mà bà Tymoshenko cho là một nguồn gốc của tình trạng tham nhũng trong việc mua bán năng lượng. Tuy nhiên, phát ngôn viên của tổng thống Vikor Yushchenko của Ukraina chỉ trích giá khí đốt mới, và nói rằng giá này cao hơn so với giá mà các quốc gia Châu Âu phải trả.
Dân chúng Châu Âu lệ thuộc vào khí đốt thiên nhiên của Nga đã lâm vào cảnh thiếu điện và khí sưởi ấm trong gần 2 tuần lễ. Châu Âu đã chỉ trích Ukraina và Nga là không tin cậy được, và sự kiện này đã khơi ra các đề nghị xây dựng những đường ống dẫn và nguồn năng lượng thay thế.