Giữa một cơn khủng hoảng về nhà đất ở Hoa Kỳ, chính phủ của Tổng thống Bush đã tiếp quản hai công ty tài trợ địa ốc làm ăn thất bại, trong nỗ lực hạn chế tình trạng xáo trộn thêm trong khu vực này. Từ thủ đô Washington, thông tín viên Michael Bowman của đài VOA ghi nhận chi tiết trong bài tường thuật sau đây.
Năm vừa qua đã chứng kiến một sự tăng vọt trong số người sở hữu nhà đất bị tịch thu nhà để thế nợ, trị giá nhà đất sụt giảm ở phần lớn các nơi trong nước, và các luật lệ tín dụng siết chặt hơn đã khiến người dân Mỹ khó vay tiền hơn.
Trong những tháng vừa qua, tình cảnh còn tệ hại hơn với tin tức cho thấy hai đại công ty tài trợ địa ốc là Fannie Mae và Freddie Mac, mấp mé bị vỡ nợ. Gộp chung lại, hai công ty này sở hữu hay bảo kê gần phân nửa tất cả các khoản tiền cho vay để mua nhà ở Hoa Kỳ.
Trong một cuộc họp báo hôm qua, Bộ trưởng tài chính Mỹ, ông Henry Paulson loan báo chính phủ liên bang sẽ nắm quyền kiểm soát các công ty này, một quyết định mà ông mô tả là cần thiết để ngăn tránh thêm những biến động về tài chính.
Ông Paulson nói: “Các công ty Fannie Mae và Freddie Mac to lớn và can dự vào hệ thống tài chính của chúng ta ở mức độ khiến công ty nào thất bại cũng sẽ gây ra rối loạn lớn trong các thị trường tài chính ngay trong nước này cũng như trên toàn cầu. Sự rối loạn sẽ tác động trực tiếp và tiêu cực đến phúc lợi của mọi nhà, từ ngân sách gia đình cho đến giá trị nhà đất, cho đến tiền tiết kiệm để cho con vào đại học và tiền hưu trí. Và sự thất bại sẽ gây nguy hại cho sự tăng trưởng kinh tế và sự tạo dựng công ăn việc làm.”
Chính phủ Bush nói rằng Fannie Mae và Freddie Mac sẽ được đặt dưới sự bảo toàn của chính phủ và một ban lãnh đạo quản trị mới. Hai công ty sẽ được điều hành bởi một cơ quan chính phủ cho đến khi nào toàn cảnh tài chính được cải thiện và không còn nguy cơ thất bại nữa.
Ông Paulson nói rằng mọi nỗ lực sẽ được thực thi để tránh cho những người thọ thuế khỏi phải chịu gánh nặng tài chính do việc tiếp quản gây ra.Đa số người Mỹ vay tiền tài trợ địa ốc qua các ngân hàng tư nhân. Từ nhiều thập kỷ, Fannie Mae và Freddie Mac đã hấp dẫn các ngân hàng cho vay tiền tài trợ địa ốc bằng cách mua lại những khoản nợ của các ngân hàng và rồi bán lại cho các nhà đầu tư tư nhân.
Nhưng những năm vừa qua đã chứng kiến cảnh những khoản tiền cho vay để mua nhà được cấp cho các cá nhân có thành tích tín dụng yếu kém, nhiều rủi ro hoặc không đầy đủ, nhiều người đã không trả nổi tiền nợ hoặc có nguy cơ không trả được nợ.
Sự kiện Fannie Mae và Freddie Mac bị rơi vào tình thế thất thu lớn về tài chính phát xuất từ cuộc khủng hoảng nhà đất khiến hai công ty này mấp mé bị vỡ nợ.Tin về việc tiếp quản của chính phủ đã gây phản ứng mau chóng từ phía cả hai ứng cử viên tổng thống Hoa Kỳ.
Phát biểu trong chương trình nói chuyện với quốc dân ‘Face the Nation’ của đài truyền hình CBS, ứng cử viên của đảng Cộng hòa, ông John McCain nói rằng đó là một quyết định cần phải thực hiện.
Ông McCain nói: “Tôi cho rằng chúng ta phải giúp dân chúng giữ được nhà cửa của mình. Phải có sự tái cấu trúc, phải có sự tái tổ chức và phải có một mức độ tin tưởng rằng chúng ta đã ngăn chặn được tình trạng đi xuống này. Đó là một việc làm khó khăn và gay go.”
Ông McCain nói thêm rằng những tai ương của Fannie Mae và Freddie Mac là triệu chứng của một sự thất bại toàn diện của chính phủ trong việc giải quyết những vấn đề quan trọng. Ông nói rằng chính phủ liên bang đã trở nên kém hữu hiệu hơn vì điều mà ông gọi là sự ưu đãi bè phái và ảnh hưởng của các đặc lợi đặc quyền và giới vận động hành lang.
Đối thủ phía đảng Dân chủ Barack Obama cũng bầy tỏ sự ủng hộ việc chính phủ tiếp quản hai công ty này. Nhưng một đồng minh của ông Obama, đảng viên đảng Dân chủ, thống đốc tiểu bang Virginia, ông Tim Kaine nói rằng tình trạng rối loạn tài chính là lỗi của Tổng thống Bush.
Ông Kaine nói: “Chính phủ Bush đã thực hiện một biện pháp quan trọng, nhưng đã quá trễ. Trong thời gian chính phủ Bush cầm quyền đã có một hiện tượng hoàn toàn chối bỏ trách nhiệm về việc điều hành các thị trường tài chính quốc gia, dẫn đến hiện trạng này.”
Chứng khoán của Fannie Mae và Freddie Mac đã bị sụt giá trong những tháng vừa qua. Quá trình tiếp quản của chính phủ liên bang bao gồm việc chính phủ mua chứng khoán của các công ty và việc hòa nhập các tài khoản để bảo đảm là hoạt động liên tục của các công ty.
Fannie Mae và Freddie Mac là các cơ sở kinh doanh được chính phủ bảo trợ, và nằm trong số nhiều tổng công ty dịch vụ tài chính do Quốc hội Hoa Kỳ thành lập.
