Mặc dù chiến tranh đã kết thúc hơn 30 năm qua và là một nước có mức tăng trưởng kinh tế cao vào hàng thứ nhì tại Châu Á, nhưng Việt Nam vẫn còn nằm trong danh sách những nước nghèo nhất trên thế giới. Do đó việc giúp đỡ những người nghèo khó, nhất là người dân tại nông thôn tại Việt Nam vẫn còn là một nhu cầu cấp thiết. Trong số các nhóm làm việc thiện nguyện để đáp ứng nhu cầu này là Bút Nhóm Lửa Việt, một tổ chức qui tụ những người trẻ và được thành lập tại Hoa Kỳ nhằm thực hiện những giúp đỡ, chẳng những cho người Việt trên đất Mỹ mà còn cho những người nghèo khó bên quê nhà. Sau đây là một số chi tiết về các hoạt động của Bút Nhóm Lửa Việt do Trần Nam trong Ban Việt Ngữ của Đài Tiếng Nói Hoa Kỳ ghi nhận qua buổi nói chuyện với linh mục Nguyễn Hoài Chương, sáng lập viên và cũng là Giám Đốc Điều Hành của nhóm này:
Theo lời Linh Mục Nguyễn Hoài Chương, sáng lập viên và cũng là Giám Đốc Điều Hành Bút Nhóm Lửa Việt thì nhóm của ông đã được chính thức hình thành vào năm 1983 ở vùng Đông Bắc Hoa Kỳ trong không khí của một Trại Hè.
Trong khoảng 10 năm đầu, hoạt động của Bút Nhóm Lửa Việt là giúp đỡ những người Việt tại các trại tị nạn và khuyến khích giới trẻ từ Hoa Kỳ đến làm việc thiện nguyện tại các trại tị nạn, cũng như liên kết với các hội đoàn từ thiện và những tổ chức khác để lên tiếng cho đồng bào tị nạn trong thời gian đó.
Một trong những giúp đỡ quan trọng mà nhóm Bút Nhóm Lửa Việt đã thực hiện cho những người tị nạn đã được linh mục Nguyễn Hoài Chương nhắc lại như sau:
NGUYỄN HOÀI CHƯƠNG: Vào các năm 1988, 1989 khi bắt đầu có những vụ cưỡng bách hồi hương thì Bút Nhóm Lửa Việt liên kết với các sinh viên của các trường Đại Học như Harvard , Princeton , Yales, Colombia... và xin những thỉnh nguyện thư để chống lại việc cưỡng bách hồi hương. Và trong thời gian đó Nhóm Lửa Việt cũng đã tổ chức những đêm không ngủ, những đêm cầu nguyện cho quê hương, những buổi tuyệt thực ở gần tòa nhà Liên Hiệp Quốc, tuần hành.
Trong thời gian đó tại Hoa Kỳ, 10 năm đầu Lửa Việt cũng tổ chức những buổi nói chuyện với các sinh viên, và mời các sinh viên nói về chủ đề chiến tranh Việt Nam, nói việc làm thế nào để nạp đơn xin học tại các trường Đại Học ở Mỹ, và trong 24 năm qua nhóm này đã tổ chức trại mùa Hè, mùa Đông tại vùng Đông Bắc, và sau đó lan dần về Texas, Oklahoma, California và nhiều nơi khác.
Cũng theo lời linh mục Nguyễn Hoài Chương thì ngoài các hoạt động vừa kể, sự giúp đỡ của Bút Nhóm Lửa Việt không phải chỉ giới hạn trong cộng đồng người Việt tị nạn tại Hoa Kỳ mà còn lan rộng đến những nơi khác tại quê nhà trong những năm sau đó:
NGUYỄN HOÀI CHƯƠNG: Khi tình hình trong nước bắt đầu thay đổi thì vào khoảng năm 1990, 1991 nhóm Lửa Việt lại bắt đầu chú trọng đến các chương trình từ thiện ở quê nhà. Lửa Việt đã đưa ra 3 lãnh vực hoạt động là y tế, xã hội và giáo dục tại Việt Nam mà mục đích chính là nhắm vào những người nghèo, những người thất học, trẻ em bị bệnh AIDS và các trẻ em sinh ra trong môi trường đó, trẻ em bị sứt môi, trẻ em nghèo không có tiền đi giải phẫu, trong thời gian gần 25 năm qua.
