Một giới chức cao cấp của Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ, nói rằng trong 13 năm qua kể từ ngày thiết lập bang giao giữa hai nước, Việt Nam đã đạt được nhiều tiến bộ trong các mối quan hệ kinh tế và hợp tác với Hoa Kỳ trong vấn đề tìm kiếm các quân nhân Mỹ mất tích, tuy nhiên nhân quyền vẫn còn là một vấn đề cần được cải thiện. Mời quí vị theo dõi một số chi tiết do phóng viên Trần Nam của Ban Việt Ngữ đài VOA ghi nhận trong buổi điều trần về các mối quan hệ song phương giữa Hoa Kỳ và Việt Nam tại Thượng Viện Hoa Kỳ hôm thứ Tư.
Trong buổi điều trần của Tiểu Ban Đông Á và Thái Bình Dương Sự Vụ tại Thượng Viện Hoa Kỳ để duyệt lại các mối quan hệ song phương giữa Hoa Kỳ và Việt Nam, Trợ Lý Ngoại Trưởng Hoa Kỳ đặc trách Đông Á và Thái Bình Dương Sự Vụ, ông Christopher Hill, nói rằng các mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam đã phát triển mạnh trong một số lãnh vực kể từ khi 2 nước nối lại các mối quan hệ ngoại giao vào năm 1995:
Ông Hill nói: "Việt Nam là một nước mà sự chuyển đổi về kinh tế và dân chủ là điều quan trọng đối với Hoa Kỳ. Và vì tầm quan trọng đó mà chúng ta vẫn tiếp tục giao tiếp với Việt Nam và làm việc với Việt Nam về vấn đề này. Sự chuyển đổi tại Việt Nam có được thực hiện hay không một phần cũng là tùy thuộc vào các mối quan hệ giữa 2 nước. Chúng ta đang làm việc một cách xây dựng với Việt Nam trong nhiều lãnh vực, liên quan đến những vấn đề quan trọng."
Cũng theo lời ông Chhristopher thì sự hội nhập về kinh tế và văn hóa của Việt Nam vào thế giới đã giúp xã hội Việt Nam cởi mở và gia tăng các quyền tự do về xã hội. Người dân Việt Nam ngày nay đã được hưởng nhiều quyền tự do hơn trong đời sống, việc làm, cũng như hành sử tín ngưỡng, và hầu hết đều có một mức sống cao hơn so với những năm tiếp theo sau năm 1975. Tuy nhiên, cũng theo ông thì trong lãnh vực nhân quyền, Việt Nam vẫn còn nhiều khiếm khuyết.
Ông Hill nói: "Tuy nhiên, chắc chắn vẫn còn nhiều khiếm khuyết nghiêm trọng trong các lãnh vực chính trị và tự do dân sự. Người dân không thể lựa chọn chính phủ của họ, họ có thể bị bắt chỉ vì bày tỏ quan điểm chính trị một cách ôn hòa, và họ không có quyền được xét xử một cách công bằng và nhanh chóng. Chính phủ vẫn tiếp tục hạn chế tự do báo chí, tự do ngôn luận và hội họp, cũng như kiểm sót nội dung các bài vở trên Internet."
Ông Christopher Hill, người vừa trở về sau chuyến đi Việt Nam mới đây, đã nhấn mạnh đến vai trò quan trọng mà Quốc Hội Hoa Kỳ đã thể hiện nhằm thăng tiến các mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam trong những năm qua, và nói rằng trong khi Việt Nam và các mối quan hệ song phương đã được cải thiện, thì Quốc Hội đã tăng cường các nỗ lực nhằm gia tăng sự giao tiếp, đồng thời bảo đảm rằng vấn đề nhân quyền và tự do tôn giáo vẫn còn là ưu tiên cao trong các mối quan hệ giữa hai nước.
Một trong những diễn giả trong buổi điều trần này, bà Janet Nguyễn, giám sát viên tại của địa hạt 1, quận Cam, nơi có rất đông người Việt, nói rằng từ ngày Việt Nam có hiệp ước tự do mậu dịch với Hoa Kỳ thì Việt Nam được hưởng rất nhiều lợi lộc nhưng nhà cầm quyền vẫn không nới rộng các quyền tự do dân chủ cho người dân trong nước, nhất là những người tranh đấu cho tự do dân chủ một cách ôn hòa tại Việt Nam. Trong cuộc tiếp xúc sau đó với thông tín viên Đài Tiếng Nói Hoa Kỳ, bà cho biết thêm như sau.
