Trưởng đoàn thương thuyết Hoa Kỳ tại hội nghị 6 bên về vấn đề hạt nhân lên tiếng hối thúc Bắc Triều Tiên bắt đầu đóng cửa các cơ sở hạt nhân sau khi Bình Nhưỡng cho biết họ muốn triển hạn thêm một tháng cho thời hạn chót vốn được ấn định là ngày thứ bảy tuần này.
Đặc sứ Christopher Hill nói rằng: việc giải tỏa các tài khoản của Bắc Triều Tiên bị phong tỏa tại một ngân hàng ở Macao đã dọn đường cho Bình Nhưỡng khởi sự đóng cửa lò phản ứng hạt nhân chính của họ theo qui định của thỏa thuận đạt được hồi tháng hai.
Bắc Triều Tiên đã từ chối không chịu bắt đầu đóng cửa lò phản ứng hạt nhân hoặc cho phép các thanh sát viên hạt nhân của Liên hiệp quốc đến làm việc ở nước họ cho tới khi nào họ nhận được 25 triệu đô la bị phong tỏa ở Ngân hàng Delta Asia ở Macao.
Giới hữu trách Macao cho biết khoản tiền đó bây giờ có thể được chuyển cho Bắc Triều Tiên.
Một phái đoàn Hoa Kỳ vừa kết thúc chuyến viếng thăm Bình Nhưỡng cho biết các giới chức Bắc Triều Tiên cam kết là sẽ để cho các thanh sát viên hạt nhân quốc tế đến Bắc Triều Tiên ngay trong ngày mà họ nhận được tiền.
Tuy nhiên, phái đoàn này cũng tiết lộ rằng Bắc Triều Tiên tỏ ý cho thấy rằng có phần chắc là họ sẽ không thể đáp ứng thời hạn chót là ngày 14 tháng tư và muốn triển hạn thêm một tháng.
Đặc sứ Hill đang có mặt tại Hán Thành để thảo luận về vấn đề Bắc Triều Tiên. Ông nói rằng bây giờ không phải là lúc để bàn về việc thay đổi thời hạn chót mà chính là lúc Bình Nhưỡng phải bắt đầu tuân hành những nghĩa vụ của mình.
Tôi không muốn đề cập tới việc triển hạn thời hạn chót vào thời điểm này. Vấn đề hiện nay là chúng tôi đã hoan nghênh quyết định của giới hữu trách Macao, và chúng tôi chờ đợi Bắc Triều Tiên cũng làm như thế và bắt tay ngay vào việc phi hạt nhân hóa. Điều quan trọng hiện nay là Bắc Triều Tiên quay lại với công tác phi hạt nhân hóa, và loại bỏ vấn đề tài khoản ngân hàng.
Nhiều nhà phân tích tình hình khu vực cho biết thời hạn chót thật ra không mấy quan trọng, vì tất cả 6 bên – Hoa Kỳ, Trung quốc, Nga, Nhật bản và hai miền Triều Tiên, đều có quyết tâm tuân thủ thỏa thuận đạt được hồi tháng hai.
Ông Paul French là một nhà nghiên cứu về vấn đề Bắc Triều Tiên và đang làm việc tại Thượng hải. Ông cho rằng Bắc Triều Tiên, nước đang lâm cảnh nghèo túng, có lẽ không chỉ muốn nhận được khoản tiền ở Macao mà còn muốn được các nước khác hứa hẹn cung cấp xăng dầu và những sự trợ giúp khác, một khi họ dẹp bỏ các chương trình hạt nhân.
Vũ khí hạt nhân là một công cụ để Bắc Triều Tiên mang ra mặc cả. Bom hạt nhân của họ là để rao bán. Điều mà chính phủ ở Bình Nhưỡng mong muốn là làm sao cho chế độ của họ có thể tồn tại. Và điều này có nghĩa là giữ cho nguồn viện trợ năng lượng và lương thực không bị gián đoạn và bảo đảm được chủ quyền quốc gia. Bắc Triều Tiên chưa bao giờ có ý định thủ đắc bom nguyên tử vì những mục tiêu quân sự đơn thuần. Đối với họ quả bom là một món hàng có thể mang ra mua bán.
Chính quyền Macao đã phong tỏa tài khoản của Bắc Triều Tiên vào năm 2005 vì chính phủ Mỹ nghi là Ngân hàng Delta Asia ở Macao giúp cho Bắc Triều Tiên làm đô la giả và thực hiện các hoạt động phi pháp khác. Việc phong tỏa này đã khiến Bắc Triều Tiên tẩy chay cuộc đàm phán 6 bên trong hơn một năm.
Bắc Triều Tiên đã quay lại đàm phán hồi tháng 12 năm ngoái với điều kiện là vấn đề này phải được giải quyết.
