Giáo sư Jonathan Haughton của trường đại học Sulfolk, bang Massachusetts, đã giảng dạy và nghiên cứu tại Việt Nam từ nhiều năm qua trong lĩnh vực kinh tế tài chính. Nhân dịp chính phủ Trung Quốc tái đánh giá đồng Nhân Dân Tệ, hay là đồng Nguyên, Huy Phương của Ban Việt Ngữ đặt cho ông một số câu hỏi để xem sự kiện này ảnh hưởng đến Việt Nam như thế nào.
VOA: Thưa Giáo sư Haughton, trước hết là câu hỏi tổng quát về quan hệ giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ, chúng tôi hiểu là việc nâng giá trị đồng Nguyên sẽ làm hàng hóa của Hoa Kỳ có tính cạnh tranh hơn trên thị trường Trung Quốc, xin ông cho biết những tác động khác:
Dĩ nhiên, việc nâng giá tri đồng Nguyên này cũng làm cho giá hàng của Trung Quốc đắt hơn tại Hoa Kỳ, kế tiếp sẽ dẫn đến hậu quả là các chuyến hàng từ Trung Quốc sang Hoa Kỳ sẽ chậm lại; nhưng trong lúc này, chỉ nâng giá có 2% thì ít đến độ chúng ta khó nhận ra. Việc nâng giá đồng Nguyên cũng có nghĩa là các nhà đầu tư Trung Quốc sẽ có thêm tiền để chi tiêu vì đồng tiền của họ sẽ mua được nhiều đôla Mỹ hơn. Do đó, ví dụ như bây giờ, công ty dầu hỏa quốc doanh của Trung Quốc, gọi tắt là CNOOC (Xi-Núc) có thể đưa giá đôla Mỹ cao hơn để mua công ty dầu hỏa UNOCAL của Mỹ. Nói chung, động thái này sẽ động viên các công ty Trung Quốc đầu tư thêm ra nước ngoài, bởi vì như tôi đã nói, các nhà đầu tư Trung Quốc bây giờ có sức mua nhiều hơn.
VOA: Trở lại với quan hệ giữa Trung Quốc và Việt Nam, động thái nâng giá đồng Nguyên sẽ ảnh hưởng đến giao thương giữa Việt Nam và Trung Quốc như thế nào?
Các công ty Trung Quốc đang từ từ đầu tư vào Việt Nam, và một vài dự án đầu tư này rất lớn. Ví dụ như công ty Trung Quốc muốn đầu tư để sản xuất chất nhôm tại Việt Nam. Dự án này có thể tốn hơn 1 tỉ đôla Mỹ, nhưng bây giờ thì rẻ hơn đối với các nhà đầu tư Trung Quốc, họ sẽ mạnh dạn đầu tư hơn, sẽ đưa ra giá chào cao hơn trước để cạnh tranh với các công ty muốn đầu tư của các quốc gia khác. Tóm lại, việc nâng giá đồng Nguyên sẽ làm tăng sự hiện diện của các nhà đầu tư Trung Quốc tại Việt Nam.
Hàng hóa của Trung Quốc nhập vào Việt Nam bây giờ nhiều hơn lúc nào hết, nhiều hơn Nhật Bản, Singapore, Đài Loan hoặc Nam Triều Tiên. Hàng nhập này sẽ có giá cao hơn lúc trước khoảng 2%.
Ngược lại, hàng Việt Nam xuất sang Trung Quốc sẽ dễ bán hơn. Trung Quốc là điểm đến, đứng vào hạng tư của các hàng xuất khẩu của Việt Nam hiện nay. Có thể thị trường Trung Quốc nay mai sẽ đứng hạng 3, chiếm chỗ của Nhật Bản, sau Hoa Kỳ và châu Âu. Như vậy, đứng về mặt xuất khẩu, đây là tin tốt cho các nhà buôn Việt Nam.
VOA: Sau khi Trung Quốc nâng giá đồng Nguyên, chúng ta đa thấy Nhật Bản và Malaysia đã thay đổi chính sách tiền tệ. Liệu Việt Nam có sẽ đi theo Nhật Bản và Malaysia hay không?
Có thể, nhưng không phải là ngay bây giờ. Tôi cho rằng Việt Nam sẽ thay đổi, ít ra là cho đến khi gia nhập WTO; họ không muốn thay đổi mạnh bạo trong lúc này, tôi đoán có lẽ họ sẽ chờ khoảng một năm nữa trước khi nghĩ đến chuyện đưa ra chính sách thay đổi tiền tệ quan trọng. Ở đây ta cũng nên để ý rằng Việt Nam có chính sách tiền tệ linh hoạt hơn Trung Quốc.
VOA: Theo ông thì các nhà lãnh đạo fin Việt Nam nên làm gì bây giờ đối với đồng bạc Việt Nam?
Trong lúc này, không nên thay đổi, đặc biệt về mặt chính sách. Việt Nam bây giờ đang nhập siêu, nhưng vẫn đứng vững được là nhờ viện trợ , đầu tư nước ngoài và tiền do Việt Kiều gửi về. Tuy nhiên Việt Nam cần phải cẩn thận, vì lạm phát đang vào khoảng 7%, trong khi lạm phát tại Hoa Kỳ là 2 hoặc 3%; do đó, đồng bạc Việt Nam trong thực tế đã thay đổi giá trị đáng kể trong vòng một năm qua. Nói cách khác, chi phí để sản xuất hàng hóa tại Việt Nam đã gia tăng.
VOA: Giả sử ông là người tiêu dùng Việt Nam, ông sẽ làm gì sau khi nghe tin Trung Quốc nâng giá đồng Nguyên, liệu ông có lấy tiền đồng đi mua đôla Mỹ để sau này đầu cơ hay không?
Nói đùa một tí nhé nếu tôi là người Việt Nam thì bây giờ tôi sẽ xin tăng lương. Còn chuyện có nên mua đôla Mỹ hay không thì tôi nghĩ là KHÔNG. Có lẽ hay hơn cả, là tôi sẽ mua đồng Nguyên và hy vọng đồng Nguyên sẽ nâng giá thêm thêm chút nữa, bởi vì tôi không nghĩ rằng quá trình nâng giá đã chấm dứt.
Cám ơn ông. Quý vị vừa nghe các ý kiến của Giáo sư Jonathan Haughton của trường đại học Sulfolk, bang Massachusetts, nhân dịp chính phủ Trung Quốc tái đánh giá đồng Nguyên.