Bà Janet Nguyễn nói: "Từ ngày Việt Nam có được cơ hội giao thương với Hoa Kỳ thi Việt Nam đã nhận được rất nhiều lợi lộc từ những vụ buôn bán với Hoa Kỳ nhưng Việt Nam đã không cho người dân ở trong nước được hưởng những quyền tự do dân chủ, những người giàu thì càng giàu, còn những người nghèo thì càng ngày càng nghèo thêm. Việt Nam cần phải cải thiện vấn đề nhân quyền và tự do. Nguyện vọng của người Việt ở Orange County là muốn thấy một ngày nào đó Việt Nam sẽ có tự do dân chủ."
Tuy nhiên, khi đề cập đến các mối quan hệ ngoại giao giữa Hoa Kỳ và Việt Nam, ông Nguyễn thế Cường, Tùy Viên Báo Chí Sứ Quán Việt Nam tại thủ đô Washington nói rằng quan hệ giữa hai nước đã phát triển mạnh mẽ trong nhiều lãnh vực, nhất là về kinh tế và ngoại giao:
Ông Cường nói: "Trong những năm qua giữa Hoa Kỳ và Việt Nam đã có những bước phát triển rất là mạnh mẽ cả bề rộng lẫn bề sâu trong nhiều lãnh vực khác nhau. Hai nước đã tăng cường các mối quan hệ đặc biệt trong lãnh vực kinh tế, thương mại đầu tư. Với vị thế của Việt Nam càng ngày càng nổi bật trên trường quốc tế, Việt Nam đang hội nhập sâu hơn vào quốc tế thì các mối quan hệ cũng được nâng lên trên một tầm cao hơn trước."
Mặc dù có những chỉ trích về thành tích nhân quyền của Việt Nam, tuy nhiên theo sự giải thích của ông Nguyễn thế Cường của Sứ quán Việt Nam thì đời sống của người dân trong nước được cải thiện trong những năm qua là một bằng chứng cho thấy rằng mỗi nước có thể có những quan niệm khác nhau về vấn đề nhân quyền.
Ông Cường nói: "Tôi nghĩ rằng bất cứ một mối quan hệ nào giữa các quốc gia thì cái chuyện khác biệt là cái chuyện đương nhiên. Điều quan trọng là hai bên đã tìm được cách thức để thu hẹp những khác biệt đó.Về vấn đề nhân quyền thì mỗi quốc gia có một cái nhìn khác nhau, Việt Nam và Mỹ cũng có những cái khác biệt trên cái vấn đề này và chính vì vậy mà hai nước đã tăng cường đối thoại để hiểu biết nhau hơn."
Trong buổi điều trần về các mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam, ngoài vị chủ tịch và các thành viên trong Tiểu Ban Đông Á và Thái Bình Dương Sự Vụ, các đại diện của tổ chức nhân quyền Human Rights Watch, Hội Gia Đình Các Tù Binh và Quân Nhân Mỹ Mất Tích, và chủ tịch Hội Đồng Danh Nghiệp Mỹ ASEAN người ta còn thấy một số đại diện trong cộng đồng người Việt được mời lên phát biểu trong cuộc điều trần tại Thượng Viện, như bà Janet Nguyễn, thành viên trong Hội Đồng Giám Sát tại quận hạt Orange County, Bang California, và ông Đổ Hoàng Điềm Chủ Tịch đảng Việt Tân ở Orange County, California.
Hầu hết các diễn giả đều đưa ra những nhận xét tương tự như nhận định của Thượng Nghị Sĩ Barbara Boxer, người đã chủ tọa buổi điều trần về mối quan hệ Mỹ Việt và vấn đề nhân quyền tại Việt Nam. Theo lời Thượng Nghị Sĩ Boxer thì mối bang giao Việt Mỹ trong những năm qua đã có nhiều tiến bộ trong một số lãnh vực nhưng có một vấn đề mà Hoa Kỳ chưa thấy có những tiến bộ đáng kể, đó là vấn đề nhân quyền.
