Vào lúc giá xăng dầu tăng vọt trên toàn thế giới như hiện nay, ngay cả người dân ở xứ được coi là giàu có như nước Mỹ cũng đã cảm thấy tác hại của nó hiện diện trong đời sống thường ngày. Hiển nhiên nhất là bình xăng xe hơi của họ chiếm một khoản chi ngày càng lớn. Tuy nhiên, dân Mỹ vẫn được tiếng là những người biết mau chóng đối phó với tình thế. Vì vậy, thay vì một mình lái xe đi làm như thời xăng dầu còn rẻ thì nay rất nhiều người quay sang sử dụng phương tiện chuyên chở công cộng, như xe buýt, xe điện ngầm, đi chung xe với nhau và nhất là dịch vụ đi chung xe van, người Mỹ gọi là 'Van Pool'. Vậy dịch vụ Van Pool được điều hành như thế nào và lợi ích của nó ra sao? Mời quí vị nghe Lá Thư Mỹ Quốc tuần này qua câu chuyện giữa Lan Phương và bà Donna Bolthouse, một người sử dụng dịch vụ Van Pool từ nhiều năm nay tại vùng phụ cận thủ đô Washington.
'Van Pool' là một loại dịch vụ chuyên chở để cho một nhóm từ 10 đến 15 người cùng đi chung xe với nhau đến sở làm hàng ngày. Chiếc xe van chở họ được thuê từ một công ty dành cho loại dịch vụ này. Những người trong nhóm hẹn nhau ở một địa điểm nào đó trong khu vực họ cư trú, gần nhà của họ, vào một thời điểm nhất định mỗi ngày, chẳng hạn như 7 giờ sáng.
Họ bỏ xe riêng ở nơi đậu xe dành cho những người sử dụng dịch vụ chuyên chở công cộng của thành phố rồi leo lên xe van đi đến nơi làm việc. Chiếc xe chở họ ngưng ở 5-7 chỗ thả mọi người xuống gần sở làm của. Người lái xe là 1 người trong nhóm. Dĩ nhiên người lái sẽ được một chút ưu tiên nào đó như không phải trả tiền đóng góp hằng tháng chẳng hạn. Nhưng luôn luôn có một hay 2 người khác trong nhóm phòng hờ để khi nào vì một lý do nào đó người lái xe chính nghỉ làm, đi nghỉ hè hay ốm đau, thì đã sẵn có người thay thế.
Bà Donna Bolthouse, một người sử dụng dịch vụ van pool từ 15 năm nay, cho biết thêm: "Trong một số trường hợp, một người trong nhóm có thể sở hữu một chiếc xe van, tự bắt đầu công việc chuyên chở những người đi làm hằng ngày bằng cách tiếp xúc với họ hoặc đưa thông tin lên lên mạng internet để móc nối với những ai trong cùng khu vực cần dịch vụ chuyên chở này."
Trong trường hợp của bà Donna Bolthouse thì chiếc xe van chở bà đi làm hằng ngày do một công ty cung cấp. Mỗi tháng lệ phí là 120 đô la cho mỗi người, nhưng trong nay mai có lẽ số tiền này sẽ tăng chút đỉnh vì giá xăng tăng lên. Khoảng cách giữa nhà bà với sở làm chừng 45-50 dặm vừa đi vừa về. Hằng ngày chiếc xe chở tất cả 15 người. Công ty đưa xe cho họ sử dụng chịu tiền xăng, tiền bảo hiểm, tiền bảo trì, tiền đậu xe. Còn lại bao nhiêu là tiền lời của công ty chủ xe.
Bà Donna nói về những lợi điểm của việc sử dụng dịch vụ chuyên chở này: "Điều lý thú nữa là hầu hết các dịch vụ van pool trong vùng thủ đô Washington đều có đăng ký với chương trình trợ giá chuyên chở công cộng của chính phủ. Một số các cơ quan tư nhân và của chính phủ trợ cấp cho nhân viên một số tạm gọi là phiếu trợ giá chuyên chở công cộng, khoảng trên 100 đô la một tháng cho mỗi người, để khuyến khích nhân viên không dùng xe riêng hầu tránh bớt nạn kẹt xe và ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, đối với những người không làm cho các cơ quan đó thì họ phải trả toàn bộ phí khoản hàng tháng"
Ngoài lợi điểm giúp tiết kiệm tiền bạc, xe van chở họ đi làm có thể sử dụng đường dành riêng cho xe chở đông người, tránh được nạn kẹt xe thường xuyên xảy ra vào giờ đi làm ở lằn ranh thường. Họ không phải trả bất cứ một chi phí nào khác như tiền đậu xe (khá nặng ở những thành phố lớn), xe riêng của họ không bị hao mòn nhiều vì không phải sử dụng chạy đường xa hằng ngày. Đã vậy, nếu bất thình lình bị đau ốm hay có chuyện gì phải về nhà gấp giữa chừng, người sử dụng dịch vụ đi chung xe van được phép gọi taxi chở họ về, tối đa 4 lần 1 năm, mà không phải bỏ tiền túi ra trả, vì có một cơ quan nào đó tình nguyện cấp tiền để chi trả cho chuyện này.
Bà Donna Bolthouse kể thêm về những lợi ích của dịch vụ đi chung xe van: "Một số những lợi ích lớn của việc sử dụng dịch vụ đi chung xe van là nếu như không phải lái xe, người ta có thể ngủ, đọc sách hay thư thả nghỉ ngơi, ngắm trời ngắm đất trên suốt quãng đường đến sở làm. Ngồi bao lâu trên xe cũng không phải chăm chú theo dõi xe cộ trên đường, rồi lại có cơ hội có thêm bạn mới khi đi chung xe với nhau."
Tuy nhiên, theo lời bà Donna, một người đã sử dụng dịch vụ này từ 15 năm nay, thì đi chung xe van cũng có một số những bó buộc của nó.
Bà Donna nói: "Đi chung xe van thì thời giờ không được uyển chuyển như đi xe lửa hay xe điện ngầm vì ai cũng phải có mặt đúng giờ để khởi hành, và chỉ có 1 chuyến thôi và chuyến về cũng vậy, phải đúng giờ. Đôi khi tôi mắc việc bận trong sở nhưng đến giờ về là phải cuống quít chạy ra xe. Nhưng đây là một cách tiết kiệm được rất nhiều tiền cho việc di chuyển hằng ngày đến sở làm."
Và xét cho cùng, đi chung xe đến sở làm là một phương cách hợp lý giữa thời buổi xăng dầu và vật giá leo thang như hiện nay. Bà Donna Bolthouse hy vọng với kinh nghiệm bản thân mà bà thuật lại cho chúng ta nghe, sẽ có thêm rất nhiều người để ý tìm hiểu và sử dụng đến phương tiện chuyên chở này. Đặc biệt, đối với giới công chức chính phủ và những nhân viên làm cho các công ty có trợ cấp di chuyển trong vùng thủ đô, nếu sử dụng van pool thì hầu như họ không phải tốn tiền di chuyển từ nhà đến sở làm."
