Tối hôm qua, Thượng Viện Hoa Kỳ đã thông qua một cuộc biểu quyết về thủ tục với 69 phiếu thuận và 23 phiếu chống để mở đường cho cuộc tranh luận về dự luật di trú dung hòa được một nhóm thượng nghị thuộc hai đảng lớn và Tòa Bạch Ốc loan báo hồi tuần trước. Hiện chưa được rõ về triển vọng thông qua dự luật này vì có những người chống đối ở cả hai đảng.
Dự luật cải cách di trú dung hòa này quy định các biện pháp an ninh biên giới chặt chẽ hơn và một kế hoạch phức tạp để giải quyết tình trạng có khoảng từ 11 tới 12 triệu công nhân không có giấy tờ hợp lệ hiện đã sống tại Hoa Kỳ, cũng như là những di dân muốn tới Mỹ làm việc trong tương lai .
Những người ủng hộ nói rằng, dự luật này sẽ tạo ra hy vọng tốt nhất cho việc cải tổ hệ thống di trú của Hoa Kỳ trước khi bắt đầu các cuộc vận động tranh cử quốc hội và Tổng Thống sôi nổi vào năm tới.
Nghị Sĩ Ted Kennedy, thuộc Đảng Dân Chủ đại diện tiểu bang Massachusetts, kêu gọi Thượng Viện thông qua dự luật này. Ông nói:
“Dự luật này sẽ hoàn tất được những mục tiêu chủ yếu của chúng ta. Dự luật này quy định các biện pháp cứng rắn mới trong công tác thi hành pháp luật tại biên giới và tại nơi làm việc. Dự luật này mở một lối thoát thực tế để giải quyết vấn đề an ninh gia đình và cuối cùng cho hằng triệu người - đàn ông, đàn bà, và trẻ em - hiện đang sống tại Mỹ được hưởng quy chế công dân. Dự luật này cũng tạo ra một hệ thống mới để cấp thị thực nhập cảnh trong tương lai theo diện đoàn tụ gia đình và theo nhu cầu kinh tế của quốc gia.”
Nhưng có những người chỉ trích thuộc cả hai đảng chính trị.
Nhiều thành viên Đảng Cộng Hòa phản đối một điều khoản trong dự luật cho các công nhân không có giấy tờ hợp lệ được hưởng quy chế hợp pháp để sống và làm việc tại Hoa Kỳ sau khi họ được cấp “thị thực nhập cảnh loại Z” có giá trị bốn năm và có thể gia hạn.
Những người vừa kể nói rằng dự luật này đi tới chỗ tưởng thưởng cho các di dân vượt biên vào Mỹ bất hợp pháp.
Nghị Sĩ Jim Bunning thuộc Đảng Cộng Hòa, đại diện tiểu bang Kentucky nói như sau:
"Bất kể quý vị gọi những thị thực nhập có là loại gì, X,Y, hay Z đi nữa thì dự luật này cũng sẽ coi như đại xá cho hằng triệu di dân bất hợp pháp trên khắp nước này."
Theo dự luật di trú dung hòa này thì những người được cấp thị thực nhập cảnh lọai Z có thể tiến tới việc được cấp quy chế thường trú nhân và có thể được nhập tịch sau khi hội đủ một số điều kiện như đóng tiền phạt và học tiếng Anh. Và những người chủ gia đình sẽ phải trở về nước họ trước đã.
Nhiều thành viên Đảng Dân Chủ chỉ trích điều khoản tạo ra một chương trình công dân khách tạm thời cho phép các di dân tới Hoa Kỳ làm việc trong khoảng thời gian tới hai năm. Những công nhân như vậy có thể được gia hạn hai lần chỉ sau khi đã trở về nước một năm mỗi lần xin gia hạn và không có cơ may được hưởng quy chế di trú hợp pháp.
Nghị Sĩ Patrick Leahy thuộc Đảng Dân Chủ đại diện tiểu bang Vermont phản đối điều khoản này. Ông nói:
“Điều khoản này có nguy cơ tạo ra một loại công nhân thứ cấp thường trực, xoay vòng, với các quyền lợi bị giới hạn. Chương trình công nhân tạm thời không có cơ hội chia sẻ giấc mơ của miền đất hứa Hoa Kỳ này sẽ khuyến khích di dân ở lại quá thời gian hợp pháp và có nguy cơ tạo ra một lớp người cư trú bất hợp pháp mới.”
Lãnh tụ khối đa số tại Thượng Viện, Nghị Sĩ Harry Reid, thuộc Đảng Dân Chủ đại diện tiểu bang Nevada, đồng ý với mối quan tâm của ông Leahy, nhưng gọi dự luật dung hòa này là một khởi điểm để tranh luận về vấn đề cải tổ di trú.
Thượng Viện sẽ biểu quyết về dự luật này sau khi các Nghị Sĩ trở về làm việc sau một tuần lễ nghỉ hè trong tháng Sáu.
Hạ Viện Hoa Kỳ sẽ tranh luận về vấn đề cải tổ di trú vào cuối năm nay.
