Việt Nam ta từng có câu ngạn ngữ nói rằng, “Ăn cơm Tầu, ở nhà Tây, lấy vợ Nhật,” ý nói người phụ nữ Nhật khéo chiều chồng. Các ông chồng Nhật được nuông chiều không còn biết đối xử ngọt ngào với vợ khiến cho phụ nữ Nhật đâm ra sợ hãi không dám lấy chồng, hoặc nếu đã lấy rồi thì tìm cách thoát ra khỏi các cuộc hôn nhân. Một tổ chức đang tìm cách thay đổi lối đối xử của các ông chồng Nhật và mách nước cho họ cứu vãn các cuộc hôn nhân trước khi quá muộn. Biên tập viên Catherine Makino của đài VOA ở Tokyo ghi nhận trong bài được Minh Phượng chọn làm đề tài cho Câu chuyện Phụ nữ kỳ này.
Một nhóm đàn ông Nhật tự cho là họ có bí quyết làm cho các cuộc hôn nhân tốt đẹp hơn. Nhóm có tên là Hội toàn quốc các ông chồng theo chủ nghĩa “chồng chúa vợ tôi” đang tìm cách thay đổi cách thức đàn ông Nhật đối xử với vợ, và chỉ dẫn cho họ biết nâng cao phẩm chất các cuộc hôn nhân trước khi quá muộn màng.
Mới đây họ đã ăn mặc chỉnh tề đến dự một cuộc tụ tập bên ngoài một nhà ga xe lửa đông đúc và hô to “Ba nguyên tắc tình yêu”. Đó là xin lỗi mà không sợ hãi, cảm ơn mà không do dự và nói anh yêu em mà không xấu hổ. Họ cho rằng đó là những lời tuyên ngôn mà phụ nữ muốn nghe.
Các thành viên của hội tin rằng nếu đàn ông có thể nói những lời này mà không ngần ngại thì quan hệ của họ với vợ sẽ tốt đẹp hơn. Các ông chồng này có lý do chính đáng để nghiêm túc về mục tiêu dậy cho các ông giao tế với gia đình một cách tốt đẹp hơn. Tỷ lệ ly dị tại Nhật Bản đã tăng vọt trong những năm vừa qua, với 70% các vụ chia tay do các bà vợ bất bình đề xuất.
Chủ tịch hội là ông Shuichi Amano, 54 tuổi. Ông sáng lập hội vào năm 1999 sau nhiều năm gặp khó khăn trong chính cuộc hôn nhân của ông. Một buổi tối đi làm về, trễ như thường lệ, ông đã hỏi vợ ông liệu bà có thấy việc tất cả những người đàn ông trung niên quanh ông bất thần bị ly dị là chuyện kỳ cục hay không.
"Chuyện này xảy ra cách đây nhiều năm, khi nhiều bà vợ của những người bạn tôi đòi ly dị. Và khi tôi đề cập đến việc ấy thì vợ tôi trả lời một cách nhát gừng là, “Tôi nghĩ cũng sắp đến lượt anh đấy".
Ông Amano kể lại là câu trả lời này gần như làm ông đứng tim, rồi ông toát mồ hôi ra. Âm giọng sắc bén của câu đáp cho ông thấy là vợ ông không nói đùa.
Sau cú sốc ban đầu đó, ông Amano suy nghĩ về quan hệ của ông với vợ và các cô con gái mình.
Thoạt đầu, ông lý luận là công việc làm chủ biên cho một công ty xuất bản của ông làm ông quá bận rộn. Cuối cùng, ông Amano bắt đầu thú nhận với mình là ông là một người tiêu biểu theo chủ nghĩa “chồng chúa vợ tôi” và không biết cách giao tế với gia đình.
Bước kế tiếp khó khăn nhất của ông tiến tới việc nhận thức được thực hiện sau nhiều lần thảo luận với một số bạn đàn ông, một số đã bị vợ ly dị. Ông thấy thấm thía rằng lối hành xử của ông tiêu biểu cho các đức ông chồng cứng rắn của Nhật Bản, những người chỉ nói có 3 điều với vợ – là furo, keshi, và neru, nghĩa là tắm, ăn và ngủ.
Những suy nghĩ của ông Amano đưa tới việc bắt đầu một chương trình tự cải tạo cho những người đàn ông khác có nguy cơ bị trở thành các ông chồng cũ.