Về lãnh vực y tế tại Việt Nam, nhóm Lửa Việt đã cộng tác với nhóm Patrick Việt Nam đi hoạt động tại các vùng xa và nghèo để giúp giải phẫu sứt môi, khám bệnh cho người dân. Cá nhân tôi trong vòng 6 năm qua, tôi đã đi về Kiên Giang, Hải Dương, Lạng Sơn, Hòa Bình. Về vấn đề y tế, nhóm Lửa Việt chú trọng đến việc giúp một phần nào trong lãnh vực y tế như những tủ thuốc ở vùng miền Thượng, vùng sâu, do các nữ tu và các chùa giúp đỡ, một tủ thuốc mà người dân có thể đến đó xin thuốc.
Thưa Cha, trong lãnh vực giáo dục thì Bút Nhóm Lửa Việt đã thực hiện những công tác nào có thể nói là thiết thực cho những người ở trong nước?
NGUYỄN HOÀI CHƯƠNG: Về vấn đề giáo dục thì có những học bổng. Trong nhiều năm qua đã có những học bổng giúp cho những học sinh nghèo, những sinh viên nghèo. Điều quan trọng là trong 2 năm qua, sau một thời gian làm việc về giúp học bổng, anh em đã nghĩ đến một chương trình học bổng đòi hỏi người sinh viên tại Việt Nam phải làm việc ngược trở lại với những người nghèo. Và trong cái chương trình được gọi là học bổng dấn thân, anh em có một chương trình đòi hỏi những sinh viên đó mỗi năm họ có một tuần hay là 2 tuần làm việc trực tiếp với những người nghèo qua những chuyến công tác về y tế mà bên Lửa Việt lo. Thêm vào đó là khi đến những miền sâu miền xa thì phải tìm những bác sĩ, những y sĩ tình nguyện tại Việt Nam. Trong thời gian vừa qua nhóm đã có dịp làm quen được với các bác sĩ tại Viện Đại Học Cần Thơ, và các anh chị cũng đã giúp trong các lãnh vực này. Đó là về vấn đề y tế và giáo dục cộng tác chung với nhau.
Thưa Cha, còn về mặt Xã hội thì Bút Nhóm Lửa Việt đã thực hiện được những gì?
NGUYỄN HOÀI CHƯƠNG: Về vấn đề xã hội thì trong những năm qua, chương trình viên gạch nhân ái, tức là tìm những gia đình nghèo đông con, và có con cái đi học thì các anh em cố gắng cung cấp sửa, hay nếu được thì biến cái nhà lá của họ thành căn nhà gạch, hay căn nhà gỗ khang trang hơn để đời sống của họ khả quan hơn. Về mặt xã hội thì nhóm cũng có giúp một vài cô nhi viện, một số các trại phong. Trong những chuyến công tác của tôi, tôi cũng có dịp đến thăm viếng các trại phong, mở những tủ thuốc, hoặc nếu con em của những người phong cần học bổng để đi học thì nhóm cũng cố gắng giúp đỡ.
Thưa Cha, nhóm Bút Nhóm Lửa Việt có phối hợp với tổ chức từ thiện nào của nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam hay không?
NGUYỄN HOÀI CHƯƠNG: Một nét nữa là Lửa Việt là một thành phần của một tổ chức liên hội Vietnamese VANGO, gồm một số tổ chức từ thiện tại Hoa Kỳ liên kết với nhau để chia sẻ những thành công cũng như thất bại, chia sẻ những phương cách làm việc, làm thế nào để xây cất trường bên Việt Nam để có thể làm việc từ thiện bên Việt Nam một cách có hiệu quả hơn.
Cũng theo lời linh mục Nguyễn Hoài Chương thì Bút Nhóm Lửa Việt là nơi qui tụ người trẻ không phân biệt tôn giáo muốn đem kiến thức và phương tiện sẵn có của mình để phục vụ tha nhân:
NGUYỄN HOÀI CHƯƠNG: Thật sự Lửa Việt là một nhóm Trẻ, đến với nhau qua tinh thần làm việc từ thiện, và trong số người trẻ mà chúng tôi muốn nói ở đây có anh Võ Thiện Toàn. Anh không phải là người Công Giáo mà anh là người theo đạo Hòa Hảo, thành ra thật sự Lửa Việt là nhóm kết hợp các bạn bè không phân biệt tôn giáo, trong đó có Công Giáo, Phật Giáo, Tin Lành, Hòa Hảo, nghĩa là gồm những người trẻ ngồi lại với nhau, liên kết với nhau, và phương tiện mà những người trong nhóm thường dùng với nhau là qua Internet để làm việc chung với nhau.
Dù phương tiện còn hạn hẹp nhưng theo lời của linh mục Nguyễn Hoài Chương thì hoài bão của Bút Nhóm Lửa Việt vẫn là muốn tiếp thực hiện những sự giúp đỡ thiết thực trong tương lai:
NGUYỄN HOÀI CHƯƠNG: Cái mộng ước mà anh em đang nói chuyện với nhau và đang cố gắng về vấn đề y tế thì sau khi về lại quê hương, nhóm thấy rằng vấn đề y tế tại quê hương là một nhu cầu, thành ra cái mộng ước mà anh em đang nghĩ và đang tìm phương cách thực hiện là cái phương tiện mà tiếng Anh gọi là Mobile Clinic, tức là một cái xe y tế lưu động. Cái mô hình đó đang được tìm hiểu, đang được âm thầm làm quen. Thật sự sau thời gian làm việc tại Việt Nam thì thà là mình làm nhỏ, làm vững trước đã rồi từ đó địa phương thấy việc mình làm có giá trị thì họ dễ dàng cho phép mình làm cái chuyện lớn hơn.
Thưa Cha, trong thời gian làm công tác thiện nguyện tại Việt Nam, có chương trình nào mà Cha nghĩ rằng nên được chú trọng nhiều hơn?
NGUYỄN HOÀI CHƯƠNG: Một chương trình nữa đã được thử nghiệm và thấy là thành công là đẩy mạnh hơn cái chương trình học bổng dấn thân, tức là không phải học bổng chỉ dành cho các sinh viên đi học mà thôi mà còn đòi hỏi họ phải bỏ thời gian và công việc của họ để đến làm việc với những người nghèo. Những sinh viên đại học sư phạm, nếu họ sẵn sàng về những miền sâu miền xa dạy thì có thể Nhóm sẽ giúp họ thêm những dự phí khác nửa.
Thưa Cha như vậy hiện nay trọng tâm các hoạt động từ thiện của Bút Nhóm Lửa Việt là tại Việt Nam?
NGUYỄN HOÀI CHƯƠNG: Bút Nhóm Lửa Việt không những chỉ chú trọng đến các sinh hoạt tại Việt Nam mà thật sự còn chú trọng nhiều đến các sinh hoạt trẻ tại Hoa Kỳ, thành ra bên phía Lửa Việt đã cố gắng hàng năm tổ chức một trại Hè mang tính cách open camp và mời tất cả mọi người đến tham dự. Cuối tháng 8 vừa qua Lửa Việt có tổ chức một trại Hè mà số trại viên lên đến 200 người để con em có thể đến trong không khí của một trại Hè có nhiều tình cảm và gần gũi với thiên nhiên với tình đồng đội và các sinh hoạt hướng đạo ở ngoài trời, và đó là điều rất quan trọng.
Thưa Cha phương tiện để liên lạc với nhóm Bút Lửa Việt sẽ là phương tiện nào nếu có người muốn tìm hiểu thêm về các hoạt động của Bút Nhóm Lửa Việt?
NGUYỄN HOÀI CHƯƠNG: Là một tổ chức đã sinh hoạt trong hai mươi mấy năm qua, đến nay cái phương cách dễ dàng để liên lạc với nhóm để tìm hiểu các hoạt động của nhóm vẫn là qua Internet , cái E Mail Adress của Lửa Việt là luaviet@luaviet.org hoặc qua số điện thoại 732-991-6722.
Lửa Việt cũng xin cám ơn các thân chủ cũng như lòng nhân đạo của những người Việt. Trong những năm qua, Lửa Việt đã nhận được những nguồn tài trợ từ những ân nhân xa gần, và hằng năm nhóm đã cố gắng tổ chức những cuộc gây quỹ để có ngân khoản tiếp tục làm việc. Có thể nói rằng Bút Nhóm Lửa Việt đã hình thành và được nuôi dưỡng trong lòng của những người trẻ và của những bậc cha anh trong cộng đồng trong hai mươi mấy năm qua.
Xin cám ơn linh mục Nguyễn Hoài Chương đã dành cho Đài Tiếng Nói Hoa Kỳ VOA cuộc phỏng vấn hôm nay.