Ông Amano ra sức cứu vãn cuộc hôn nhân của ông.
"Tôi thay đổi thái độ và quyết định chuyện trò với vợ tôi và 3 đứa con gái. Thay vì chỉ nói ăn, tắm và ngủ, tôi rửa chén bát và làm những việc như là đem rác ra ngoài. Tôi đã thay đổi và trở nên tế nhị hơn. Thế là, vợ tôi mỉm cười với tôi, đó là một việc cô ấy chưa từng làm trước đây"
Chẳng bao lâu, ông Amano đã truyền lại những điều ông học hỏi được với những người đàn ông khác trong trong hội của ông. Tên của nhóm này cho thấy các thành viên là những người theo chủ nghĩa “chồng chúa vợ tôi,” những người tự coi mình là đứng trên vợ. Và họ đang cố gắng cải tạo.
Nhóm này định ra 10 cấp trong quan hệ với vợ cho các thành viên. Cấp đầu tiên là hỏi xem ông ta còn yêu vợ không sau ba năm kết hôn. Cấp hai là hỏi xem ông ta có giúp vào công việc nội trợ hay không. Và cấp ba là hỏi xem có bao giờ ông ta lừa dối vợ hay không, hoặc có bị vợ bắt gặp ngoại tình hay không.
Cấp càng cao thì các câu hỏi càng khó, đối với những người đàn ông đã được giáo dục trong một xã hội trọng nam khinh nữ của Nhật Bản. Chỉ có một thành viên đạt được cấp 10 là cấp cao nhất. Ấy là anh ta có thể nói với vợ là anh ta yêu vợ mà không bối rối.
Ông Amano đã đạt được cấp 5, tức là ông có thể nắm tay vợ đi ngang hàng với mình.
Yoko Itamoto là một cố vấn về hôn nhân ở Tokyo. Bà nghĩ rằng đàn ông Nhật cần phải thay đổi lề lối hành xử của họ. Theo bà thì thách thức lớn nhất của Nhật Bản là hôn nhân.
Phụ nữ Nhật kết hôn ngày càng trễ – tuổi trung bình kết hôn là 27 tuổi. Nhiều người không hề kết hôn. Theo các chuyên gia thì một phần nguyên do là vì nhiều phụ nữ Nhật cảm thấy họ không được sự hỗ trợ của người chồng. Tỷ lệ ly hôn đã tăng gấp đôi trong 4 thập niên, với hơn 260 ngàn vụ ly dị mỗi năm.
Bà Itamoto nói rằng bà nhận thấy ngày nay có nhiều phụ nữ hơn nói rằng đàn ông không biết cách giao tiếp.
“Lý do các ông không biết giao tiếp là vì họ không có kinh nghiệm quan hệ và giao tiếp với mọi người, và thông thường họ không nói về gia đình họ. Họ chỉ được huấn luyện để thành công nơi làm việc và trung thành với công ty của mình. Vì họ không biết cách diễn đạt cho nên họ không mường tượng ra được người khác cảm thấy thế nào, trong khi phụ nữ thì ngược lại.”
Hôn nhân – hay sự vắng mặt của hôn nhân – ảnh hưởng đáng kể đến toàn cảnh nước Nhật. Sinh suất đã sụt xuống tới mức dân số thấp hẳn. Chính phủ lo ngại sẽ không có đủ công nhân trẻ tuổi để thay thế số những người về hưu ngày càng nhiều.
Ông Amano không nhìn thấy tương lại rạng rỡ cho đất nước nếu cơ chế gia đình không thay đổi.
“Nếu các ông chồng không thay đổi, tương lai Nhật Bản sẽ rất u tối. Vì thế chúng tôi đang khuyến khích các ông tham gia tổ chức của chúng tôi và học hỏi cách thay đổi lối hành xử. Như thế thì gia đình mới thay đổi và Nhật Bản mới thay đổi một cách tích cực được.”
Hội của ông Amato đang góp phần thay đổi lối hành xử. Hội đã phát triển từ con số 2 thành viên ban đầu thành hơn 650 thành viên. Những người lãnh đạo hội trông đợi sẽ có 3 ngàn thành viên vào cuối năm nay, trong khi quý ông tìm cách cải thiện hôn nhân và tránh các vụ ly dị.
